ΤΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ-ΕΦΑΠΑΞ-ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ-ΟΔΗΓΟΣ:
ΤΑ ΝΕΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ-ΕΦΑΠΑΞ-ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
Όλα τα μέτρα-φωτιά για τις συντάξεις(αυξημενη εισφορά σε κύριες και επιβολή εισφοράς στις επικουρικές), στο εφάπαξ(περικοπές εως 15%), στην αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, στα βαρεα-ανθυγιεινα, στις αναπηρικές συντάξεις καθως και στα κοινωνικά επιδόματα παρουσιάζονται σε ενα αναλυτικό οδηγό. Τονίζεται οτι και τα νεα αυτα μέτρα φέρνουν νέα επιδείνωση στα εισοδήματα ασφαλισμένων και συνταξιούχων.
1)ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΑΝΩ ΤΩΝ 1700 ευρω: Έκτακτη αναπροσαρμογή των συντελεστών της Ειδικής Εισφοράς Συνταξιούχων για όλες τις κλίμακες κύριας σύνταξης από 1.700 ευρω και άνω(απο 3% εως 14%). Από την υιοθέτηση των νέων μέτρων δεν θίγονται συνταξιούχοι οι οποίοι λαμβάνουν από το σύνολο των ταμείων, σύνταξη κάτω των 1.700 ευρω/μήνα. Ένας συνταξιούχος (π.χ. ενός ταμείου ΔΕΚΟ ή Δημοσίου ή ΙΚΑ) που λαμβάνει σύνταξη 2.500 ευρω/μήνα, μέχρι σήμερα το σύνολο της εισφοράς του ήταν 6% επί του συνόλου της σύνταξης δηλ. 150ευρω/μήνα. Με την αναπροσαρμογή του συντελεστή ειδικής εισφοράς, η κράτηση θα αυξηθεί κατά 75/μήνα και το σύνολο της κράτησης θα αυξηθεί στα 225 ευρω/μήνα. Στο σύνολο των Ασφαλιστικών Ταμείων Κύριας Σύνταξης, μόλις το 5% (ήτοι 161.890 συνταξιούχοι), λαμβάνουν σύνταξη πάνω από 1.700 ευρω /μήνα.
2)ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΥΣ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 60 ΕΤΩΝ: Έκτακτη ειδική εισφορά επί του συνολικού ποσού της κυρίας σύνταξης για τους συνταξιούχους εκείνους που είναι κάτω των 60 ετών και για ποσά άνω των 1.700 ευρώ/μήνα(απο 6% εως 10%). Η επιβολή της ειδικής εισφοράς για συνταξιούχους κάτω των 60 ετών και άνω των 1.700 ευρώ, δέν θίγει:
-. Τους συνταξιούχους εκείνους που προέρχονται είτε από υποχρεωτική ή και αυτοδίκαιη απόλυση (π.χ. συνταξιούχοι σωμάτων ασφαλείας και ενόπλων δυνάμεων).
-. Τις μητέρες με ανήλικα τέκνα οι οποίες έλαβαν σύνταξη βάσει ειδικών ασφαλιστικών διατάξεων πριν το 60ο έτος ηλικίας.
-. Η ειδική εισφορά αφορά κατά κύριο λόγο τις κατηγορίες εκείνων ασφαλισμένων, όπως:
-. Συνταξιούχοι των ΔΕΚΟ με χρήση ειδικών διατάξεων συνταξιοδότησης πριν το 60 έτος ηλικίας, καθώς και των ευνοϊκών διατάξεων της εθελουσίας εξόδου.
-. Συνταξιούχοι του Δημοσίου Τομέα με ηλικία συνταξιοδότησης μικρότερη του 60ου έτους.
Παράδειγμα:. Ένας συνταξιούχος 57 ετών, ο οποίος βγήκε στην σύνταξη κάνοντας χρήση ειδικών διατάξεων (π.χ. λόγω εθελουσίας), ο οποίος λαμβάνει σύνταξη 2.000 ευρω, θα επιβαρυνθεί: α) από την αύξηση της εισφοράς υπέρ του ΑΚΑΓΕ (από τον συντελεστή 5% στο 7%) με 40 ευρω (δηλ. από 100 ευρω κράτηση, σε 140 ευρω κράτηση), β) από την θέσπιση ειδικής εισφοράς 6% για συντάξεις 1.700-2.300 ευρω/μήνα (μετά την κράτηση της εισφοράς υπέρ ΑΚΑΓΕ) 112 ευρω/μήνα. Σε σύνολο κρατήσεων η μείωση στη μηνιαία σύνταξή του θα φθάσει τα 152 ευρω/μήνα.
3. ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ: Ειδική κλιμακωτή εισφορά στις επικουρικές συντάξεις άνω των 300, για τη χρηματοδότηση χαμηλοσυνταξιούχων ελλειμματικών επικουρικών ταμείων. Το μέτρο αυτό καθίσταται αναγκαίο, καθότι -οπως υποστηρίζει το υπουργειο Εργασιας-μόνο το 2011 το έλλειμμα των επικουρικών Ταμείων θα ξεπεράσει τα 750 εκ. ευρω. Για το σύνολο των επικουρικών ταμείων, οι συνταξιούχοι οι οποίοι λαμβάνουν σύνταξη μεγαλύτερη των 300ευρω/μήνα είναι 235.800 και οι οποίοι αποτελούν το 23,18% του συνόλου των συνταξιούχων των επικουρικών ταμείων (σύνολο 1.017.000 συνταξιούχοι.) Παραδειγμα: Ένας συνταξιούχος ο οποίος λαμβάνει επικουρική σύνταξη ύψους 610 ευρω/μήνα, θα συνεισφέρει με την έκτακτη ειδική εισφορά επί των επικουρικών συντάξεων, ποσοστό 10% (δηλ. 61 ευρω/μήνα). Επικουρική σύνταξη μετά τον υπολογισμό της εισφοράς 549 ευρω/μήνα.
4. ΕΦΑΠΑΞ: Σύμφωνα με το υπουργειο Εργασιας, οι αναγνωρισμένες οφειλές του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων (ΤΠΔΥ) έναντι ήδη συνταξιοδοτημένων υπαλλήλων είναι πάνω από 1,5 δισ. ευρω. Αντίστοιχα, οι αναγνωρισμένες οφειλές του ΤΕΑΠΑΠ-ΔΕΗ αγγίζουν τα 119,4 εκ. ευρω. Δυστυχώς -τονιζει το υπουργειο Εργασιας-για πολλά χρόνια ένα σύστημα προνοιακών παροχών το οποίο εξαρχής ήταν κεφαλαιοποιητικό και όχι αναδιανεμητικό, έχει σήμερα καταστεί σε ένα μεγάλο βαθμό αναδιανεμητικό, επιβαρύνοντας κυρίως τους σημερινού εργαζόμενους. Η πολιτική για τον εξορθολογισμό των καταβαλλόμενων εφάπαξ επιδομάτων αφορά τα εξής μέτρα:
- Την μείωση κατά 10% των εφαπαξ του δημοσίου τομέα και κατά 15% των εφαπαξ του ευρύτερου δημοσίου τομέα, δηλ. μια μείωση μεταξύ 4.000-5.000 ευρω για τους εργαζομένους του δημοσίου και 10.000-15.000 ευρω για τους εργαζομένους στις ΔΕΚΟ.
-. Την θέσπιση εισφοράς 1% επί του ΤΠΔΥ(Ταμειο Προνοιας Δημοσιων Υπάλληλων) σε όλους τους εργαζομένους του Δημοσίου Τομέα, για την χρηματοδότηση του συστήματος απονομής εφαπαξ. Δηλ. ένας δημόσιος υπάλληλος με μικτό μισθό 1.500ευρω/μήνα, θα συνεισφέρει κατά 15 ευρω/μήνα για την στήριξη του εφαπαξ επιδόματος
- Την θέσπιση ειδικής εισφοράς στους συνταξιούχους του Δημοσίου πάνω από 800 ευρω/μήνα ύψους 2%. Κατα το υπ. Εργασιας το μέτρο αυτό είναι αναγκαίο, διότι δεν είναι δίκαιο και αντικειμενικό να μην συμβάλουν και αυτοί οι οποίοι έλαβαν αυξημένα ποσά εφαπαξ στην διαδικασία εξορθολογισμού, προκειμένου το βάρος της στήριξης του συστήματος να μην πέσει μονομερώς στους σημερινούς εργαζομένους. Δηλ. Ένας συνταξιούχος του δημοσίου με σύνταξη 1.000 ευρω/μήνα, θα καταβάλει ως ειδική εισφορά το ποσό των 20 ευρω/μήνα.
