ΠΩΣ ΘΑ ΚΑΤΑΒΛΗΘΟΥΝ ΤΑ ΕΦΑΠΑΞ-ΠΩΣ ΘΑ ΚΟΠΕΙ ΤΟ ΕΚΑΣ

 ‘’Kουρεμένα’’ θα αρχίσουν  να καταβάλλονται μέσα στο καλοκαίρι  τα εφάπαξ (τα οποία  παραμένουν ‘παγωμένα’ από τον Σεπτέμβριο του 2013) στους 62.000 συνταξιούχους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.

Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε στη Βουλή ο υφυπουργός Εργασίας Τάσος Πετρόπουλος περίπου 1 δισ. ευρώ θα δοθεί για τα εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων, μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες,Ο κ. Πετρόπουλος διευκρίνησε ότι 663 εκατ. ευρώ θα δοθούν από την εκταμίευση της δόσης και άλλα 400 εκατ. από τον προϋπολογισμό και τα διαθέσιμα των ταμείων που έχουν συγκεντρωθεί από τη μη καταβολή των εφάπαξ τα τελευταία χρόνια.Στελέχη του  υπουργείου Εργασίας τονιζαν ότι  καλως εχόντων των πραγμάτων η εξόφληση των εφαπαξ που βρίσκονται σε αναμονή μπορεί να γινει σε  διάστημα 18 μηνών ενώ συντομα  θα εκδοθεί σχετική εγκύκλιος η οποία θα καθορίζει και τη σειρά  προτεριαότητας  για την απονομή  της παροχής.

Ως γνωστον με το νόμο Κατρούγκαλου επέρχεται ‘’ψαλίδι» εως 18,5% για το εφάπαξ σε δημόσιο και ιδιωτικο τομέα επιπλέον των μνημονιακών περικοπών (38,14% στους παλαιούς).Μάλιστα σε ορισμένους κλάδους οι μειώσεις είναι μεγαλύτερες, π.χ. στους δημοτικούς υπαλλήλους εκτιμάται πως ξεπερνούν το 50%.Οι 62.000 εκρεμμείς αιτήσεις στα 37 Ταμεία, Τομείς και Κλάδους Πρόνοιας που είναι στο αέρα από τον Σεπτέμβρη του 2013 κουρεύονται και απεγκλωβίζονται.

Το νέο εφάπαξ στον δημόσιο τομέα είναι μειωμένο από 15,64% έως 18,26% . Ο νέος τρόπος υπολογισμού ορίζει ξεκάθαρα ότι το ποσοστό αναπλήρωσης θα περιοριστεί, με συνέπεια να προκύψουν νέες περικοπές εφάπαξ. Οι περικοπές θα είναι λίγο μικρότερες (από 15,64% έως 16,30%) για όσους δημοσίους υπαλλήλους είναι Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης -ΠΕ, συγκριτικά με όσους δικαιούχους είναι Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης - ΔΕ (από 16,49% έως 17,25%), αλλά και όσους είναι Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης – ΥΕ (από 17,39% έως 18,26%). Αθροιστικά, εάν προστεθεί η περικοπή που συντελέστηκε το 2012, με εκείνη που θα προκύψει το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, διαπιστώνεται ότι οι μειώσεις στα εφάπαξ κυμαίνονται, στα χρόνια της κρίσης από 53,78%, μέχρι 56,4%.

Τα στοιχεία  δείχνουν ότι από τους 34.000 δημοσίους υπαλλήλους που περιμένουν στην ουρά για εφάπαξ, μεγάλοι χαμένοι είναι οι υποχρεωτικής εκπαίδευσης που έφυγαν μετά την 1/9/2013 με 25ετία, ενώ πολλά χάνουν και όσοι υποχρεωτικής εκπαίδευσης έφυγαν με 30ετία ή 35ετία.Οι απώλειες αυτές αφορούν τον χρόνο ασφάλισης μέχρι 31/12/2013. Υπολογίζεται πως από τον Σεπτέμβρη μέχρι και τον Δεκέμβρη του 2013 έφυγαν 5.500 δημόσιοι υπάλληλοι, τα εφάπαξ των οποίων θα έχουν συγκεκριμένη περικοπή.

Μεγαλύτερες μειώσεις θα δουν, όσοι αποχώρησαν μετά την 1/1/2014, καθώς το νέο εφάπαξ έχει δύο σκέλη και υπολογίζεται με μεικτό τρόπο:

1. Τα χρόνια πριν από το 2014 υπολογίζονται με το 60% των αποδοχών της τελευταίας πενταετίας.

