ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΥΝ ΤΙΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΣΕ ΦΙΛΟΔΩΡΗΜΑΤΑ

 ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗ

Νεες ανατροπές στις συντάξεις ερχονται από το 2015.Ετσι λογω των συνεχόμενων περικοπών οι συντάξεις μετατρέπονται σε απλά φιλοδωρήματα.Ειναι χαρακτηριστικό ότι μεχρι τωρα η συνολικη απώλεια στις συντάξεις λογω των μνημονίων ανέρχεται στο 40% ενώ από την 1^η Ιουλίου θα υπάρξει νεα μείωση στις επικουρικές συντάξεις κατά 5,2%.

Ειδικότερα στα ταμεία κύριας ασφάλισης, τόσο στον ιδιωτικό τομέα, οσο και στο Δημόσιο, ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων αλλάζει από το 2015 και μετά και υιοθετείται μεικτό σύστημα το οποίο θα οδηγήσει σε μείωση των παροχών.
Συγκεκριμένα ο νόμος Λοβέρδου-Κουτρουμάνη (3863/2010)αλλάζει ριζικά τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Η αλλαγή ξεκινά από το 2015, αλλά όσοι συνταξιοδοτηθούν από το έτος αυτό και εντεύθεν θα εφαρμόσουν το νέο σύστημα και για τα έτη από το 2011 και μετά. Το τελικό ποσό της σύνταξης θα διαμορφώνεται από τη βασική σύνταξη και από την αναλογική σύνταξη.
Αναλυτικά:

-Η εφαρμογή της βασικής σύνταξης ξεκινά από το 2015 και το ύψος της θα είναι στα 360 ευρώ, δηλαδή όσο είναι σήμερα η προνοιακή σύνταξη του ΟΓΑ.
-Θα χορηγείται κατά τον χρόνο συνταξιοδότησης του ασφαλισμένου. Ωστόσο μετά το 2015 θα υπάρξει ένα μεταβατικό διάστημα για όσους συνταξιοδοτηθούν τα επόμενα έτη. Συγκεκριμένα, για τα έτη ασφάλισης από το 2011 και μετά θα δίδεται αναλογία της σύνταξης ίση με το πηλίκον των ετών που διήνυσε μετά την ημερομηνία αυτή, διά του συνόλου των ετών ασφάλισής του.

-Η βασική και η αναλογική σύνταξη θα δίδονται για 12 μήνες τον χρόνο, δηλαδή δεν θα χορηγείται 13η και 14η σύνταξη.

- Η εφαρμογή του νέου τρόπου υπολογισμού της σύνταξης ξεκινά από το 2015. Από το έτος αυτό θα δίδεται από κοινού με τη βασική και η αναλογική σύνταξη. Το πρώτο διάστημα θα εφαρμοστεί ένα μεικτό σύστημα. Τα έτη ασφάλισης από το 2011 ως το 2015 θα υπολογίζονται με το νέο σύστημα για όποιον συνταξιοδοτείται από το 2015 και μετά, ενώ τα έτη προ του 2011 με τον σημερινό τρόπο.

-Για τον υπολογισμό της θα λαμβάνεται υπόψη το σύνολο του εργασιακού βίου. Το ποσοστό αναπλήρωσης για κάθε έτος ασφάλισης θα διαμορφώνεται με έναν συντελεστή που ξεκινά από το 0,8% κατά το πρώτο έτος ασφάλισης και κλιμακώνεται, στο 40ό και ως το 50ό έτος, στο 1,5%. Σημειώνεται ότι σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό φθάνει το 2%.

-Το ποσοστό αναπλήρωσης μαζί με τη βασική σύνταξη –κατά το υπουργείο Εργασίας- θα φθάνει στο 64%.
Η μείωση κατά το υπουργείο είναι μεσοσταθμικά γύρω στο 7%, ωστόσο οι συνδικαλιστικές οργανώσεις κάνουν λόγο για μειώσεις που φθάνουν και το 30%.

-Οι μηνιαίες συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται με τον εξής τρόπο: Είναι ίσες με το πηλίκον των μηνιαίων αποδοχών όλου του εργασιακού βίου, διά του αριθμού όλων των μηνών απασχόλησης. Στη διαμόρφωση των αποδοχών λαμβάνονται υπόψη 12 μήνες τον χρόνο. Δηλαδή για τις συντάξιμες αποδοχές δεν συμπεριλαμβάνονται τα δώρα εορτών και το επίδομα αδείας. Αυτές οι αποδοχές θα προσαυξάνονται με βάση τη μεταβολή του δείκτη τιμών καταναλωτή, ενώ θα προστίθεται και ένας «συντελεστής ωρίμανσης». Με τον τρόπο αυτόν θα επιχειρείται η«επικαιροποίηση» των αμοιβών των «παλαιών» ετών ασφάλισης. Η κατώτατη σύνταξη θα είναι το άθροισμα των ποσών της βασικής και της αναλογικής σύνταξης λόγω γήρατος, για χρόνο ασφάλισης τουλάχιστον δεκαπέντε ετών, δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού που αντιστοιχεί σε δεκαπέντε ημερομίσθια ανειδίκευτου εργάτη κατά το έτος 2015

 Στο μεταξυ εως και 40% είναι η συνολική  μείωση στις  συντάξεις, συμφωνα με το ΙΝΕ ΓΣΕΕ.Μαλιστα η εκτιμηση του ΙΝΕ ΓΣΕΕ είναι ότι με την προωθούμενη  εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος, ανεξάρτητα από που αυτό έχει προέλθει,  οι συνταξιοδοτικές παροχές από  τα επικουρικά ταμεία και το εφάπαξ, θα συρρικνώνονται, έτσι ώστε οι δαπάνες τους να αντιστοιχούν στα έσοδά τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά την περίοδο από Μάιο 2010 μέχρι Ιούνιο 2012 οι περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν συνολικά στο επίπεδο των 4,2 δις ευρώ, ενώ στο πρόγραμμα περικοπών και λιτότητας των 11,6 δις ευρώ για την περίοδο 2013-2014, οι περικοπές κύριων, επικουρικών συντάξεων, εφάπαξ και κοινωνικών επιδομάτων αντιστοιχούν στο 43% του συνολικού ποσού, δηλ. 5,5 δις ευρώ. 

Με το αναθεωρημένο Μνημόνιο (2015-2018) οι κρατικές επιχορηγήσεις (τακτικές και έκτακτες) στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης μειώνονται και σταθεροποιούνται στα επίπεδα των 8,6 δισ. ευρώ τον χρόνο. (Οι δαπάνες αυτές το 2012 ήταν 15 δισ. ευρώ, το 2011 21 δισ., το 2009 18,9 δισ., το 2004 10,4 δισ. και το 2000 5,4 δις).

 Κατά συνέπεια, η μείωση αυτή, σε συνδυασμό με την απώλεια εσόδων του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης από την ύφεση, την υψηλή ανεργία (27,5%), την εισφοροδιαφυγή, τη μείωση των εισφορών, την ευελιξία της αγοράς εργασίας, την μείωση των μισθών κλπ., οδηγεί είτε στην επιλογή αναζήτησης νέων πόρων, είτε στην περαιτέρω μείωση των συντάξεων.  Έτσι-κατά το ΙΝΕ ΓΣΕΕ-οι κύριες και  επικουρικές συντάξεις  αναμένεται να διαμορφωθούν συνολικά στα επίπεδα των 1.000-1.100 ευρώ. Για το εφάπαξ, με την καθιέρωση του συντελεστή βιωσιμότητας το πιθανότερο είναι, για έκτη-έβδομη φορά τα τελευταία πέντε χρόνια, να καλύψουν οι ασφαλισμένοι και οι συνταξιούχοι τις χρηματοδοτικές ανάγκες της κοινωνικής ασφάλισης με την επιδείνωση του βιοτικού τους επιπέδου.

Σημειώνεται ότι από την 1η Ιουλιου 2014  θα επέλθει νεα μειωση στις επικουρικές συντάξεις της τάξης του 5%.Ειδικότερα από την 1η Ιουλίου 2014 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού και αναπροσαρμογής των συντάξεων στο ΕΤΕΑ (επικουρικό ταμείο των μισθωτών). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα λαμβάνεται υπόψη ο συντελεστής βιωσιμότητας των Ταμείων, με βάση τον οποίο θα αναπροσαρμόζονται και οι παροχές. Δηλαδή στα ελλειμματικά Ταμεία θα περικόπτονται οι συντάξεις. Ετσι, από 1ης Ιουλίου θα εφαρμοστεί μεικτό σύστημα για τον υπολογισμό των συντάξεων στο ΕΤΕΑ. Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης μέχρι τις 30 Ιουνίου υπολογίζεται με το παλαιό σύστημα. Το τμήμα της σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισης μετά την 1η Ιουλίου, με το νέο σύστημα. Συγκεκριμένα, θα υπάρχει διανεμητικό σύστημα προκαθορισμένων εισφορών με νοητή κεφαλαιοποίηση.

Σημειωνεται ότι  οι 4 στους 10 συνταξιούχους ή ποσοστό 41,50% λαμβάνουν συντάξεις που δεν υπερβαίνουν τα 700 ευρώ. Ειδικότερα, όπως προκύπτει και από τα πρόσφατα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας σε σύνολο 2.021.820 συνταξιούχων της χώρας οι 839.160 λαμβάνουν συντάξεις έως 700 ευρώ. Το ποσοστό αυξάνεται σε 56% εάν ως οροφή της σύνταξης προσμετρηθεί το ποσό των 900 ευρώ. Επίσης περίπου 803.000 συνταξιούχοι λαμβάνουν υψηλότερη σύνταξη από 1.000 έως 3.500 ευρώ. Σε αυτήν την κατηγορία ο μεγαλύτερος πληθυσμός (466.621 συνταξιούχοι) λαμβάνει σύνταξη από 1.000 έως 1.500 ευρώ.

Επίσης από τα στοιχεία προκύπτει ότι ένας στους δύο ασφαλισμένους λαμβάνει μόνο μία σύνταξη. Οι συντάξεις αναπηρίας καταβάλλονται σε 232.697 συνταξιούχους, ενώ αυξάνεται διαρκώς το ποσοστό των συνταξιούχων ηλικίας άνω των 65 ετών, παρά τα περί του αντιθέτου φαινόμενα πρόωρης συνταξιοδότησης. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τους 2.658.322 συνταξιούχους, οι πολίτες που έχουν ηλικία άνω των 54 ετών προσεγγίζουν τα 2 εκατομμύρια. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το στοιχείο πως 15.330 συνταξιούχοι είναι πάνω από 95 ετών με μέσο εισόδημα από συντάξεις που δεν υπερβαίνει τα 674 ευρώ. Επίσης 1.012 συνταξιούχοι είναι «απροσδιορίστου ηλικίας». Να σημειωθεί ακόμη ότι το υψηλότερο μέσο εισόδημα από συντάξεις (1.069 έως 1.110 ευρώ) καταβάλλεται κυρίως σε συνταξιούχους που είναι στις ηλικιακές κατηγορίες από 56 έως 65 ετών.