5: ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ: Το υπ. Εργασιας υπογραμμίζει οτι ''δεν περικόπτονται κοινωνικά επιδόματα και παροχές προς όσους τις έχουν πραγματικά ανάγκη. Αντίθετα, μπαίνει μια τάξη βάζοντας εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια στη διαδικασία επιλογής των δικαιούχων, ώστε να σταματήσουν οι καταστρατηγήσεις και να εξοικονομηθούν ακόμα περισσότεροι πόροι για όσους έχουν πραγματικά ανάγκη''.. Ταυτόχρονα, αυξάνεται, με τη βοήθεια και των πληροφοριακών συστημάτων, η αποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών και η αποτροπή καταστάσεων καταδολίευσης. Ειδικότερα:
-Εισάγονται Εισοδηματικά και Περιουσιακά Κριτήρια για την χορήγηση Κοινωνικών Επιδομάτων και Παροχών – Αλλάζουν τα Κίνητρα για την χορήγηση Κοινωνικών Παροχών και Επιδομάτων. Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat τα ποσοστά κινδύνου φτώχειας (2009) βελτιώνονται μόνο κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες πριν και μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις πλην των συντάξεων – δηλαδή από 22,7% σε 19,7%.
Μετά και το πέρας της λειτουργικής επανεξέταση των κοινωνικών προγραμμάτων (τέλος Ιουνίου 2011) με στόχο τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς τους και την επίτευξη καλύτερης στόχευσης των πόρων προς τις πιο ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης θα προβεί στην αλλαγή των κριτηρίων δικαιούχων κοινωνικών παροχών με σκοπό την ενίσχυση εκείνων που πραγματικά το έχουν ανάγκη (π.χ. κριτήρια λήψης εποχικών επιδομάτων ΟΑΕΔ, αλλαγή κριτηρίων για επιδότηση ενοικίου και επιχορήγηση επιτοκίου δανείου κ.ο.κ).
-. Το ΕΚΑΣ επεκτείνεται σταδιακά μέχρι το 2015 με την καταβολή ευρω 30 μηνιαίως σε 100.000 χαμηλοσυνταξιούχους με εισοδηματικά κριτήρια.
--. Από τον εξορθολογισμό των Επιδομάτων ΟΑΕΔ, σκοπός είναι να προκύψουν οφέλη σε εκείνες τις ομάδες εργαζομένων, οι οποίοι ενώ συμβάλλουν περισσότερο σε σχέση με άλλες ομάδες εργαζομένων, δεν δικαιούνται αντίστοιχες παροχές (π.χ. εργαζόμενος με 15ετή συνεχόμενη εργασία που μένει άνεργος, σε σχέση με έναν εποχικά εργαζόμενο 5ετίας)
6: ΒΑΡΕΑ-ΑΝΘΥΓΙΕΙΝΑ: Για την αναμόρφωση της λίστας των βαρέων και ανθυγιεινων επαγγελμάτων η επιτροπή καλειται εντος των προσεχων ημερων να γνωμοδοτήσει για την υπαγωγή ή εξαίρεση εργασιών, ειδικοτήτων ή χώρων εργασίας στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Μετα το πόρισμα της επιτροπής με απόφαση του υπουργείου Εργασιας θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιουλίου η νέα λίστα περιλαμβάνοντας τουλάχιστον 200.000-250.000 λιγότερους εργαζόμενους σύμφωνα με την οδηγία του επικαιροποιημένου Μνημονίου που ορίζει ότι δεν θα μπορεί να είναι στη λίστα πάνω από το 10% του εργατικού δυναμικού (έναντι 30% σήμερα). Όσοι απασχολούνται σε επαγγέλματα που θα εξαιρεθούν, θα εξακολουθήσουν να υπάγονται στα βαρέα και ανθυγιεινά εφόσον συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης μέχρι τις 31/12/2015 (δεν θίγονται όσοι έχουν συμπληρώσει τις ελάχιστες προϋποθέσεις, δηλαδή 4.500 ένσημα εκ των οποίων τα 3.600 στα βαρέα και ανθυγιεινά).
