ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΕ 8 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΟΔΗΓΟΣ:
ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΣΕ 8 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ-ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
του ΗΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΑΚΗ(elgeo@dolnet.gr)
Χωρίς να αποκλείονται αλλαγές επί το δυσμενέστερο κατατίθεται στα τέλη Μαίου στη Βουλή το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο με το οποίο επέρχονται ανατροπές στις συντάξεις και στα ορια ηλικίας συνταξιοδότησης. Η πίεση της ''τρόικας'' στο υπουργείο Εργασιας για εφαρμογή των ανατροπών στο ασφαλιστικό απο το 2015(και οχι απο το 2018 ) ειναι ασφυκτική ενω τα εργατικά συνδικάτα προχωρούν σε 24ωρη γενική απεργια στις 20 Μαίου.
Οι επερχόμενες ανατροπές προκαλούν αναστάτωση στους ασφαλισμένους και κύμα φυγής στη σύνταξη. Η μαζική φυγή παρά τις εγγυήσεις δεν έχει συγκρατηθεί. Ενδεικτικά τις τελευταίες μέρες, 900 αιτήσεις συνταξιοδότησης υποβλήθηκαν στις εφορίες και 700 στο ΙΚΑ. Την ίδια ώρα τα ταμεία βρίσκονται στη χειρότερη κατάσταση των τελευταίων ετών και ειναι αμφίβολο αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στην πληρωμή των συντάξεων. Τα έσοδα του ΙΚΑ παρουσιάζουν μείωση το πρώτο τρίμηνο του 2010 10,20% κι αν αυτό συνεχιστεί έως το τέλος του 2010 θα έχει απώλεια εσόδων 1,1 δισ. ευρώ. Ακόμη η εισφοροδιαφυγή ξεπερνάει τα 9 δισ. ευρώ ενώ η αξία της περιουσίας των ταμείων εμφανίζει κάμψη πάνω από 40%.
1.ΕΡ: Τι προβλέπεται για την απασχόληση των συνταξιουχων;
ΑΠ: Καθορίζεται νέο αυστηρό -ενιαίο -καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε άλλες θέσεις εργασίας(υπολογίζονται σε 200.000). Τόσο στο δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα θα εφαρμοσθεί η περικοπή ή η αναστολή της σύνταξης για τον συνταξιούχο που εργάζεται, αλλά θα προσαυξάνεται η σύνταξή του για κάθε χρόνο της νέας ασφάλισής του. Η προωθούμενη ρύθμιση(η οποία αντικαθιστά το νόμο 2676/1999) προβλέπει οτι απο την 1/1/2012 όσοι συνταξιούχοι ηλικίας κάτω των 55 ετών απασχολούνται με μπλοκάκι (όπως επιτρέπει η ισχύουσα νομοθεσία προβλέποντας μόνο την υποχρέωση καταβολής προσαυξημένης κατά 40% εισφοράς υπέρ του ΟΑΕΕ), θα μεινουν χωρις κύρια και επικουρική συνταξη. Έτσι καθίσταται αυστηρότερο το καθεστώς απασχόλησης των νέων σε ηλικία συνταξιούχων προβλέποντας ότι οι συνταξιούχοι λόγω γήρατος όλων των ασφαλιστικών ταμείων εφόσον ασκούν δραστηριότητα υπακτέα στην ασφάλιση του ΟΑΕΕ(Oργ. Ασφάλισης Ελευθερων Επαγγελματιων) και του ΕΤΑΑ(Ενιαιο Ταμειο Ανεξάρτητα Απασχολουμένων) θα χάνουν όχι μόνο την κύρια (όπως προβλεπόταν για τους συνταξιούχους όλων των ταμείων, πλην του Δημoσίου) αλλά και την επικουρική σύνταξη ακόμη κι αν απασχολούνται με μπλοκάκι (σήμερα απλώς κατέβαλαν αυξημένες κατά 40% εισφορές). Έτσι:
- Αν δεν έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος θα αναστέλλεται η καταβολή σύνταξης ή των συντάξεων, κύριων και επικουρικών.
- Μετά τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας, υποχρεούνται να καταβάλλουν προσαυξημένες κατά 50% εισφορές ενώ η σύνταξη θα περικόπτεται κατά το ποσό που υπερβαίνει τα 60 ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη (περί τα 2.000 ευρώ).
Συμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών του υπ. Εργασιας απο τους 200.000 συνταξιουχους που εργάζονται μονο 15.000 ειναι ασφαλισμένοι.
2.ΕΡ: Επέρχονται αλλαγές στο υψος των συντάξεων;;.
