1.Απο τους
μεγάλους εθνικούς ποιητές της χώρας( Δ.Σολωμός, Α. Βαλαωρίτης, Κ. Παλαμάς, και
Α. Σικελιανός) οι δυο(Βαλαωρίτης-Σικελιανός) είναι απο τη Λευκάδα. Αξιοσημείωτη
ειναι η μοναδικότητα ο Εθνικος συγγραφέας της Ιαπωνίας, ο Λευκάδιος Χέρν, να γεννήθηκε στη Λευκάδα. Αλλα ο κατάλογος με τους
διακεκριμένους Λευκαδίους είναι μεγάλος:
Βεντούρας Σπυρίδων (1761-1835) Ζωγράφος. Σπούδασε στη Βενετία. Έργα του υπάρχουν στην Κεφαλληνία, Κέρκυρα κι αλλού. Στη Λευκάδα πολλά έργα του στολίζουν τους ναούς Αγίου Μηνά, Παντοκράτορος και Αγίου Νικολάου. Πίνακές του ανήκουν και σε ιδιωτικές συλλογές. Μια απ’ τις γνωστότερες προσωπογραφίες του Αλή Πασά είναι έργο του.
Πετριτσόπουλος Δημήτριος (1763-1833). Σπούδασε στη Πάδοβα Φιλοσοφία, Μαθηματικά και Ιατρική, την οποία και εξήσκησε. Είναι ο πρώτος που ασχολήθηκε με την Ιστορία της Λευκάδος κι έγραψε στην Ιταλική γλώσσα σειρά σχετικών ιστορικών και αρχαιολογικών έργων. Πολλά απ’ αυτά εξέδωκε ο ίδιος στην Ιταλία και στην Κέρκυρα. Διετέλεσε πρόεδρος της Επτανησιακής Βουλής και μέλος διαφόρων επιστημονικών ιταλικών ακαδημιών κι’ εταιρειών.
Πολίτης Αθανάσιος(1796-1864). Ο πρώτος που εισήγαγε στην Ελλάδα την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Καθηγητής της Ιονίου Ακαδημίας, εδίδαξε Φυσική και Χημεία. Μετέφρασε στα ελληνικά το μυθιστόρημα του Φωσκόλου «Οι τελευταίες επιστολές του Ιακώβου Όρτις». (είναι ο πάππος του σημερινού διπλωμάτη Νικολάου Πολίτη).
Ζαμπέλιος Ιωάννης. Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1787 από αρχοντική οικογένεια. Τέλειωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο νησί του κι ύστερα σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και νομικά στην Ιταλία και στο Παρίσι. Γνωρίστηκε με το Φώσκολο και με τον Κοραή και μυήθηκε στη «Φιλική Εταιρία» το 1817. Τον επόμενο χρόνο παίχτηκε η πρώτη του τραγωδία «Ο τιμολέων» στο Βουκουρέστι όπου προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό στο ελληνικό στοιχείο. Υπήρξε ο κύριος εμψυχωτής της επαναστάσεως στην Επτάνησο και στην Αιτωλοακαρνανία. Κυνηγήθηκε και κινδύνεψε από τις αγγλικές αρχές για τη δράσι του. Εχρημάτισε εισαγγελέας και κατόπιν δικαστής της Ιονίου Πολιτείας. Εκτός των άλλων έγραψε και δώδεκα έμμετρες τραγωδίες σε γλώσσα καθαρεύουσα με παρεμβολές λαϊκών εκφράσεων, υπό τους τίτλους: «Τιμολέων», Κων)νος Παλαιολόγος», «Γεώργιος Καστριώτης», «Ρήγας θεσσαλός», «Μάρκος Βότσαρης», «Ιωάννης Καποδίστριας», «Γεώργιος Καραϊσκάκης», «Χριστώνας Αναγνωστόπουλος», «Διάκος», «Κόδρος», «Οδυσσεύς Ανδρούτσος» και «Μήδεια». Πέθανε στη Λευκάδα το 1856.
Φλογαΐτης Νικόλαος (1799-1867). Γεννήθηκε από πατέρα Λευκαδίτη στην Οδησσό, όπου και σπούδασε. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία και ανάπτυξε πλούσια επαναστατική δράσι. Διετέλεσε Αεροπαγίτης. Δημοσίευσε πρότυπα και μεταφρασμένα νομικά συγγράμματα καθώς και ιστορικά διηγήματα. Πέθανε στη Χαλκίδα.
Παπαδόπουλος – Βρεττός Ανδρέας (1800-1876). Είναι ο συγγραφεύς του γνωστού έργου «Νεοελληνική Φιλολογία» (κατάλογος των ελληνικών βιβλίων, που τυπώθηκαν από την άλωση της Πόλης μέχρι την εγκαθίδρυσι της Βασιλείας στην Ελλάδα). Ανάμεσα από μια σειρά άλλων έργων του δύο αναφέρονται στη Λευκάδα: γραμμένα στην Ιταλική γλώσσα και τυπωμένα στη Βενετία.