7: ΑΝΑΠΗΡΙΚΕΣ: Από την 1η Σεπτεμβρίου θα τεθεί σε εφαρμογή το νεο αυστηρό συστημα εξέτασης και επανεξέτασης των αναπηρικών συντάξεων. Προβλεπεται να συγκροτηθούν νέες επιτροπές στις οποίες θα μετέχουν 1.000 γιατροί όλων των ειδικοτήτων που θα επιλέγονται με κλήρωση και θα είναι αμειβόμενοι. Το νέο καθεστώς θα είναι ενιαίο για όλα τα Ταμεία, ενώ συγκροτείται και Ενιαίο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας, το οποίο θα αναλάβει την επανεξέταση των συντάξεων αναπηρίας που δεν είναι οριστικές. Εν συνεχεία και σταδιακά, θα επανεξετασθούν όλες οι συντάξεις. Το Υπουργείο Εργασίας προσδοκά ότι από το «ξεκαθάρισμα» των αναπηρικών θα εξοικονομηθούν 600 εκατ. ευρώ έως το 2015 και εκτιμά οτι οι ανάπηροι-μαιμουδες ειναι περιπου 60.000-70.000. Από τις επιτροπές θα περάσουν όσοι δεν έχουν μόνιμη ανικανότητα (με βάση το νόμο που καθορίζει τις ασθένειες) και όσοι εισπράττουν αναπηρικές που έχουν θεωρηθεί ως οριστικές.
Στο μεταξυ αλλαγές στην εξαγορά του πλασματικού χρόνου, στον τρόπο χορήγησης του ΕΚΑΣ στην καταβολή της προσωρινής σύνταξης και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη των ανέργων περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το νομοσχέδιο για το ΣΕΠΕ το οποιο κατατεθηκε στη Βουλη. Επίσης προβλέπονται αυστηρότερες κυρώσεις για παραβάτες, γιατρούς και φαρμακοποιούς, σημαντικές ρυθμίσεις για την αξιοποίηση της περιουσίας των Ταμείων, θεσμοθετείται η κάρτα εργασίας, διευκολύνεται η συνταξιοδότηση των οφειλετών, λαμβάνονται επί πλέον μέτρα για την προστασία της μητρότητας ενώ οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο με σύμβαση αορίστου χρόνου, εντάσσονται από 1/7/2011 στο Ταμείο Προνοίας Δημοσίων Υπαλλήλων.
Στο νομοσχέδιο παρέχεται η δυνατότητα εξαγοράς έως πέντε πλασµατικών ετών για τη γέννηση παιδιών και στον ιδιωτικό τοµέα. Επισηµαίνεται ότι τα νέα πλασµατικά χρόνια µπορούν να τα αξιοποιήσουν όσοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα από την 1η/1/2011. Ετσι από την 1η/1/2011 µπορούν να αναγνωρίσουν:
- 4 έτη, όσοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µε προϋποθέσεις που διαµορφώνονται και ισχύουν το 2011.
- 5 έτη, όσοι θεµελιώνουνσυνταξιοδοτικό δικαίωµα µε προϋποθέσεις που διαµορφώνονται και ισχύουν το 2012.
- 6 έτη, όσοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µε προϋποθέσεις που διαµορφώνονται και ισχύουν το 2013.
- 7 έτη, όσοι θεµελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωµα µε προϋποθέσεις που διαµορφώνονται και ισχύουν το 2014 και εφεξής.
Μετά και την προσθήκη της εξαγοράς πλασµατικών για τους γονείς και στον ιδιωτικό τοµέα, τα πλασµατικά χρόνια είναι τα εξής:
1. O χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας. Ο στρατός υπολογίζεται µε βάση τον τελευταίο µισθό (20%), ενώ για όσους θεµελιώνουν από το 2011 έως και το 2014 παρέχεται έκπτωση 30%. Πέραν αυτής τηςχρονολογίας, το κόστος περιορίζεται στο 50%.