ΑΠ: Ναι. Με σειρά παρεμβάσεων στο υπο κατάθεση νομοσχέδιο θα γινει μειωση συντάξεων. Ετσι:
1.. Οσοι παίρνουν σύνταξη πάνω από 1.400 ευρώ τον μήνα. Από την 1η Αυγούστου επιβάλλεται ειδική εισφορά, η οποία διαμορφώνεται:
Στο 3% για συντάξεις από 1.401 έως 1.700 ευρώ.
Στο 5% για συντάξεις από 1.701 έως 2.300 ευρώ.
Στο 7% για συντάξεις από 2.301 έως 2.900 ευρώ.
Στο 9% για συντάξεις από 2.901 ευρώ και πάνω.
Για την πρώτη κατηγορία το ποσό της σύνταξης μετά την παρακράτηση της εισφοράς δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.400 ευρώ. Σε κάθε περίπτωση το τελικό ποσό της σύνταξης μετά την παρακράτηση δεν μπορεί να υπολείπεται του ανωτέρου ποσού της σύνταξης, που προκύπτει μετά την παρακράτηση της εισφοράς για την αμέσως προηγούμενη κατηγορία.
2. Οσοι ανοίγουν... πρόωρα την πόρτα εξόδου από τον δημόσιο τομέα. Από την 1η Ιανουαρίου 2011 το «πέναλτι» πάει από το 4,5% στο 6% για κάθε έτος πρόωρης εξόδου. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως κάποιος που αποχωρεί πέντε χρόνια νωρίτερα, θα πάρει μειωμένη σύνταξη κατά 30% (ανάλογη ρύθμιση ισχύει ήδη στον ιδιωτικό τομέα με βάση τον νόμο Πετραλιά).
3. Οι ασφαλισμένοι σε Ταμεία που έχουν υψηλούς συντελεστές για τον υπολογισμό των συντάξεων. Από το 2013 θα υπάρξει ενιαίος συντελεστής 2% στο Δημόσιο και σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως ακριβώς ισχύει σήμερα στο ΙΚΑ. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως για όσους ασφαλίζονται σε Ταμεία με υψηλότερους συντελεστές θα υπάρξει μείωση των συντάξεων. Οι πλέον χαμένοι αναμένεται να είναι όσοι καλύπτονται από τον ΟΑΕΕ και οι οποίοι θα δουν τις συντάξεις να μειώνονται έως και 10% (καθώς σήμερα οι συντελεστές φτάνουν έως και το 3,5%).
4. Οσοι παίρνουν υψηλές επικουρικές συντάξεις. Από την οικονομική βιωσιμότητα του κάθε Ταμείου θα εξαρτάται το ύψος της επικουρικής σύνταξης. Μέχρι το τέλος του 2011 η Εθνική Αναλογιστική Αρχή πρέπει να εκπονήσει μελέτες βιωσιμότητας όλων των επικουρικών ταμείων (άρθρο 15). Τα διοικητικά συμβούλια των ασφαλιστικών φορέων πρέπει εντός δύο μηνών από τη διαβίβαση της μελέτης να καθορίσουν το ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξεων, σύμφωνα με τις προτάσεις της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής. Σε όσα Ταμεία δεν ακολουθηθεί η συγκεκριμένη διαδικασία, τα ποσοστά αναπλήρωσης θα καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Εργασίας. Θα πρεπει να τονιστεί οτι ''ψαλιδίζονται» άμεσα το επίδομα αδείας και στη συνέχεια τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα των συνταξιούχων ηλικίας άνω των 60 ετών (όσοι είναι κάτω των 60 τα χάνουν οριστικά) εφόσον έχουν συντάξεις πάνω από 2.500 ευρώ μεικτά (και 1.700 ευρώ αν αφαιρεθούν τα επιδόματα που αντικαθιστούν τα δώρα). Ο Α. Λοβέρδος δήλωσε, ωστόσο, ότι στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο θα προστεθεί διάταξη για τη στήριξη των χαμηλών συντάξεων, έως 700 ευρώ (θα καταβάλλεται «μπόνους» 200 επιπλέον ευρώ στα 800 ευρώ, δηλ. συνολικά 1.000 ευρώ κατ΄ έτος).