Βλαντής Ανδρέας (1811-1885). Σπούδασε στην Ιταλία Νομικά. Εξέδωκε στην Κέρκυρα, μαζί με τον Ιωάννη Οικονομίδη, το θαυμάσιο ιταλοελληνικό «Νομοτεχνικόν Λεξικόν», έργο που βραβεύτηκε σε διαγωνισμό της Ιονίου Γερουσίας. Άλλες του μελέτες βρίσκονται σ’ επτανησιακές εφημερίδες της εποχής του. Διετέλεσε γραμματεύς της Νομοθετικής Συνελεύσεως.
Ζαμπέλιος Σπυρίδων, γυιός του Ιωάννου. Γεννήθηκε στη Λευκάδα, το 1813. Τα πρώτα του γράμματα έμαθε στη Λευκάδα αλλά σπούδασε στο εξωτερικό, κυρίως στην Ιταλία όπου πέρασε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αναδιφώντας την Ιστορία του Μεσαιωνικού Ελληνισμού. Ο Σπυρίδων είναι ο πρώτος ιστορικός που συνέλαβε το αληθινό νόημα της Βυζαντινής μας Ιστορίας και ο πρώτος υπέρμαχος της αδιάσπαστης εθνικής συνοχής μας από των αρχαίων χρόνων. Έγραψε και εδημοσίευσε τα παρακάτω ιστορικά και φιλολογικά έργα που απετέλεσαν τη βάσι ολοκλήρου κλάδου της Ιστορίας μας: «Βυζαντιναί μελέται», «Άσματα δημοτικά Ελληνικά», «Ιστορικά σκηνογραφήματα», «Πόθεν η λέξις τραγουδώ», «Κρητικοί γάμοι». Το τελευταίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα προϊόντα της νεοελληνικής λογοτεχνίας και έχει υπόθεσι από την εποχή της Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Επίσης στα Ιταλικά εδημοσίευσε το «Αναμνήσεις μοναχής», που έκανε μεγάλη εντύπωσι στους κριτικούς της εποχής του. Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος πέθανε στην Ελβετία, το 1881.
Σταματέλος Ιωάννης (1822-1881). Από τους εξέχοντας Έλληνες λογίους του δευτέρου ημίσεως του περασμένου αιώνος. Φίλος στενός του Αριστ. Βαλαωρίτη των Ζαμπελίων, της Δώρας Ιστριάδος κι άλλων διακεκριμένων του καιρού του. Φωτισμένος φιλόλογος συνέβαλε στην πρόοδο της φιλολογικής επιστήμης με τις εργασίες του. Έγραψε: «Διατριβάς περί της Αρχαίας Λευκάδος», «Ρητορική θεωρία και εφαρμογή», «Γυναικολόγιον, ήτοι αι σοφαί γυναίκες όλων των εθνών και όλων των αιώνων κ.λ.π.», «Βοήθημα εις την Ελληνικής τεχνολογίαν», «Ορθογραφικόν της κοινής των Ελλήνων γλώσσης», «Μυρολόγια Λευκάδος ανέκδοτα μετά γλωσσικών προλεγομένων», Φθογγολογία της Ελληνικής γλώσσης κατά τας αρχάς της νεωτέρας γλωσσολογίας», «Βιογραφία του εθνικού ποιητού Αριστ. Βαλαωρίτου», «συλλογή των Λευκαδίων επιγραφών εκδεδομένων ως και ανεκδότων». Αρκετές από τις μελέτες του βραβεύτηκαν στους διαγωνισμούς του Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως. Μετέφρασε λατινικά την «Ωδήν εις τον Πατριάρχην Γρηγόριον Ε΄.» του Βαλαωρίτη και στην αρχαία ελληνική, από το λατινικό πρωτότυπο, των ωδή του Μ. Βιαγγίνη για το Βασιλέα Γεώργιο Α΄. Άφησε κι ανέκδοτη εργασία.
Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1824. Οι πρόγονοί του υπήρξαν ονομαστοί αρματωλοί στην Ήπειρο. Τα εγκύκλια μαθήματά του τα πήρε στη Λευκάδα και ύστερα στην Κέρκυρα. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γενεύη και στο Παρίσι, όπου σπούδασε νομικά. Αφοσιώθηκε στην ποίησι, κι’ έζησε κοντά στο λαό, στους ψαράδες, τους βοσκούς και τους γεωργούς της πατρίδας του, σπουδάζοντας τη ζωή τους και τη γλώσσα τους. Αγωνίστηκε θαρραλέα για την ένωσι της Επτανήσου. Διακρίθη ως βουλευτής και ως ρήτορας. Εμπνεύστηκε από το 21 και είναι ο ρωμαλέος εθνικός μας βάρδος. Έγραψε τα «στιχουργήματα», τα «Μνημόσυνα», την «Κυρά Φροσύνη», τον επικόν «Αθανάσιο Διάκο» και τελευταίο, ατέλειωτο, μα από τα ωραιότερά του, το «Φωτεινό» που η υπόθεσί του ανάγεται στο δέκατο τέταρτο αιώνα και αναφέρεται στους αγώνες των Λευκαδίων για την αποτίναξι του φεουδαρχικού ζυγού των Βενετσιάνων. Ο Βαλαωρίτης πέθανε και ετάφη στη Λευκάδα το 1879.
Γαζής Σπυρίδων (1838-1920). Ζωγράφος. Σπούδασε στη Βενετία. Τύπος ζωτικός κι’ ένθερμος, σημείωσε αξιόλογες επιτυχίες σε μερικά του έργα, από τα οποία είναι γεμάτες οι εκκλησίες της Λευκάδος. Πίνακές του υπάρχουν επίσης στην Πρέβεζα, Ιθάκη, Καστό, όπου και η καλύτερή του παραγωγή.