2. O χρόνος γονικής άδειας ανατροφής παιδιών.
3. O χρόνος επιδότησης λόγω ασθένειας και µέχρι 300 ηµέρες.
4. O χρόνος επιδότησης λόγω τακτικής ανεργίας και µέχρι 300 ηµέρες.
5. O χρόνος εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και µέχρι 2 έτη.
6. O χρόνος σπουδών για την απόκτηση ενός µόνο πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης σχολής της ηµεδαπής ή της αλλοδαπής, ή διπλώµατος επαγγελµατικής κατάρτισης µεταδευτεροβάθµιου ινστιτούτου επαγγελµατικής κατάρτισης ή διπλώµατος σχολής ξεναγών, καθώς και ο χρόνος σπουδών για την απόκτηση πτυχίου µετά την συµπλήρωση του 17ου έτους της ηλικίας σε µέσες τεχνικές και επαγγελµατικές σχολές ή σε µονάδες της δευτεροβάθµιας τεχνικής επαγγελµατικής εκπαίδευσης από την έναρξη ισχύος του ν. 576/1977 και µετά ή στο ενιαίο πολυκλαδικό λύκειο, ο οποίος είναι ίσος µε τον κατά το χρόνο απο φοίτησης επίσηµο χρόνο σπουδών της οικείας σχολής.
7. O χρόνος χωρίς ασφάλιση σε φορείς κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, µετά την υπαγωγή, για πρώτη φορά, στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ή επικουρικής ασφάλισης ή το δηµόσιο και ο οποίος δεν µπορεί να είναι λιγότερος από έναν πλήρη ηµερολογιακό µήνα σε κάθε περίπτωση κενού ασφάλισης µεταξύ περιόδων ασφάλισης.
8. O προβλεπόµενος από την EΓΣΣE (Εθνική Γενική Συλλογική Σύµβαση Εργασίας) χρόνος απουσίας από την εργασία λόγω κύησης καιλοχείας (119 ηµέρες).
9. O χρόνος απεργίας.
10. O πλασµατικός χρόνος για τα παιδιά: ένα έτος για το πρώτο παιδί και δύο έτη για κάθε επόµενο και µέχρι τα τρία (συνολικά τρία χρόνια για δύο παιδιά και πέντε για τρία). Η αναγνώριση πλασµατικού χρόνου γίνεται µε τις ίδιες προϋποθέσεις και από τον άνδρα και από τη γυναίκα µε καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών (20% επί του 25πλάσιου ηµεροµισθίου του ανειδίκευτου εργάτη για κύρια σύνταξη και 6% για επικουρική). Δηλαδή περίπου 1.500 έως 1.800 ευρώ για κάθε χρόνο εξαγοράς.
Τονίζεται οτι δεν μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν, είτε για να γλιτώσουν χρόνια εργασίας είτε για να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα -σε μικρότερη ηλικία:
-Όσοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι και 31/12/2010 (ασφαλισμένοι του Δημοσίου και των ειδικών Ταμείων με 25 χρόνια, επιστήμονες -ελεύθεροι επαγγελματίες με 35έτη, ακόμη κι αν δεν είχαν συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας τους, μητέρες με ανήλικα και 5.500 ημέρες ασφάλισης ή όσες ορίζουν τα καταστατικά των επιμέρους ταμείων).
-Όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1/1/2011 και εφεξής με βάση διατάξεις που δεν τροποποιήθηκαν και εξακολουθούν να ισχύουν από το 1992 (35ετία χωρίς όριο ηλικίας).
-Όσοι έχουν θεμελιωμένα δικαιώματα μπορούν να αναγνωρίσουν, αν τους χρειάζονται, κάποιους περιορισμένους χρόνους (στρατό, πλασματικό χρόνο οι γυναίκες για τη γέννηση παιδιού εφόσον δεν συνταξιοδοτούνται ως μητέρες ανηλίκων, επιδοτούμενη ανεργία και ασθένεια) υποβάλλοντας αίτηση μέχρι τις 31/12/2013. Οι ασφαλισμένοι και οι ασφαλισμένες αυτής της κατηγορίας θα ακολουθούν τις, κατά περίπτωση, απαιτούμενες χρονικές και ηλικιακές προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι και 31/12/2010 για τη συνταξιοδότησή τους.