3:ΕΡ: Ποιές αλλαγες επέρχονται στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων;
AΠ. Από την 1.1.2018 καθιερώνεται η βασική σύνταξη (στα 360,00 ευρώ το 2010). Tη σύνταξη θα δικαιούνται όλοι οι ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση που θεμελιώνουν για πρώτη φορά συνταξιοδοτικό δικαίωμα από την 1.1.2018 και εφεξής. H βασική σύνταξη θα καταβάλλεται και νωρίτερα από τα 65, αλλά θα μειώνεται κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Bασική σύνταξη θα δικαιούνται και οι ανασφάλιστοι, όσοι έχουν πραγματοποιήσει λιγότερες από 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης σε ηλικία 65 ετών και εφόσον το εισ όδημά τους δεν υπερβαίνει το 14πλάσιο και το 28πλάσιο του πλήρους ποσού της βασικής σύνταξης. Oι αλλοδαποί θα πρέπει να έχουν μείνει στη χώρα μας για τουλάχιστον δεκαπέντε (15) έτη μεταξύ του 15ου και του 65ου έτους της ηλικίας τους.. Oι ασφαλισμένοι για πρώτη φορά από 1.1.2013 και εφεξής που θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης μετά την 1.1.2018 δικαιούνται αναλογικού ποσού σύνταξης με βάση το συνολικό χρόνο ασφάλισής τους, ο οποίος δεν μπορεί να είναι μικρότερος του ενός πλήρους έτους ασφάλισης ή τριακοσίων (300) ημερών και με τη συμπλήρωση των ορίων ηλικίας που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία κατά περίπτωση. Όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, αν ο χρόνος ασφάλισης είναι μικρότερος των 15 ετών ή 4.500 ημερών ασφάλισης, καθορίζεται το 65o έτος. Με παραδείγματα που έδωσε στη δημοσιότητα το υπουργείο Εργασίας, φαίνεται πως το ποσοστό αναπλήρωσης που με το ισχύον σύστημα είναι 70%, μειώνεται (κατά μέσο όρο) στο 65%, με αποτέλεσμα μεσοσταθμικά, η τελική σύνταξη, να μειώνεται κατά 7%.
4..ΕΡ: Τι αλλαγές επέρχονται στα ορια ηλικίας συνταξιοδότησης;
ΑΠ: Aπό 1.1.2011 εφαρμόζεται ο ν. Πετραλιά (αυξάνοντας από τα 58 στα 60 το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για ασφαλισμένους από το 1983 και μετά). Aπό το 2011 θα αυξηθεί το όριο των 50 ετών κατά 1 χρόνο για τις μητέρες ανηλίκων (σταδιακά θα φτάσει στα 55). Επισης απο την 1-1-2011 θα επελθει εξίσωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Περίπου 140.000 εργαζόμενες στο Δημόσιο θα είναι πλέον υποχρεωμένες να συνταξιοδοτούνται είτε στα 60 με μειωμένη σύνταξη, είτε στα 65 με πλήρη. Μεγάλες χαμένες θα είναι οι «παλαιές ασφαλισμένες», δηλαδή όσες άρχισαν να εργάζονται την 1η Ιανουαρίου 1983 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 1992. Ωστόσο οι αλλαγές δεν θίγουν όσους έχουν θεμελιώσει ή θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως το τέλος του 2010. Με τη σχετική διάταξη που ψηφιστηκε στο νομοσχέδιο με τα νέα οικονομικά μέτρα, ορίζεται ότι τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που έχουν θεμελιωθεί ή θεμελιώνονται τουλάχιστον μέχρι 31-12-2010, δεν θίγονται από την παραμονή των υπαλλήλων στην υπηρεσία μετά την ανωτέρω ημερομηνία και τυχόν συνταξιοδοτικές μεταβολές δεν επηρεάζουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησής τους. Παράλληλα, παρέχεται η δυνατότητα σε όσους από τους υπαλλήλους του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ και των ΟΤΑ έχουν υποβάλει αίτηση παραίτησης από 1-1-2010, να την ανακαλέσουν μέσα σε ένα μήνα από τη δημοσίευση του νόμου. Η αίτηση ανακαλείται ανεξάρτητα από το στάδιο στο οποίο βρίσκεται, ακόμα και αν έχει εκδοθεί διαπιστωτική πράξη λύσης της υπαλληλικής σχέσης.
5.:ΕΡ: Τι ειναι το εργόσημο;
ΑΠ: Εισάγεται το εργόσημο, δηλαδή μία επιταγή που αγοράζεται από το ΙΚΑ, τις Τράπεζες, από τους ΦΚΑ, από τα ΚΕΠ, τα ΕΛΤΑ και με αυτό πληρώνεται ο περιστασιακώς εργαζόμενος (ενδεικτικά αναφέρονται οι υπηρεσίες οικογενειακής βοηθητικής φροντίδας, οι κηπουρικές εργασίες, η παράδοση ιδιαιτέρων μαθημάτων, η φύλαξη νηπίων και βρεφών, οι αισθητικές φροντίδες, οι απασχολούμενοι ως εργάτες γης κ.λπ.).