Λευκάδιος Χερν (1850-1904). ΣΤΗ Λευκάδα είδε το φως κι’ έμεινε τα μικρά του χρόνια ο διάσημος Λευκάδιος Χέρν, Ιρλανδοέλληνας συγγραφέας από πατέρα Ιρλανδό και μητέρα Κυθηριώτισσα. Καθηγητής της Αγγλικής Λογοτεχνίας στο Τόκιο, έγραψε λαμπρά έργα φιλολογικά και λογοτεχνικά στην Αγγλική και στην Ιαπωνική γλώσσα. Οι Ιάπωνες τον θεωρούν εθνικό τους συγγραφέα.
Βλαντής Σπυρίδων (1855-1939). Γιος του Ανδρέα Βλαντή. Λόγιος διακεκριμένος φώτισε σημαντικά την ιστορία της Λευκάδας με σειρά ιστορικών μονογραφιών. Γλωσσομαθής και μεγάλης μορφώσεως άπλωσε τα ενδιαφέροντά του και ευρύτερα. Έγραψε: «Η Λευκάς υπό τους Φράγμους, τους Τούρκους και τους Ενετούς», «Οι Γάλλοι εν Λευκάδι», «Η νήσος Λευκάς και αι πόλεις αυτής ανά τους αιώνας». «Η δράσις του Ιωάννου Καποδίστρια εν Λευκάδι», «Η εθνική δράσις του Ιωάννου Ζαμπελίου και βιογραφία Αθαν. Ψαλίδα», «Το γλωσσικόν ζήτημα Ελλήνων και Ιταλών», «Λόγος υπ΄΄ερ αναπαύσεως της ψυχής Ιωάν. Βαλαωρίτου». Με την ευκαιρία της 100ετηρίδος του Ναπολεοντείου Κώδικος έγραψε «Memoires sur les Modifications indroduites dans le code Ionien”. Σ’ εφημερίδες και περιοδικά δημοσίευσε επίσης πολλά άρθρα και μονογραφίες.
Σκιαδαρέσης Αναστάσιοςς του Πέτρου (1877-1941). Ποιητής λεπταίσθητος, εξαίρετος μεταφραστής ποιημάτων και καυστικός σατιρικός. Ασχολήθηκε με τη μετάφρασι Ιταλών κυρίως ποιητών, του Καρντούτσι («Odi Barbari»), του Στεκκέτι, του Φώσκολου, του Ντ’ Αννούντσιο κι’ αρχαίων ελληνικών επιγραμμάτων όπου, κατά τον Παλαμά, ηρίστευσε μεταξύ των νεοελλήνων. Άφησε πολύ ανέκδοτο έργο. Πρωτότυπα ποιήματα δημοσίευσε σε δυο συλλογές «Τραγούδια» και «Πάει πια».
Γολέμης Δημήτριος (1879-1940). Ο ιδιόρρυθμος αυτός Λευκαδίτης επιστήμων, αθλητής, ποιητής και πολιτευτής. Εσπούδασε Ιατρική κι’ ακόμη σε προχωρημένη ηλικία, Νομικά και Θεολογία. Ασχολήθηκε πολύ με την ποίησι κι’ εδημοσίευσε πολλές συλλογές ποιημάτων, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι τρεις της τελευταίας του περιόδου, «Γκρεμισμένες Ψυχές», «Πνοές» και «Αάατα».Πολλά ποιήματά του διακρίνονται για την τολμηρότητα και την πρωτοτυπία της συλλήψεως. Αλλά ο Γολέμης έμεινες κυρίως ως σύμβολο καλλιτεχνικού μποεμισμού αισιοδοξίας, και στωϊκότητος.
Γράψας Κωνσταντίνος (1880-1948). Εσπούδασε νομικά και διετέλεσε ανώτατος υπάλληλος της Βουλής. Υπήρξε μέχρι του θανάτου του Διευθυντής της Νομοπαρασκευαστικής υπηρεσίας. Διετέλεσε ακόμη και Γραμματεύς του Υπουργικού Συμβουλίου. Εξέδοσε τον Α΄, και Β΄, τόμο της Ελληνικής Πολιτικής Εγκυκλοπαιδείας. Μετέφρασε σε ωραίους στίχους ειδύλλια του Θεοκρίτου και πολλές ραψωδίες της «Οδυσσείας» του Ομήρου.Με τον τίτλο «Χωρίς μάσκα» εξέδοσε πρωτότυπα ποιήματα, διαπνεόμενα από έντονη φιλοσοφική διάθεσι, λεπτό λυρισμό και μουσικότητα, που η κριτική τα ανεγνώρισε ανεπιφύλακτα.
