ΗΛΙΑΣ ΠΑΝ.ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ‘’ ΒΟΜΒΑ’’ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ  ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ

 Με νέα μελλοντική  αύξηση των ορίων ηλικίας  συνταξιοδότησης  ‘απειλεί’  το μίγμα  γήρανσης του πληθυσμού, υπογεννητικότητας και έκρηξης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης, με σενάρια να υπάρξει  σταδιακή αύξηση ώστε το το  2024  να  αυξηθηθεί το οριο ηλικίας στα 68  έτη και το 2066  στα 72  ετη. Επισημαίνεται ότι σλυμφωνα με  τα ισχύοντα, τα μεταβατικά όρια ηλικίας  συνταξιοδότησης, για ολους τους  ασφαλισμένους,  θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το 2022, έτσι ώστε από το 2023 και μετά να μην υπάρχει καμία δυνατότητα συνταξιοδότησης πριν από τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας ή των 62 με 40 έτη ασφάλισης.

Το ‘μαύρο’ σενάριο αύξησης του γενικού ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ελλάδα, στα 72, «φωτογραφίζει’’ η αναλογιστική μελέτη που συνοδεύει την ασφαλιστική μεταρρύθμιση(νόμος  Βρούτση). Η αρχή μάλιστα προβλέπεται  να γίνει εντός της επόμενης πενταετίας, με το όριο να αυξάνεται στα 68 έτη, μέσα στο 2024. Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται στη διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου, που δεν καταργήθηκε και προβλέπει ότι ‘’τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων θα ανακαθορίζονται σύμφωνα με τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας».Oπως μάλιστα επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης, σημείο αναφοράς είναι η ηλικία των 65 ετών, σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις της Eurostat. Και η έναρξη της διάταξης, βρίσκει εφαρμογή στις αναλογιστικές προβολές, το έτος 2024. Το  2036, το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης θα ανεβεί περαιτέρω, στα 69 έτη, και θα αυξάνεται κατά ένα ακέραιο έτος, το 2045, φθάνοντας τα 70, το 2057 (στα 71) και το 2066 που θα φθάσει τελικά το 72ο έτος ηλικίας των ασφαλισμένων

Στην ίδια, αναλογιστική μελέτη, αναφέρεται ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας από 10,729 εκατομμύρια το 2018 μειώνεται σε 8,453 εκατομμύρια το 2070. Επιπλέον, ο δείκτης εξάρτησης ηλικιωμένων σχεδόν διπλασιάζεται σε 30 χρόνια και συγκεκριμένα αυξάνεται από 34,4 το 2018, σε 63,4 το 2050 και στη συνέχεια μειώνεται σε 58,4 το 2070. Επίσης το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση, για τους άνδρες, αναμένεται να αυξηθεί από 79,0 το 2018 σε 86,3 το 2070 και για τις γυναίκες από 84,1 το 2018 σε 90,1 το 2070.

Το προσδόκιμο ζωής της ηλικίας 65 ετών των ανδρών αναμένεται να αυξηθεί από 18,7 το έτος βάσης σε 23,7 στο τέλος της περιόδου προβολής, ενώ για τις γυναίκες από 21,5, σε 26,4. Το προσδόκιμο ζωής των 65 ετών αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τις αναλογιστικές προβολές, καθώς η νομοθετημένη ηλικία συνταξιοδότησης συνδέεται αυτόματα με το πόσα χρόνια εκτιμάται ότι θα καταβάλλεται η συνταξιοδοτική παροχή.

Σχετική εκτίμηση  γίνεται και στη μελέτη του καθηγητη Πάντειου Πανεπιστηµίου Σάββα Ροµπόλη και του υποψήφιου διδάκτορα Βασίλη Μπέτση η οποία οδηγείται στο  συμπέρασμα ότι  αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ακόμα και στα 72 και δημοσιονομικό κόστος 50 δισ. ευρώ απειλεί να φέρει σε ορίζοντα μικρότερο των πέντε δεκαετιών το εκρηκτικό μείγμα γήρανσης του πληθυσμού, υπογεννητικότητας και έκρηξης των ευέλικτων μορφών απασχόλησης

 Επισημαίνεται ότι ο στόχος του  ισχύουσας νομοθεσίας-  για την θεμελίωση με πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος- είναι  να τεθούν από το 2023 ως νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα: α) το 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και β) το 67ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης.Για την θεμελίωση -με μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος- ο στόχος του νόμου ήταν  να τεθεί από το 2022 ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 χρόνια ασφάλισης. Μέχρι και το 2022, οπότε και θα ισχύσει ο παραπάνω κανόνας, ο νόμος προβλέπει ένα μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται βαθμιαία είτε πρόκειται για την πλήρη είτε για τη μειωμένη σύνταξη. Η σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων έρχεται να επηρεάσει χιλιάδες ασφαλισμένους που ναι μεν είχαν «κατοχυρώσει» δικαιώματα, αλλά δεν είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα ηλικιακά όρια ή τα έτη ασφάλισης. Τα μεταβατικά όρια θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το 2022, έτσι ώστε από το 2023 και μετά να μην υπάρχει καμία δυνατότητα συνταξιοδότησης πριν από τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας ή των 62 με 40 έτη ασφάλισης.