6: ΕΡ: Ποιά ειναι τα κινητρα παραμονής στην εργασία;
ΑΠ: Tο ποσό της σύνταξης για όσους παραμένουν στην υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση 35ετούς συντάξιμου χρόνου αυξάνεται κατά 2,5% για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης ή τριακόσιες ημέρες υπηρεσίας πέραν του 35ου έτους μέχρι και του 37ου και κατά 3,5% για κάθε πλήρες έτος ασφάλισης ή 300 ημέρες υπηρεσίας πέραν του 37ου έτους μέχρι και του 40ού. Tο ποσοστό σύνταξης του μηνιαίου συντάξιμου μισθού των υπαλλήλων που προσελήφθησαν στο Δημόσιο μέχρι 31.12.1992 και παραμένουν στην υπηρεσία μετά τη συμπλήρωση 35ετούς συντάξιμου χρόνου, αυξάνεται κατά δυόμισι τοις εκατό (2,5%) για κάθε έτος ασφάλ ισης πέραν του 35ου έτους έως του 40ού.
ΕΡ: Τελικά τι θα αλλάξει στο καθεστώς της διαδοχικής ασφαλισης(σύνταξη σε 2 ταμεια και ανω);; ΑΠ: Απο το 2011 θα τεθεί η ισχύ η νομοθετική παρέμβαση του υπουργείου Εργασίας στο πρόβλημα των χαμηλών συντάξεων που καταβάλλουν τα ταμεία (και το δημόσιο) σε όσους έχουν ασφαλιστεί διαδοχικά σε περισσότερα του ενός ταμεία(διαδοχική). Στο σχέδιο προβλέπεται πως θα ισχύσει ένας πολύ μικρός συντελεστής «ωρίμανσης» της τάξης του 0,06%, αντί του αρχικού 1,7%.
7.ΕΡ: Αλλες σημαντικές διατάξεις του νομοσχεδιου:
ΑΠ: Ειναι οι παρακατω:
1-Θεσπίζεται ως προϋπόθεση της καταβολής της πλήρους βασικής σύνταξης σε κάθε πολίτη και αλλοδαπό, την επί 35 χρόνια διαμονή του στην Ελλάδα.
2-Η καταβολή της σύνταξης γήρατος του αποθανόντος συζύγου στη χήρα του, γίνεται μόνο εάν ο θάνατος επήλθε πέντε τουλάχιστον χρόνια μετά την τέλεση του γάμου.
3-Aυστηρότερα αναπηρικές και βαρέα
Nέα λίστα για τα Bαρέα και Aνθυγιεινά θα ισχύσει για όσους ασφαλίζονται για πρώτη φορά από 1.7.2011. Δημιουργείται ενιαίο κέντρο ελέγχου των αναπηρικών.
4-Aυξομειώσεις εισφορών
Aπό 1.1.2011 η εισφορά του ασφαλισμένου για τον κλάδο Yγείας του OΓA ορίζεται σε ποσοστό 2,5% επί του ποσού των ασφαλιστικών κατηγοριών στις οποίες έχουν καταταγεί οι ασφαλισμένοι.
5. Στην ασφάλιση του Kλάδου κύριας σύνταξης του IKA- ETAM υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια οι δημόσιοι, δημοτικοί και κοινοτικοί υπάλληλοι που έχουν ασφαλισθεί σε οποιοδήποτε ασφαλιστικό φορέα έως 31.12.1992, οι οποίοι απασχολούνται σε εργασία ασφαλιστέα κατά την κείμενη νομοθεσία στο IKA-ETAM κατά το ίδιο χρονικό διάστημα που λογίζεται συντάξιμο σύμφωνα με τη νομοθεσία του Δημοσίου.
. 6-Ενοποιουνται τα σε τρια τα ασφαλιστικά ταμεια (μισθωτοί, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι) σε ό,τι αφορά την κύρια σύνταξη και η αρχή γίνεται από το 2013.
7. Aπό 1.1.2011 καταργούνται οι συντάξεις αγάμων και διαζευγμένων θυγατέρων και αδελφών. Συντάξεις που ήδη καταβάλλονται εξακολουθούν να καταβάλλονται.
8.ΕΡ: Τι θά γίνει με τους κλάδους υγειας;
ΑΠ: Διαχωρίζονται, οι κλάδοι και οι υπηρεσίες υγείας από το συνταξιοδοτικό σύστημα. Οι φορείς πρωτοβάθμιας υγείας (που αποτελούν το κύριο μέρος των διαθέσιμων υπηρεσιών του ασφαλιστικού συστήματος σήμερα) θα υπαχθούν στην εποπτεία του υπουργείου Υγείας και θα ενσωματωθούν στο σύστημα πρωτοβάθμιας υγείας, ενώ τα 6 νοσοκομεία του ΙΚΑ θα υπαχθούν στις διοικητικές δομές των ήδη υπαρχόντων νοσοκομείων.