Άγγελος Σικελιανός: Ο μεγαλόπνευστος εθνικός και πατριωτικός ποιητής εγεννήθη στη Λευκάδα τον Μάρτη του 1884. Σε νεαρά ηλικία γνωρίστηκε με την Αμερικανίδα διανοουμένην Εύαν Πάλμερ, κόρην γνωστού εκεί κοινωνιολόγου και την παντρεύτηκε. Το 1908, νεώτατος ακόμα, εξέδωκε τον «Αλαφροήσιωτο» έργο πηγαίου και αγνού λυρισμού. Το 1915-1918 εξέδωκε, τον «Πρόλογο στη ζωή», «συνείδηση της φυλής» και κατόπιν το «Πάσχα των Ελλήνων» και τη «Μητέρα του Θεού». Ταυτοχρόνως εδημοσίευσε πλήθος λυρικών ποιημάτων. Το 1927 οργάνωσε, με τη βοήθεια της Εύας, τις Δελφικές Εορτές και ενεκρανάστησε στο Θέατρο των Δελφών την αρχαίαν αισχυλική τραγωδία. Οραματίστηκε να καταστήση τους Δελφούς κέντρον παγκοσμίου ελευθερίας και παγκοσμίου αγάπης. Έψαλλε με ποιήματα υπερόχου λυρικής εξάρσεως το έπος της Αλβανίας και την ηρωϊκήν αντίστασι του λαού στην κατοχή. Κατά τα τελευταία χρόνια εξεδόθησαν τα ποιήματά του σε τρεις τόμους με τον τίτλο «Λυρικός βίος» και τα λυρικά του δράματα στους δύο τόμους της «Θυμέλης» εκτός από τον «Ασκληπιό». Απέθανε και ετάφη στην Αθήνα το 1951.
Σταμπόγλης Δημήτριος (Λευκάτας 1881-1953). Εξέδωκε ποιητική συλλογή «Δάφνες, ελπίδες, όνειρα». Πολλά του τραγούδια εμπνεύστηκε από τη Λευκάδα. Η ποίησί του είναι κυρίως φυσιολατρική. Ως πρόεδρος του Συλλόγου Λευκαδίων ανάπτυξε αξιόλογη δράση για την πατρίδα του. Το πρώτο διαφημιστικό φυλλάδιο που βγήκε για τη Λευκάδα, ένα είδος άλμπουμ 32 σελίδων, είναι έργο του. Άφισε πολλά ανέκδοτα ποιήματα.(Κείμενα: Πάνος Γ. Ροντογιάννης για το «Λευκάδα, σύντομο φωτογραφικό και ιστορικό διάγραμμα της φυσιογνωμίας του νησιού» Μουσικοφιλολογικός Όμιλος Ορφέας Λευκάδας, Αθήνα 1954.)
Βεντούρας Σπυρίδων (1761-1835) Ζωγράφος. Σπούδασε στη Βενετία. Έργα του υπάρχουν στην Κεφαλληνία, Κέρκυρα κι αλλού. Στη Λευκάδα πολλά έργα του στολίζουν τους ναούς Αγίου Μηνά, Παντοκράτορος και Αγίου Νικολάου. Πίνακές του ανήκουν και σε ιδιωτικές συλλογές. Μια απ’ τις γνωστότερες προσωπογραφίες του Αλή Πασά είναι έργο του.
Πετριτσόπουλος Δημήτριος (1763-1833). Σπούδασε στη Πάδοβα Φιλοσοφία, Μαθηματικά και Ιατρική, την οποία και εξήσκησε. Είναι ο πρώτος που ασχολήθηκε με την Ιστορία της Λευκάδος κι έγραψε στην Ιταλική γλώσσα σειρά σχετικών ιστορικών και αρχαιολογικών έργων. Πολλά απ’ αυτά εξέδωκε ο ίδιος στην Ιταλία και στην Κέρκυρα. Διετέλεσε πρόεδρος της Επτανησιακής Βουλής και μέλος διαφόρων επιστημονικών ιταλικών ακαδημιών κι’ εταιρειών.
Πολίτης Αθανάσιος(1796-1864). Ο πρώτος που εισήγαγε στην Ελλάδα την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Καθηγητής της Ιονίου Ακαδημίας, εδίδαξε Φυσική και Χημεία. Μετέφρασε στα ελληνικά το μυθιστόρημα του Φωσκόλου «Οι τελευταίες επιστολές του Ιακώβου Όρτις». (είναι ο πάππος του σημερινού διπλωμάτη Νικολάου Πολίτη).
Ζαμπέλιος Ιωάννης. Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1787 από αρχοντική οικογένεια. Τέλειωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο νησί του κι ύστερα σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και νομικά στην Ιταλία και στο Παρίσι. Γνωρίστηκε με το Φώσκολο και με τον Κοραή και μυήθηκε στη «Φιλική Εταιρία» το 1817. Τον επόμενο χρόνο παίχτηκε η πρώτη του τραγωδία «Ο τιμολέων» στο Βουκουρέστι όπου προκάλεσε μεγάλο ενθουσιασμό στο ελληνικό στοιχείο. Υπήρξε ο κύριος εμψυχωτής της επαναστάσεως στην Επτάνησο και στην Αιτωλοακαρνανία. Κυνηγήθηκε και κινδύνεψε από τις αγγλικές αρχές για τη δράσι του. Εχρημάτισε εισαγγελέας και κατόπιν δικαστής της Ιονίου Πολιτείας. Εκτός των άλλων έγραψε και δώδεκα έμμετρες τραγωδίες σε γλώσσα καθαρεύουσα με παρεμβολές λαϊκών εκφράσεων, υπό τους τίτλους: «Τιμολέων», Κων)νος Παλαιολόγος», «Γεώργιος Καστριώτης», «Ρήγας θεσσαλός», «Μάρκος Βότσαρης», «Ιωάννης Καποδίστριας», «Γεώργιος Καραϊσκάκης», «Χριστώνας Αναγνωστόπουλος», «Διάκος», «Κόδρος», «Οδυσσεύς Ανδρούτσος» και «Μήδεια». Πέθανε στη Λευκάδα το 1856.