Σήμερα τα όρια ηλικίας διαμορφώνονται ως εξής:

-Στο Δημόσιο το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται στη χρονιά που ο υπάλληλος συμπληρώνει 25ετία.

-Στο πρώην ΙΚΑ η έξοδος για σύνταξη προϋποθέτει να έχουν οι παλαιοί ασφαλισμένοι 35 έτη ως το 2012 και οι μητέρες ανήλικο και 5.500 ένσημα ως το 2012 για να κατοχυρώσουν πλήρη ή μειωμένη σύνταξη.

Στα ταμεία ΔΕΚΟ και Τραπεζών απαιτούνται 35 έτη για σύνταξη μετά τα 58,5 όσον αφορά τους πιο παλαιούς ασφαλισμένους, πριν από το 1983, ενώ για τους πριν από το 1993 απαιτούνται 35 έτη (με εξαγορές) ως το 2012 για να αποφύγουν τα 40 έτη και τα 62 ή τα 67. Οι μητέρες θα πρέπει να έχουν 25ετία ως το 2012 με ανήλικο για πλήρη ή μειωμένη σύνταξη πριν από τα 60.

-Στον ΟΑΕΕ απαιτούνται 35 έτη ως το 2012 για σύνταξη από 60,3 ως 62 ετών, αλλιώς στα 67 ή στα 62 με 40 έτη. Δεν δίδεται μειωμένη για όσους ασφαλίστηκαν πριν από το 1993, ενώ σε νέους μετά το 1993 ασφαλισμένους δίδεται και μειωμένη σύνταξη στα 62 με τουλάχιστον 15 χρόνια.

 --------------------------------------------------

ΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΓΙΑ ΠΛΗΡΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ

Πρόσληψη από 01.01.1983 και 25ετία το 2010

Με 37 έτη στο σύνολο (και με ένσημα πριν από το 1983)	Όριο ηλικίας συνταξιοδότησης
Το 2020	60,3
Το 2021	61,2
Από 2022	62 με 40 χρόνια

Πρόσληψη από 01.01.1983 και 25ετία το 2010 ή 2011

Με 35 ή 36 έτη στο σύνολο και ηλικία 58	Όριο ηλικίας συνταξιοδότησης
Το 2020	61
Το 2021	61,6
Από 2022	62

Γονείς με 25ετία το 2011 και ανήλικο

Ηλικία 52 ετών	Όρια ηλικίας συνταξιοδότησης
Το 2020	63,7
Το 2021	65,3
Το 2022	67

Γονείς με 25ετία το 2012 και ανήλικο

Ηλικία 55 ετών	Όριο ηλικίας συνταξιοδότησης
Το 2020	64
Το 2021	65,6
Το 2022	67

ΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩΝ π. ΙΚΑ

• Πλήρης σύνταξη μητέρων (ασφάλισης ως 31.12.1992)

Με ανήλικο και 5.500 ένσημα ως το 2010

Ηλικία 55 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
	Πλήρης	Μειωμένη
Τ
Το 2020 64   55 (από 19.8.2020)   Το 2021 65,6 56,9 Το 2022 67 58,5  2019	62,6

Με ανήλικο και 5.500 ένσημα το 2011

Ηλικία 57 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
	Πλήρης	Μειωμένη
Το 2020	64,6	55 (από 19.8.2020)
Το 2021	65,9	56,9
Το 2022	67	58,5

• Σύνταξη με 10.500 ένσημα (35 έτη) ως το 2012 (άνδρες και γυναίκες)

10.500 ένσημα ως το 2011

Ηλικία 58 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61
Το 2021	61,6
Το 2022	62

10.500 ένσημα ως το 2012

Ηλικία 59 ετών	Ηλικία συνταξιοδότησης
Το 2020	61,3
Το 2021	61,8
Το 2022	62

Συμφωνα με τα ισχύοντα για την θεμελίωση με πλήρη σύνταξη λόγω γήρατος είναι να τεθούν από το 2023 ως νέα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα: α) το 62ο έτος της ηλικίας με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης και β) το 67ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης. Για την θεμελίωση με μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ο στόχος του  ισχύοντος νόμου είναι να τεθεί από το 2022 ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων ιδιωτικού τομέα το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 χρόνια ασφάλισης. Μέχρι και το 2022, οπότε και θα ισχύσει ο παραπάνω κανόνας, ο νόμος προβλέπει ένα μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξάνονται βαθμιαία είτε πρόκειται για την πλήρη είτε για τη μειωμένη σύνταξη. Η σταδιακή κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων έρχεται να επηρεάσει χιλιάδες ασφαλισμένους που ναι μεν είχαν «κατοχυρώσει» δικαιώματα, αλλά δεν είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα ηλικιακά όρια ή τα έτη ασφάλισης. Τα μεταβατικά όρια θα εφαρμοστούν σταδιακά έως το 2022, έτσι ώστε από το 2023 και μετά να μην υπάρχει καμία δυνατότητα συνταξιοδότησης πριν από τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας ή των 62 με 40 έτη ασφάλισης