ΠΩΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΟΥΝΤΑΙ ΟΙ ΜΗΤΕΡΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ

Καμμία αλλαγή δεν θα επέλθει στο συνταξιοδοτικό καθεστώς των μητέρων ανηλίκων, διαβεβαιώνει το υπουργείο Εργασιας με αφορμή τις συζητήσεις για την κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων.

Ας δούμε ομως τα μυστικά της συνταξιοδότησης των μητέρων με ανήλικα παιδιά σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία: .
Θα πρέπει να επισημανθεί ότι με τη νέα νομοθεσία διασφαλίζονται τα θεμελιωμένα έως 31/12/2012 και τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν κατοχυρωθεί ή κατοχυρώνονται, με ή χωρίς αναγνώριση πλασματικών χρόνων, προκειμένου για συνταξιοδότηση με προϋποθέσεις που ισχύουν έως 31/12/2012. Διευκρινίζεται ότι θεμελιωμένο δικαίωμα υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος συμπληρώνει τον ελάχιστο χρόνο ασφάλισης και το όριο ηλικίας (όπου αυτό προβλέπεται) που απαιτούνται για τη συνταξιοδότησή του. Το θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί οποτεδήποτε και ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει εργαζόμενος. Κατοχυρωμένο δικαίωμα είναι η δυνατότητα των ασφαλισμένων να συνταξιοδοτηθούν (δηλαδή να «κλειδώσουν») με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας. Ειδικότερα για τις μητέρες ανηλίκων ισχύουν τα παρακάτω:

IKA

Στο ΙΚΑ για τις μητέρες ανηλίκων αυξάνονται από 1.1.2013 τα όρια ηλικίας λήψης πλήρους και μειωμένης σύνταξης. Για παράδειγμα, ασφαλισμένη μητέρα που κατά το έτος 2012 συμπληρώνει τις 5.500 ημέρες ασφάλισης και έχει ανήλικο παιδί συνταξιοδοτείται οποτεδήποτε με πλήρη σύνταξη στο 60ό έτος ή στο 55ο έτος, με μειωμένη σύνταξη. Ασφαλισμένη που συμπλήρωσε από 1.1.2013 και εφεξής τις 5.500 ημέρες ασφάλισης και έχει συγχρόνως ανήλικο παιδί συνταξιοδοτείται με πλήρη σύνταξη στο 67ο έτος της ηλικίας ή με μειωμένη στο 62ο έτος.
---------------------------------------------------

ΔΕΚΟ-ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΜΕΧΡΙ 31/12/1982
Μητέρες ανήλικων παιδιών
Για τη συνταξιοδότηση των μητέρων ανήλικων παιδιών - ασφαλισμένων στα τ. ειδικά ταμεία (πλην ΤΣΠ-ΗΣΑΠ) πριν το 1983, το απαιτούμενο όριο ηλικίας (για λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης) είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης του προβλεπόμενου χρόνου ασφάλισης.
Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές υπάρχει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με αναστολή (δηλαδή η έκδοση συνταξιοδοτικής απόφασης με τη συμπλήρωση του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης στην οποία ορίζεται ότι η σύνταξη θα αρχίσει να καταβάλλεται με τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για λήψη πλήρους σύνταξης).
Για τα έτη μέχρι και το 2012,
- η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 η ασφαλισμένη μητέρα ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης έχοντας ανήλικο παιδί
και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται,
- η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 η ασφαλισμένη μητέρα ανήλικου παιδιού έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης έχοντας ανήλικο παιδί χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου ορίου ηλικίας).

Μητέρες τουλάχιστον τριών  παιδιών:
Για τη συνταξιοδότηση των μητέρων τουλάχιστον 3 παιδιών ή των πατέρων τουλάχιστον 3 παιδιών που είναι χήροι ή διαζευγμένοι και έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση και έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά μέχρι 31/12/1982, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 20 ετών.
Για τα έτη μέχρι και το 2012,
- η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 η ασφαλισμένη μητέρα τουλάχιστον 3 παιδιών (ή ο πατέρας τουλάχιστον 3 παιδιών σύμφωνα με τα προηγούμενα) έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται,
- η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 η ασφαλισμένη μητέρα τουλάχιστον 3 παιδιών έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση απαιτούμενου ορίου ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται).

ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ 1983-1992
Μητέρες ανήλικων παιδιών
Για τη συνταξιοδότηση των μητέρων ασφαλισμένων για πρώτη φορά κατά το χρονικό διάστημα 1/1/1983 έως 31/12/1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας (για λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης) είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 25 ετών.

Μητέρες τουλάχιστον τριών  παιδιών:
Για τη συνταξιοδότηση των μητέρων τουλάχιστον 3 παιδιών ή των πατέρων τουλάχιστον 3 παιδιών που είναι χήροι ή διαζευγμένοι και έχουν την επιμέλεια των ανήλικων ή ανίκανων παιδιών με δικαστική απόφαση και έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά κατά το χρονικό διάστημα 1/1/1983 έως 31/12/1992, το απαιτούμενο όριο ηλικίας είναι αυτό που αντιστοιχεί στο έτος συμπλήρωσης χρόνου ασφάλισης 20 ετών.
Για τα έτη μέχρι και το 2012,
- η θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 η ασφαλισμένη μητέρα τουλάχιστον 3 παιδιών (ή ο πατέρας τουλάχιστον 3 παιδιών, σύμφωνα με τα προηγούμενα) έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) και ότι έχει συμπληρώσει και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται,
- η κατοχύρωση προϋποθέσεων συνταξιοδότησης προϋποθέτει ότι σε κάποια χρονική στιγμή μέχρι 31/12/2012 η ασφαλισμένη μητέρα τουλάχιστον 3 παιδιών (ή ο πατέρας τουλάχιστον 3 παιδιών, σύμφωνα με τα προηγούμενα) έχει συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης (20 έτη) χωρίς να έχει και την απαιτούμενη ηλικία (άρα, έχει δικαίωμα λήψης σύνταξης με τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση ορίου ηλικίας, όπου αυτό απαιτείται).
Όσον αφορά στους διαζευγμένους πατέρες τουλάχιστον 3 παιδιών, για την κατοχύρωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος απαιτείται να συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις που θέτει η παρ. 6 του άρθρο 144 του Ν. 3655/2008.

----------------------------------------------------------------------

ΟΑΕΕ(Ελεύθεροι επαγγελματίες)

Μητέρες ανηλίκων τέκνων
- Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων που μέχρι 31/12/2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2013 με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας, ανεξάρτητα εάν κατά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.
- Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων που συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης μέχρι 31/12/2012, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2013, με τη συμπλήρωση του 55ου ή του 58ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα, ανεξάρτητα εάν κατά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.
- Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης από 1/1/2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, ανεξάρτητα εάν κατά τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.

---------------------------------------------------------------------

ΝΕΟΙ Ασφαλισμένοι από 1/1/1993

- Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων (καθώς και οι χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων) που μέχρι 31/12/2012 συμπληρώνουν 20 έτη ασφάλισης, και ηλικία 55 ετών (ή ηλικία 50 ετών για μειωμένη σύνταξη), έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και συνταξιοδοτούνται με τις ανωτέρω προϋποθέσεις και μετά την 1/1/2013.
- Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων (καθώς και οι χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων) που συμπληρώνουν 20 έτη ασφάλισης ή το 55ο έτος της ηλικίας (ή το 50ό για μειωμένη σύνταξη) από 1/1/2013 και μετά δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση 20 ετών ασφάλισης και ηλικία 67 ετών (ή 62 ετών για μειωμένη).

--------------------------------------------------------------------------------------------