Φλογαΐτης Νικόλαος (1799-1867). Γεννήθηκε από πατέρα Λευκαδίτη στην Οδησσό, όπου και σπούδασε. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία και ανάπτυξε πλούσια επαναστατική δράσι. Διετέλεσε Αεροπαγίτης. Δημοσίευσε πρότυπα και μεταφρασμένα νομικά συγγράμματα καθώς και ιστορικά διηγήματα. Πέθανε στη Χαλκίδα.
Παπαδόπουλος – Βρεττός Ανδρέας (1800-1876). Είναι ο συγγραφεύς του γνωστού έργου «Νεοελληνική Φιλολογία» (κατάλογος των ελληνικών βιβλίων, που τυπώθηκαν από την άλωση της Πόλης μέχρι την εγκαθίδρυσι της Βασιλείας στην Ελλάδα). Ανάμεσα από μια σειρά άλλων έργων του δύο αναφέρονται στη Λευκάδα: γραμμένα στην Ιταλική γλώσσα και τυπωμένα στη Βενετία.
Βλαντής Ανδρέας (1811-1885). Σπούδασε στην Ιταλία Νομικά. Εξέδωκε στην Κέρκυρα, μαζί με τον Ιωάννη Οικονομίδη, το θαυμάσιο ιταλοελληνικό «Νομοτεχνικόν Λεξικόν», έργο που βραβεύτηκε σε διαγωνισμό της Ιονίου Γερουσίας. Άλλες του μελέτες βρίσκονται σ’ επτανησιακές εφημερίδες της εποχής του. Διετέλεσε γραμματεύς της Νομοθετικής Συνελεύσεως.
Ζαμπέλιος Σπυρίδων, γυιός του Ιωάννου. Γεννήθηκε στη Λευκάδα, το 1813. Τα πρώτα του γράμματα έμαθε στη Λευκάδα αλλά σπούδασε στο εξωτερικό, κυρίως στην Ιταλία όπου πέρασε και το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του αναδιφώντας την Ιστορία του Μεσαιωνικού Ελληνισμού. Ο Σπυρίδων είναι ο πρώτος ιστορικός που συνέλαβε το αληθινό νόημα της Βυζαντινής μας Ιστορίας και ο πρώτος υπέρμαχος της αδιάσπαστης εθνικής συνοχής μας από των αρχαίων χρόνων. Έγραψε και εδημοσίευσε τα παρακάτω ιστορικά και φιλολογικά έργα που απετέλεσαν τη βάσι ολοκλήρου κλάδου της Ιστορίας μας: «Βυζαντιναί μελέται», «Άσματα δημοτικά Ελληνικά», «Ιστορικά σκηνογραφήματα», «Πόθεν η λέξις τραγουδώ», «Κρητικοί γάμοι». Το τελευταίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα προϊόντα της νεοελληνικής λογοτεχνίας και έχει υπόθεσι από την εποχή της Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Επίσης στα Ιταλικά εδημοσίευσε το «Αναμνήσεις μοναχής», που έκανε μεγάλη εντύπωσι στους κριτικούς της εποχής του. Ο Σπυρίδων Ζαμπέλιος πέθανε στην Ελβετία, το 1881.
Σταματέλος Ιωάννης (1822-1881). Από τους εξέχοντας Έλληνες λογίους του δευτέρου ημίσεως του περασμένου αιώνος. Φίλος στενός του Αριστ. Βαλαωρίτη των Ζαμπελίων, της Δώρας Ιστριάδος κι άλλων διακεκριμένων του καιρού του. Φωτισμένος φιλόλογος συνέβαλε στην πρόοδο της φιλολογικής επιστήμης με τις εργασίες του. Έγραψε: «Διατριβάς περί της Αρχαίας Λευκάδος», «Ρητορική θεωρία και εφαρμογή», «Γυναικολόγιον, ήτοι αι σοφαί γυναίκες όλων των εθνών και όλων των αιώνων κ.λ.π.», «Βοήθημα εις την Ελληνικής τεχνολογίαν», «Ορθογραφικόν της κοινής των Ελλήνων γλώσσης», «Μυρολόγια Λευκάδος ανέκδοτα μετά γλωσσικών προλεγομένων», Φθογγολογία της Ελληνικής γλώσσης κατά τας αρχάς της νεωτέρας γλωσσολογίας», «Βιογραφία του εθνικού ποιητού Αριστ. Βαλαωρίτου», «συλλογή των Λευκαδίων επιγραφών εκδεδομένων ως και ανεκδότων». Αρκετές από τις μελέτες του βραβεύτηκαν στους διαγωνισμούς του Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως. Μετέφρασε λατινικά την «Ωδήν εις τον Πατριάρχην Γρηγόριον Ε΄.» του Βαλαωρίτη και στην αρχαία ελληνική, από το λατινικό πρωτότυπο, των ωδή του Μ. Βιαγγίνη για το Βασιλέα Γεώργιο Α΄. Άφησε κι ανέκδοτη εργασία.
Ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1824. Οι πρόγονοί του υπήρξαν ονομαστοί αρματωλοί στην Ήπειρο. Τα εγκύκλια μαθήματά του τα πήρε στη Λευκάδα και ύστερα στην Κέρκυρα. Συνέχισε τις σπουδές του στη Γενεύη και στο Παρίσι, όπου σπούδασε νομικά. Αφοσιώθηκε στην ποίησι, κι’ έζησε κοντά στο λαό, στους ψαράδες, τους βοσκούς και τους γεωργούς της πατρίδας του, σπουδάζοντας τη ζωή τους και τη γλώσσα τους. Αγωνίστηκε θαρραλέα για την ένωσι της Επτανήσου. Διακρίθη ως βουλευτής και ως ρήτορας. Εμπνεύστηκε από το 21 και είναι ο ρωμαλέος εθνικός μας βάρδος. Έγραψε τα «στιχουργήματα», τα «Μνημόσυνα», την «Κυρά Φροσύνη», τον επικόν «Αθανάσιο Διάκο» και τελευταίο, ατέλειωτο, μα από τα ωραιότερά του, το «Φωτεινό» που η υπόθεσί του ανάγεται στο δέκατο τέταρτο αιώνα και αναφέρεται στους αγώνες των Λευκαδίων για την αποτίναξι του φεουδαρχικού ζυγού των Βενετσιάνων. Ο Βαλαωρίτης πέθανε και ετάφη στη Λευκάδα το 1879.
Γαζής Σπυρίδων (1838-1920). Ζωγράφος. Σπούδασε στη Βενετία. Τύπος ζωτικός κι’ ένθερμος, σημείωσε αξιόλογες επιτυχίες σε μερικά του έργα, από τα οποία είναι γεμάτες οι εκκλησίες της Λευκάδος. Πίνακές του υπάρχουν επίσης στην Πρέβεζα, Ιθάκη, Καστό, όπου και η καλύτερή του παραγωγή.
Λευκάδιος Χερν (1850-1904). ΣΤΗ Λευκάδα είδε το φως κι’ έμεινε τα μικρά του χρόνια ο διάσημος Λευκάδιος Χέρν, Ιρλανδοέλληνας συγγραφέας από πατέρα Ιρλανδό και μητέρα Κυθηριώτισσα. Καθηγητής της Αγγλικής Λογοτεχνίας στο Τόκιο, έγραψε λαμπρά έργα φιλολογικά και λογοτεχνικά στην Αγγλική και στην Ιαπωνική γλώσσα. Οι Ιάπωνες τον θεωρούν εθνικό τους συγγραφέα.
Βλαντής Σπυρίδων (1855-1939). Γιος του Ανδρέα Βλαντή. Λόγιος διακεκριμένος φώτισε σημαντικά την ιστορία της Λευκάδας με σειρά ιστορικών μονογραφιών. Γλωσσομαθής και μεγάλης μορφώσεως άπλωσε τα ενδιαφέροντά του και ευρύτερα. Έγραψε: «Η Λευκάς υπό τους Φράγμους, τους Τούρκους και τους Ενετούς», «Οι Γάλλοι εν Λευκάδι», «Η νήσος Λευκάς και αι πόλεις αυτής ανά τους αιώνας». «Η δράσις του Ιωάννου Καποδίστρια εν Λευκάδι», «Η εθνική δράσις του Ιωάννου Ζαμπελίου και βιογραφία Αθαν. Ψαλίδα», «Το γλωσσικόν ζήτημα Ελλήνων και Ιταλών», «Λόγος υπ΄΄ερ αναπαύσεως της ψυχής Ιωάν. Βαλαωρίτου». Με την ευκαιρία της 100ετηρίδος του Ναπολεοντείου Κώδικος έγραψε «Memoires sur les Modifications indroduites dans le code Ionien”. Σ’ εφημερίδες και περιοδικά δημοσίευσε επίσης πολλά άρθρα και μονογραφίες.
Σκιαδαρέσης Αναστάσιοςς του Πέτρου (1877-1941). Ποιητής λεπταίσθητος, εξαίρετος μεταφραστής ποιημάτων και καυστικός σατιρικός. Ασχολήθηκε με τη μετάφρασι Ιταλών κυρίως ποιητών, του Καρντούτσι («Odi Barbari»), του Στεκκέτι, του Φώσκολου, του Ντ’ Αννούντσιο κι’ αρχαίων ελληνικών επιγραμμάτων όπου, κατά τον Παλαμά, ηρίστευσε μεταξύ των νεοελλήνων. Άφησε πολύ ανέκδοτο έργο. Πρωτότυπα ποιήματα δημοσίευσε σε δυο συλλογές «Τραγούδια» και «Πάει πια».
Γολέμης Δημήτριος (1879-1940). Ο ιδιόρρυθμος αυτός Λευκαδίτης επιστήμων, αθλητής, ποιητής και πολιτευτής. Εσπούδασε Ιατρική κι’ ακόμη σε προχωρημένη ηλικία, Νομικά και Θεολογία. Ασχολήθηκε πολύ με την ποίησι κι’ εδημοσίευσε πολλές συλλογές ποιημάτων, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν οι τρεις της τελευταίας του περιόδου, «Γκρεμισμένες Ψυχές», «Πνοές» και «Αάατα».Πολλά ποιήματά του διακρίνονται για την τολμηρότητα και την πρωτοτυπία της συλλήψεως. Αλλά ο Γολέμης έμεινες κυρίως ως σύμβολο καλλιτεχνικού μποεμισμού αισιοδοξίας, και στωϊκότητος.