2. Για τα χρόνια μετά το 2014 ισχύει εντελώς νέο σύστημα με μαθηματικό τύπο που οδηγεί σε επιστροφή εισφορών με ή χωρίς προσαύξηση ανάλογα με τα ετήσια έσοδα του αντίστοιχου Ταμείου Πρόνοιας.Συνεπώς όσο περισσότερο χρόνο έχει κανείς μετά την 1/1/2014 τόσο μεγαλύτερες απώλειες θα μετρήσει στο προσδοκώμενο βοήθημα εκτός και αν αυξηθούν τα έσοδα του Ταμείου.

Σημειώνεται ότι από το νέο «κούρεμα» διασώζονται οι ένστολοι στους οποίους δίνεται πρόσθετη  ‘’ανάσα’’ ενός έτους. Το εφάπαξ που χορηγούν το ΤΕΑΠΑΣΑ σε αστυνομικούς και πυροσβέστες, το ΤΑΛΣ σε Λιμενικούς και οι Ειδικοί Λογαριασμοί Αλληλοβοηθείας των Μετοχικών Ταμείων Στρατού, Αεροπορίας και Ναυτικού υπολογίζεται για το χρόνο ασφάλισης μέχρι και 31/12/2014 με τον παλιό τρόπο, ενώ από την 1/1/2015 θα εφαρμόζεται το νέο σύστημα των ατομικών μερίδων.

Θα πρεπει να τονιστει ότι τροπολογία του υπουργείου Εργασίας, που ψηφίστηκε , προβλεπει την αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του εφάπαξ για τους αυτοαπασχολούμενους, που οδηγεί σε μεγαλύτερη από την αρχικώς προβλεπόμενη περικοπή της παροχής. Η τροπολογία αλλάζει επί τα χείρω τον  τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ των αυτοαπασχολούμενων απομειώνοντας την βάση υπολογισμού από το 75% των συντάξιμων αποδοχών στο 60%.  Για τον υπολογισμό του νέου «ψαλιδισμένου» έως και 15% εφάπαξ λαμβάνονται υπόψη οι εισφορές  που καταβλήθηκαν κατά την τελευταία 5ετία έως τις 31.12.2013.

Πάντως αντιμέτωποι με νέα ταλαιπωρία κινδυνεύουν να βρεθούν 28.000 δημόσιοι υπάλληλοι που συνταξιοδοτήθηκαν μετά την 1/1/2014 και περιμένουν δυόμιση χρόνια το εφάπαξ. Με τροπολογία που ψηφίστηκε  αλλάζει η βάση υπολογισμού του βοηθήματος για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί από το 2014. Αυτό σημαίνει πως οι φάκελοί τους πρέπει να συμπληρωθούν με νέο δικαιολογητικό. Στελέχη του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων εκφράζουν φόβους πως αυτό μπορεί να σημάνει νέα καθυστέρηση στην απόδοση των εφάπαξ, που μπορεί να αγγίξει ακόμη και τον ένα επιπλέον χρόνο (πριν την αλλαγή εκτιμώνταν πως θα μπορούσαν να πληρωθούν όλα τα εφάπαξ μέχρι 31/12/2017). «Διασώζονται» και μπορούν να εισπράξουν αμέσως (οι πληρωμές αναμένεται να ξεκινήσουν εκτός απροόπτου τον Ιούλιο) οι 5.500 που συνταξιοδοτήθηκαν την περίοδο 1/9/2013 μέχρι 31/12/2013.

Υπενθυμίζεται πως το νέο εφάπαξ είναι άθροισμα δυο τμημάτων :

-Τα χρόνια μέχρι 31/12/2013 υπολογίζεται με το 60% των αποδοχών της τελευταίας 5ετίας.

-Από 1/1/2014 ισχύει νέο σύστημα που οδηγεί σε επιστροφή εισφορών με ή χωρίς προσαύξηση ανάλογα με τα ετήσια έσοδα του αντίστοιχου Ταμείου Πρόνοιας. Αν τα έσοδα μιας χρονιάς είναι αυξημένα έναντι της αμέσως προηγούμενης τότε το εφάπαξ δίνεται με προσαύξηση.