ΔΗΜΟΣΙΟ

Όσες γυναίκες στο Δημόσιο θεμελίωσαν δικαίωμα ως μητέρες ανήλικων τέκνων μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 έχουν τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθούν σε ηλικία 50 ετών.
Για να «κλειδώσει» το δικαίωμα πρέπει να υπάρχουν δύο απαραίτητες προϋποθέσεις: η συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης και η ανηλικότητα του τέκνου.
O χρόνος ασφάλισης είναι απαραίτητο να είναι πλήρης (25 έτη) και δεν μπορούν να προσμετρηθούν επιδοτούμενοι χρόνοι και κενά εργασίας. Αντίστοιχα δεν θεωρείται ότι έχει συμπληρωθεί η 25ετία, όταν η ενδιαφερόμενη ασφαλισμένη έχει 24 έτη 6 μήνες και 1 ημέρα, δηλαδή δεν χαρίζεται το εξάμηνο. Και σε αυτήν την περίπτωση για τη συμπλήρωση της 25ετίας συμπεριλαμβάνεται τόσο ασφάλιση στον ιδιωτικό όσο και η υπηρεσία στον δημόσιο τομέα. Επιπλέον όσες υπάλληλοι μπορούν, έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώσουν την 25ετία αναδρομικά το 2010 με εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων (και μόνο), κατοχυρώνοντας έτσι και αυτές δικαίωμα με τη συμπλήρωση του 50ού έτους τους. Απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν συμπληρωθεί 15 έτη δημόσιας υπηρεσίας, ώστε να είναι δυνατή η εξαγορά του πλασματικού χρόνου των τέκνων.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι για τη θεμελίωση με τις διατάξεις για τις μητέρες ανήλικων τέκνων από το Δημόσιο ως ημερομηνία ενηλικίωσης λαμβάνεται υπόψη η 31η Δεκεμβρίου του έτους που το τέκνο ενηλικιώθηκε.
Σε περίπτωση που θεμελιωθεί το εν λόγω δικαίωμα, η ασφαλισμένη δικαιούται συνταξιοδότηση από τη συμπλήρωση του 50ού έτους της ηλικίας της και έπειτα. Η σύνταξη είναι πλήρης, αναλογική των ετών ασφάλισης που θα έχει τη στιγμή που θα υποβάλει το σχετικό αίτημα. Τέλος, εφόσον η σύνταξη υπολογίζεται με τις διατάξεις της διαδοχικής και η ασφαλισμένη έχει συμμετέχοντα φορέα ΙΚΑ ή ΟΑΕΕ, το τμηματικό ποσό των φορέων αυτών καταβάλλεται στα 50 μειωμένο.
Ειδικές ρυθμίσεις ισχύουν στο Δημόσιο για τις μητέρες που έχουν ανάπηρα τέκνα. Μάλιστα οι διατάξεις αυτές έχουν επεκταθεί από το 2011 και στους άνδρες που έχουν ανάπηρα τέκνα και εργάζονται στο Δημόσιο.
Ειδικότερα προβλέπεται πως: οι γυναίκες δημόσιες υπάλληλοι που μέχρι το τέλος του 2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης και είχαν παιδί για το οποίο έχει γνωματεύσει η Ανωτάτη Στρατού Υγειονομική Επιτροπή (ΑΣΥΕ) ότι είχε ποσοστό ανικανότητας 50% και άνω μπορούν μετά τη θεμελίωση δικαιώματος να συνταξιοδοτηθούν εφόσον συμπληρώσουν το 50ό έτος. Η ανικανότητα του παιδιού πρέπει να συντρέχει κατά τον χρόνο θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού δικαιώματος (25ετία).
Από 1ης Ιανουαρίου 2011 το εν λόγω καθεστώς άλλαξε σε δύο σημεία:
- Το ποσοστό ανικανότητας που πρέπει να φέρει το ανίκανο παιδί προκειμένου να τύχει ο γονέας ευνοϊκότερης συνταξιοδοτικής μεταχείρισης αυξήθηκε από 50% σε 67%, προστιθεμένης επιπλέον και της προϋπόθεσης η ανικανότητα να συνεπάγεται την αδυναμία άσκησης κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος.
- Οι νέες ρυθμίσεις έχουν πλέον εφαρμογή και στους άνδρες υπαλλήλους με ανίκανο παιδί που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης (συμπλήρωση 25ετίας) από τον Ιανουάριο του 2011 και μετά.
Αρμόδιο όργανο για τη διαπίστωση της ανικανότητας του παιδιού και τον ορισμό του ποσοστού ανικανότητας παραμένει η ΑΣΥΕ, ενώ το δικαίωμα συνταξιοδότησης με ανάπηρο παιδί μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς. Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που εμπίπτουν στη συγκεκριμένη περίπτωση από την 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με πλήρη σύνταξη από το 50ό έτος της ηλικίας τους και έπειτα.