Γράψας Κωνσταντίνος (1880-1948). Εσπούδασε νομικά και διετέλεσε ανώτατος υπάλληλος της Βουλής. Υπήρξε μέχρι του θανάτου του Διευθυντής της Νομοπαρασκευαστικής υπηρεσίας. Διετέλεσε ακόμη και Γραμματεύς του Υπουργικού Συμβουλίου. Εξέδοσε τον Α΄, και Β΄, τόμο της Ελληνικής Πολιτικής Εγκυκλοπαιδείας. Μετέφρασε σε ωραίους στίχους ειδύλλια του Θεοκρίτου και πολλές ραψωδίες της «Οδυσσείας» του Ομήρου.Με τον τίτλο «Χωρίς μάσκα» εξέδοσε πρωτότυπα ποιήματα, διαπνεόμενα από έντονη φιλοσοφική διάθεσι, λεπτό λυρισμό και μουσικότητα, που η κριτική τα ανεγνώρισε ανεπιφύλακτα.
Άγγελος Σικελιανός: Ο μεγαλόπνευστος εθνικός και πατριωτικός ποιητής εγεννήθη στη Λευκάδα τον Μάρτη του 1884. Σε νεαρά ηλικία γνωρίστηκε με την Αμερικανίδα διανοουμένην Εύαν Πάλμερ, κόρην γνωστού εκεί κοινωνιολόγου και την παντρεύτηκε. Το 1908, νεώτατος ακόμα, εξέδωκε τον «Αλαφροήσιωτο» έργο πηγαίου και αγνού λυρισμού. Το 1915-1918 εξέδωκε, τον «Πρόλογο στη ζωή», «συνείδηση της φυλής» και κατόπιν το «Πάσχα των Ελλήνων» και τη «Μητέρα του Θεού». Ταυτοχρόνως εδημοσίευσε πλήθος λυρικών ποιημάτων. Το 1927 οργάνωσε, με τη βοήθεια της Εύας, τις Δελφικές Εορτές και ενεκρανάστησε στο Θέατρο των Δελφών την αρχαίαν αισχυλική τραγωδία. Οραματίστηκε να καταστήση τους Δελφούς κέντρον παγκοσμίου ελευθερίας και παγκοσμίου αγάπης. Έψαλλε με ποιήματα υπερόχου λυρικής εξάρσεως το έπος της Αλβανίας και την ηρωϊκήν αντίστασι του λαού στην κατοχή. Κατά τα τελευταία χρόνια εξεδόθησαν τα ποιήματά του σε τρεις τόμους με τον τίτλο «Λυρικός βίος» και τα λυρικά του δράματα στους δύο τόμους της «Θυμέλης» εκτός από τον «Ασκληπιό». Απέθανε και ετάφη στην Αθήνα το 1951.
Σταμπόγλης Δημήτριος (Λευκάτας 1881-1953). Εξέδωκε ποιητική συλλογή «Δάφνες, ελπίδες, όνειρα». Πολλά του τραγούδια εμπνεύστηκε από τη Λευκάδα. Η ποίησί του είναι κυρίως φυσιολατρική. Ως πρόεδρος του Συλλόγου Λευκαδίων ανάπτυξε αξιόλογη δράση για την πατρίδα του. Το πρώτο διαφημιστικό φυλλάδιο που βγήκε για τη Λευκάδα, ένα είδος άλμπουμ 32 σελίδων, είναι έργο του. Άφισε πολλά ανέκδοτα ποιήματα.(Κείμενα: Πάνος Γ. Ροντογιάννης για το «Λευκάδα, σύντομο φωτογραφικό και ιστορικό διάγραμμα της φυσιογνωμίας του νησιού» Μουσικοφιλολογικός Όμιλος Ορφέας Λευκάδας, Αθήνα 1954.)
2-Αξιοσημείωτη είναι η πρωτοπορία της Λευκάδας στις γιορτές
Λόγου και Τέχνης αλλά και στο Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ (όπου βρήκαν στη
συνέχεια πολλούς μιμητές). Είναι ο αρχαιότερος πολιτιστικός θεσμός στη χώρα μας
στους τομείς του χορού και της μουσικής, της παγκόσμιας παραδοσιακής
κληρονομιάς, με πανελλήνια και διεθνή καταξίωση. Πρωτοπορεί η Λευκάδα και στην
ίδρυση και λειτουργία καλλιτεχνικών και αθλητικών συλλόγων καθώς και άλλων
συλλογικών δραστηριοτήτων. Να θυμηθούμε ότι το 1850 ιδρύθηκε η “Φιλαρμονική”,
το 1875 η Λευκάδα είχε ένα από τα 16 σε όλη την Ελλάδα θέατρα, το 1937 ιδρύεται
ο πρωτοπόρος “Ορφέας” και το 1927 ο “Τηλυκράτης.Kαι φυσικά ειναι μοναδικός ο
πολίτιστικός οργασμός στο νησί μας με δεκάδες καλλιτεχνικά σωματεία.