Η τροπολογία αλλάζει την βάση υπολογισμού για το πρώτο τμήμα της παροχής. Προβλέπει ως αποδοχές για τον υπολογισμό «τον μέσο όρο των μηνιαίων αποδοχών που έλαβε ο ασφαλισμένος τα 5 τελευταία έτη ως και την 31/12/2013». Ο νόμος που ψηφίστηκε στις 12 Μαίου προέβλεπε (κατ αντιστοιχία με το παλιό καθεστώς) πως βάση υπολογισμού ήταν τα 5 τελευταία χρόνια πριν την αποχώρηση. Όσοι έφυγαν από το 2014 και μετά πρέπει να επανυπολογίσουν την 5ετία βάσει της οποίας θα βγει το πρώτο τμήμα του εφάπαξ.Για παράδειγμα : το εφάπαξ υπαλλήλου που αποχώρησε τον Ιούνιο του 2015 υπολογίζονταν για τα χρόνια ασφάλισης που είχε μέχρι 31/12/2013 με βάση τον μέσο όρο αποδοχών της 5ετίας Ιούνιος 2010 – Ιούνιος 2015. Τώρα ο φάκελός του πρέπει να αναπροσαρμοστεί και το τμήμα αυτό του εφάπαξ να υπολογιστεί με βάση την 5ετία Ιανουάριος 2009 – Δεκέμβριος 2013. Στελέχη του ΤΠΔΥ εκτιμούν πως αυτή η πρόσθετη γραφειοκρατία θα... σπρώξει προς τα πίσω την πληρωμή των βοηθημάτων, ενώ δεν αποκλείεται να θέσει σε κίνδυνο την έγκαιρη και ολική απορρόφηση των 663 εκατομμυρίων ευρώ, που προορίζεται να δοθούν στο ΤΠΔΥ για εξόφληση ληξιπρόθεσμων χρεών.Με την ίδια ρύθμιση παγιώνεται και «κλειδώνει» το πρώτο τμήμα του εφάπαξ για χρόνο ασφάλισης και αποδοχές μέχρι 31/12/2013. Έτσι, το παλιό (απομειωμένο) εφάπαξ θα εξαλείφεται σταδιακά για όσους συνταξιοδοτούνται από το 2014 και μετά, ώστε στο μέλλον τα Ταμεία Πρόνοιας να δίνουν επιστροφή εισφορών με ή χωρίς προσαύξηση (βάσει του νέου τύπου). 

Οσον αφορά το ΕΚΑΣ και με τη… βούλα περικόπτεται το επίδομα  αφου εκδόθηκε από το υπουργείο Εργασίας η εγκύκλιος με τις προϋποθέσεις καταβολής του ΕΚΑΣ για το έτος 2016 και τα ποσά που θα λάβουν οι δικαιούχοι. Οι περικοπές  αρχίζουν από 1-6-2016 ,δηλαδή το πρωτο ψαλιδι θα φανεί από τις συντάξεις Ιουλίου ενώ είναι αγνωστο ακομη αν θα  υπάρξει αναδρομική επιστροφή από πλευράς συνταξιούχων του ΕΚΑΣ Ιουνίου που καταβλήθηκε στο τέλος Μαΐου.

Σύμφωνα με την εγκύκλιο για να λάβουν το ΕΚΑΣ έτους 2016 οι δικαιούχοι θα πρέπει – συνοπτικά – να πληρούν αθροιστικά τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος της ηλικίας τους.

β) το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημά τους από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα καταβαλλόμενα σε χρήμα) μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα να μην υπερβαίνει το ποσό των επτά χιλιάδων εννιακοσίων εβδομήντα δύο (7.972) ευρώ.

γ) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα του συνταξιούχου να μην υπερβαίνει το ποσό των οκτώ χιλιάδων οκτακοσίων ογδόντα τεσσάρων (8.884) ευρώ

δ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο καθώς και το απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει το ποσό των έντεκα χιλιάδων (11.000) ευρώ.

Σημειωνεται ότι το ανώτατο όριο από συντάξεις, προκειμένου να λάβει κανείς το ΕΚΑΣ, είναι για το 2016 τα 664 ευρώ από τα 850 ευρώ το 2015 και το συνολικό οικογενειακό οι 11.000 ευρώ (αντί των 15.380 ευρώ) ενώ τα νέα εισοδηματικά κριτήρια που θα ισχύσουν και τα ποσά του επιδόματος διαμορφώνονται ως εξής:

• 230 ευρώ τον μήνα ΕΚΑΣ για εισόδημα μέχρι 7.216 ευρώ (αντί των 7.715,65 ευρώ).

• 172,50 ευρώ ΕΚΑΣ για εισόδημα από 7.216,01 ευρώ μέχρι 7.518 ευρώ (αντί των 7.715,66 μέχρι 8.018,26 ευρώ).

• 115 ευρώ ΕΚΑΣ για εισόδημα από 7.518,01 ευρώ μέχρι 7.720 ευρώ (αντί 8.018,27 μέχρι 8.219,93 ευρώ).

• 57,50 ευρώ ΕΚΑΣ για εισόδημα από 7.720,01 ευρώ μέχρι 7.972 ευρώ (αντί των 8.219,94 μέχρι 8.472,09 ευρώ.

Για το 2016, καταργείται το ΕΚΑΣ των 30 ευρώ για όσους είχαν ατομικό εισόδημα από συντάξεις από 8.472,10 μέχρι 9.200,00 ευρώ και οικογενειακό έως 13.500 ευρώ.