Επίσης η Λευκάδα:
3-Διαθέτει 110 εν ζωή καθηγητές Πανεπιστημίων σε όλο το κόσμο.
4-Εχει 8 μουσεία, αν και είναι ο μικρότερος νομός της χώρας.
5. Διαθέτει 70 επαγγελματίες δημοσιογράφους καθως και εκατοντάδες επιστήμονες, λογοτέχνες και καλλιτέχνες.Απο τη Λευκάδα κατάγεται η διεθνούς φήμης μετζο σοπράνο Αγνή Μπάλτσα και ο γνωστός ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης.
6-Διαθέτει μια απο τις καλύτερες αμμουδιές στη Μεσόγειο και ίσως στο κόσμο, το Πόρτο Κατσίκι. Kαι εχει η Λευκάδα μας όχι μόνο το Πόρτο Κατσίκι. Εχει συνολικά 21 παραλίες και όχι μόνο. Διαθέτει τις καλύτερες παραλιες της Μεσογείου σύμφωνα με δημοψηφίσματα σ το διαδικτυο (Πόρτο Κατσίκι, Εγκρεμνοί, Κάθισμα, Αγιοφίλι).
7.Τo νεοσύστατο Ιστορικο Κεντρο Λευκάδιου Χερν, η Χαραμογλειος Λευκαδιακή Βιβλιοθήκη(βιβλίο Γκίνες) και η συλλογή σπανίων δίσκων -φωνογράφων του Τάκη Κατωπόδη(Ντελημάρη) ειναι μοναδικα στον Ευρωπαϊκό χώρο.
8- Διαθέτει δυο απο τις δέκα καλύτερες στο κόσμο περιοχές για σέρφινγκ: τον κόλπο της Βασιλικής και την περιοχή του Αη Γιάννη( και ο Αη Γιαννης για kite surfing).
9-Η ομηρική Ιθάκη ειναι στη Λευκάδα.
10-. ‘Φιλοξενεί’ το μεγαλύτερο ενάλιο σπήλαιο στον κόσμο, τη σπηλιά Παπανικολή στο Μεγανήσι. Εισχωρεί τόσο βαθιά στην ξηρά, που χρησιμοποιήθηκε κατά τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο ως ορμητήριο από το υποβρύχιο «Παπανικολής». Στην ομορφιά και μέγεθος ξεπερνά το ονομαστό σ’ όλο τον κόσμο «Γαλάζιο Σπήλαιο» του Κάπρι, σύμφωνα με την διάσημη και αείμνηστη σπηλαιολόγο Αννα Πετροχείλου.
Επίσης η Λευκάδα:
3-Διαθέτει 110 εν ζωή καθηγητές Πανεπιστημίων σε όλο το κόσμο.
4-Εχει 8 μουσεία, αν και είναι ο μικρότερος νομός της χώρας.
5. Διαθέτει 70 επαγγελματίες δημοσιογράφους καθως και εκατοντάδες επιστήμονες, λογοτέχνες και καλλιτέχνες.Απο τη Λευκάδα κατάγεται η διεθνούς φήμης μετζο σοπράνο Αγνή Μπάλτσα και ο γνωστός ηθοποιός Ηλίας Λογοθέτης.
6-Διαθέτει μια απο τις καλύτερες αμμουδιές στη Μεσόγειο και ίσως στο κόσμο, το Πόρτο Κατσίκι. Kαι εχει η Λευκάδα μας όχι μόνο το Πόρτο Κατσίκι. Εχει συνολικά 21 παραλίες και όχι μόνο. Διαθέτει τις καλύτερες παραλιες της Μεσογείου σύμφωνα με δημοψηφίσματα σ το διαδικτυο (Πόρτο Κατσίκι, Εγκρεμνοί, Κάθισμα, Αγιοφίλι).
7.Τo νεοσύστατο Ιστορικο Κεντρο Λευκάδιου Χερν, η Χαραμογλειος Λευκαδιακή Βιβλιοθήκη(βιβλίο Γκίνες) και η συλλογή σπανίων δίσκων -φωνογράφων του Τάκη Κατωπόδη(Ντελημάρη) ειναι μοναδικα στον Ευρωπαϊκό χώρο.
8- Διαθέτει δυο απο τις δέκα καλύτερες στο κόσμο περιοχές για σέρφινγκ: τον κόλπο της Βασιλικής και την περιοχή του Αη Γιάννη( και ο Αη Γιαννης για kite surfing).
9-Η ομηρική Ιθάκη ειναι στη Λευκάδα.
10-. ‘Φιλοξενεί’ το μεγαλύτερο ενάλιο σπήλαιο στον κόσμο, τη σπηλιά Παπανικολή στο Μεγανήσι. Εισχωρεί τόσο βαθιά στην ξηρά, που χρησιμοποιήθηκε κατά τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο ως ορμητήριο από το υποβρύχιο «Παπανικολής». Στην ομορφιά και μέγεθος ξεπερνά το ονομαστό σ’ όλο τον κόσμο «Γαλάζιο Σπήλαιο» του Κάπρι, σύμφωνα με την διάσημη και αείμνηστη σπηλαιολόγο Αννα Πετροχείλου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου