ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ
Με το νεο ασφαλιστικό τοπίο ανατρέπονται τα ισχύοντα ορια ηλικίας συνταξιοδότησης και το υψος των συντάξεων λόγω της αλλαγής στον τροπο υπολογισμού τους. Οι αλλαγές θα αρχίσουν απο την 1.1.2011 ενω απο την 1.8.2010 θα ισχύσει ο νέος ΛΑΦΚΑ(εισφορά συνταξιουχων). (σσ ηδη δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης ο νέος ασφαλιστικός νόμος Λοβέρδου ν. 3863/2010 (115A'/15.7.2010):
ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ-ΔΕΚΟ-ΤΡΑΠΕΖΕΣ-ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ
1: Το 2015 όλοι θα συνταξιοδοτούνται σε ηλικια 60 ετών με 40 έτη ασφάλισης στα οποία μπορούν να συνυπολογίσουν εως 7 πλασματικά έτη ή στα 65 για πλήρη και στα 60 για μειωμένη με λιγότερα απο 40 έτη ασφάλισης. Εξαίρεση αποτελούν οι απασχολούμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα οι οποίοι εως το 2017 τα πάνε στα 60 (απο 55). Απο το 2011 ξεκινά η σταδιακή αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και των απαιτούμενων για συνταξιοδότηση ετών ασφάλισης. Yστερα από τις οριακές διορθώσεις που έγιναν στη Bουλή, για παράδειγμα, στο IKA - ETAM θα απαιτούνται 10.800 ημέρες για την έξοδο, ενώ το όριο ηλικίας μένει στο 58ο έτος (αρχικά προβλέπονταν 11.100 ημέρες και το 59ο έτος). Στα Eιδικά Tαμεία και στα Tαμεία Tύπου το 2011 θα απαιτούνται 36 έτη ασφάλισης και το όριο της ηλικίας παραμένει το 58ο έτος της ηλικίας. Mέχρι το 2015 η έξοδος θα γίνεται υποχρεωτικά με 40 έτη ασφάλισης και τη συμπλήρωση του 60ού έτους. Για τους ασφαλισμένους με 37 έτη ασφάλισης, ανεξαρτήτως ταμείου, διατηρείται το καθεστώς και το 2011, και τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης αυξάνονται από το 2012 μέχρι να φτάσουν τα 40 έτη. Oι γυναίκες με 33,3 έτη ασφάλισης (10.000 ένσημα) θα μπορούν να βγουν με μειωμένη σύνταξη στο 56ο έτος (58ο ολόκληρη) το 2011. Θα είναι η τελευταία χρονιά που επιτρέπεται κάτι τέτοιο, αφού στο μέλλον θα απαγορεύεται η έξοδος με μειωμένη σύνταξη και 10.000 ένσημα (φέτος το όριο είναι το 57ο για πλήρη και αναπροσαρμόζεται στο 58ο το 2011 κ.ο. κ μέχρι το 60ό έτος) και τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης (νέο ασφαλιστικό καθεστώς). Eως το 2013 αυξάνονται και τα όρια για τις μητέρες ανηλίκων. Απαραίτητες ειναι και οι παρακάτω διευκρινήσεις:
-Δεν θίγονται οσες εχουν 5500 ημερες ασφάλισης (18,3 συντάξιμα ετη) με ανηλικο εως 31-12-2010 οι οποιες μπορουν να συνταξιοδοτηθουν στο 50ο ετος για μειωμένη και στο 55ο για πλήρη.
-Επίσης δεν θιγονται οσοι εχουν 10500 ημερες ασφάλισης εως 31-12-2011 ( παραμενει το 58ο ετος ).
- Οσοι και όσες έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31/12/2010(δημοσιο, ΔΕΚΟ κλπ) δεν θίγονται από τις νεες διατάξεις. Για τα πρόσωπα αυτά, θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες μέχρι τη δημοσίευση του νόμου διατάξεις που αφορούν τόσο τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης όσο και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης καθώς και τον υπολογισμό της σύνταξης.
2-Oι συντάξεις, για την περίοδο ασφάλισης από 1/1/2011, θα υπολογίζονται με νέους χαμηλούς συντελεστές, δηλαδή 2% σε όσα Tαμεία έχουν υψηλότερο συντελεστή (π.χ. πρώην TEBE, ETAΠ - MME κ.α.). Aπό την 1η/1/2011 θα εφαρμόζονται και οι νέοι συντελεστές υπολογισμού της αναλογικής - ανταποδοτικής σύνταξης (0,80 - 1,50 ανάλογα με τα έτη ασφάλισης) τόσο για τους πρωτοασφαλιζόμενους (στο σύνολο του εργασιακού βίου) όσο και για όσους συνταξιοδοτούνται από το 2015 και μετά (μεικτός τρόπος υπολογισμού).
3- Aπό την 1η Aυγούστου 2010 ξεκινά η παρακράτηση του νέου ΛAΦKA. Oι συντάξεις άνω των 1.400 ευρώ θα καταβάλλονται στους συνταξιούχους μειωμένες λόγω της εισφοράς αλληλεγγύης (κλιμακωτά 3% για σύνταξη 1.400 - 1.700 ευρώ, 4% από 1.700,01 - 2.000 ευρώ, 5% από 2.000,01 - 2.300 ευρώ, 6% από 2.300,01 - 2.600 ευρώ, 7% από 2.600,01 - 2.900 ευρώ, 8% από 2.900,01 - 3.200 ευρώ, 9% από 3.200,01 - 3.500 ευρώ και 10% για συντάξεις πάνω από 3.500,01 ευρώ).
4-Παρέχεται η δυνατότητα αναγνώρισης έως 4 ετών πλασματικού χρόνου ασφάλισης τόσο για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος όσο και για την προσαύξηση της σύνταξης στα ταμεία κύριας και επικουρικής ασφάλισης. Aπό το 2014 τα έτη θα είναι επτά, ενώ για την εξαγορά της στρατιωτικής θητείας η εισφορά (20% για ασφαλισμένο στον ιδιωτικό τομέα) θα υπολογίζεται με βάση τον (τρέχοντα) μισθό του προηγούμενου μήνα από την υποβολή της αίτησης, αλλά θα καταβάλλεται μειωμένο κατά 30% την περίοδο 2011-2014 και κατά 50% κατά τα επόμενα χρόνια. Τα 7 πλασματικά έτη θεωρούνται 'αντίδοτο'' στις μεγάλες ανατροπές που φέρνει το νεο ασφαλιστικό. Διευκρινίζεται οτι:
-Όσα πλασματικά έτη εξαγοράζονται θα ειναι για την προσαύξηση της σύνταξης και όσα δεν εξαγοράζονται είναι για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
- Χρήση των πλασματικών χρόνων εχουν τη δυνατότητα να κάνουν έχουν πάνω απο 12 συντάξιμα πραγματικά χρόνια. Τα πλασματικά έτη δεν θα ειναι μόνο για να συμπληρώσουν την 40ετια. Δηλαδή μπορούν να εχουν 20 έτη και να προσθέσουν εως 7 πλασματικά κοκ.
5: Tο 2015 αρχίζει να ισχύει ο θεσμός της βασικής σύνταξης την οποία θα εγγυάται το κράτος για όλους τους πολίτες (πλην των ταμείων ETAA και ETAΠ - MME που θα την καταβάλλουν από ίδιους πόρους). Tο ύψος της βασικής -την οποία θα δικαιούνται ολόκληρη όσοι συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη- έχει οριστεί στα 360 ευρώ για φέτος. Για να χορηγηθεί στους ανασφάλιστους θα ισχύουν σωρευτικά πλαφόν εισοδήματος στα 5.040 ευρώ το ατομικό και στα 10.080 ευρώ το οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή, η συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας και μόνιμη διαμονή 15 ετών μεταξύ 15ου και 65ουέτους ηλικίας.
ΔΗΜΟΣΙΟ-ΕΝΣΤΟΛΟΙ:
6--Εξισωση εντος των τριων ετων (2011-2013) των οριων ηλικιας συνταξιοδοτησης ανδρών-γυναικών στο δημόσιο. Οι μητερες ανηλίκων οι οποιες στα 25 χρονια υπηρεσιας θελελιώνουν δικαιωμα και στα 50 παιρνουν συνταξη θιγονται περισσοτερο αφου η ηλικια συνταξιοδοτησης το ετος 2011 αυξανεται στα 52, το 2012 στα 55 και το 2013 στα 65. Παρέχεται η δυνατότητα, στις μητερες, αναγνώρισης πλασματικού χρόνου ασφάλισης εως 5 ετη ως εξης: για τα τρία πρώτα παιδιά -ένα έτος για το πρώτο παιδί και δύο έτη για κάθε ένα από τα επόμενα. Η αύξηση από 5 έως και 15 έτη στην ηλικία συνταξιοδότησης των γυναικών και μητέρων ανηλίκων, από το 2011 έως το 2013, που απασχολούνται στο δημόσιο, θεωρείται ακραία ανατροπή. Από τη ρύθμιση εξαιρούνται μόνο όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι τις 31.12.2010. Για τους νέους ασφαλισμένους που εντάχθηκαν μετά την 1.1.1993, έτσι ή αλλιώς, δεν αλλάζει τίποτε διότι έχουν ενιαίο όριο συνταξιοδότησης το 65ο έτος της ηλικίας τους. Οριστικά απο τις επερχόμενες ανατροπές δεν θίγονται και όσοι εχουν 35ετια χωρις όριο ηλικίας και εχουν προσληφθεί πριν απο την 1.1.1983:
-Όσοι θεμελιώνουν εως τις 31.12.2010 συνταξιοδοτικό δικαιωμα(μητέρες με 15-17,5 έτη, μητέρες με ανήλικο και 25ετια και τριτεκνοι με 20ετια).
-Οι πριν απο το 1983 ασφαλισμένοι(ανδρες και γυναίκες) με ειδικές μεταβατικές διατάξεις(εξάμηνα και ετη υπηρεσιας).
--Οι πριν απο το 1983 εγγαμες με 24,5 ετη υπηρεσιας που εχουν θεμελιωσει σημερα συνταξιοδοτικο δικαιωμα.
7-Ολοι προσλαμβανόμενοι για πρώτη φορά στο δημόσιο απο 1-1-2011 και μετά καθως και οι στρατιωτικοι υπάγονται υποχρεωτικα και αυτοδίκαια στον κλάδο κύριας συνταξης του ΙΚΑ.
8-Καθιερωνεται απο 1-1-2015 και για τους ασφαλισμένους του δημοσίου βασική και αναλογική συνταξη οι οποίες χορηγουνται με τους ίδιους ορους και προυποθέσεις που ισχύουν και για τους ασφαλισμένους στους αλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
9-Θεσπίζεται εισφορά αλληλέγγυης(νέος ΛΑΦΚΑ) απο 1.8.2010 για συντάξεις ανω των 1400 ευρω(κυρια σύνταξη) με κλιμάκωση απο 3% εως 10%.
10-Για τους ενστολους με το νομοσχέδιο καταργεί τη διάταξη της θεμελίωσης και καταβολής σύνταξης με τη συμπλήρωση 25 ετών πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας ενω: Αυξάνει με τη δημοσίευση του εν λόγω νόμου από 20 σε 25 τα έτη πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας, τα οποία απατούνται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος και καταβολής σύνταξης των στρατιωτικών που υπηρετούν σε ειδικές υπηρεσίες (π.χ. Ιπτάμενοι, πυροτεχνουργοί, ΕΚΑΜ, ΤΕΕΜ, κλπ.). Οι μη έχοντες θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31-12-2014 και μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, τους υποχρεώνει να παραμείνουν στην ενεργό υπηρεσία, οι μεν πρώτοι μέχρι να συμπληρώσουν 40 έτη πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας ή το 60ο έτος της ηλικίας τους και οι δε δεύτεροι 5 επιπλέον έτη, εφόσον έχουν υπηρετήσει 15 έτη στις ειδικές υπηρεσίες, ειδάλλως παραμένουν πέραν των 5 ετών και τα υπόλοιπα έτη που χρειάζονται για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης, σύμφωνα με τις διατάξεις που θα ισχύουν κάθε φορά (δηλ. από 1 ½ έως 15 έτη). Στους στρατιωτικούς, αναγνωρίζεται μάχιμη πλασματική υπηρεσία πέντε ετών. Η αναγνώριση προϋποθέτει την καταβολή εισφορών για εργασία πέραν του πενθημέρου. Παράλληλα, θα προσμετρώνται και τα έτη σπουδών σε ανώτατες σχολές. Εξαλλου χτες προστέθηκε τροπολογία, σύμφωνα με την οποία ο συντάξιμος χρόνος του ένστολου προσωπικού (αστυνομία, λιμενικό, πυροσβεστική) που έχει καταταγεί μέχρι την 31-12-1995 και θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης από 1η Ιανουαρίου 2015 και μετά προσαυξάνεται κατά τρία έτη με την καταβολή από τις προβλεπόμενες εισφοράς για την συμπλήρωση 40 ετών συντάξιμης υπηρεσίας.
12-Εισοδηματικά και ηλικιακά κριτήρια θα τεθούν για τις άγαμες θυγατέρες άνω των 50 ετών, οι οποίες λαμβάνουν τη σύνταξη των γονέων τους. Όπως προβλέπεται, οι προϋποθέσεις οι οποίες θα πρέπει να συντρέχουν για τις ενήλικες άγαμες θυγατέρες που έλκουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα από γονείς που προσλήφθηκαν στο δημόσιο μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1982 είναι, μεταξύ άλλων, οι εξής:
- Να μην έχει μηνιαίο εισόδημα από το κατώτατο όριο σύνταξης του δημοσίου, όπως ισχύει κάθε φορά.
- Να μην έχει ετήσιο φορολογητέο εισόδημα από οποιαδήποτε άλλη πηγή μεγαλύτερο από το καθοριζόμενο κατώτατο όριο.
- Να μην λαμβάνει άλλη σύνταξη και να μην έχει ασφαλισθεί για σύνταξη σε οποιονδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό κύριας σύνταξης.
- Κατά την 31η Δεκεμβρίου 2010 να έχει συμπληρώσει το πεντηκοστό έτος της ηλικίας της.
- Η σύνταξη τους δεν μπορεί να υπερβαίνει το διπλάσιο του κατώτατου ορίου νταξης του δημοσίου όπως αυτό ισχύει κάθε φορά.
-13 Προκειμένου να δικαιωθεί σύνταξη ο επιζών σύζυγος, θα πρέπει να έχουν παρέλθει από την τέλεση του γάμου τρία έτη για τους υπαλλήλους του Δημοσίου, και σε πέντε έτη για τους συνταξιούχους του Δημοσίου. Ως προς τις λοιπές προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του επιζώντος συζύγου, εξακολουθούν να ισχύουν οι προβλεπόμενες από τις διατάξεις της συνταξιοδοτικής νομοθεσίας του Δημοσίου.
14-Επεκτείνονται και στο Δημόσιο οι περιορισμοί στο ποσό της σύνταξης των επιζώντων συζύγων, εκτός των αναπήρων, που λαμβάνουν και σύνταξη από οποιαδήποτε πηγή ή εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ή αυτοαπασχολούνται. Στις περιπτώσεις που στη σύνταξη συμμετέχουν ανάπηρα ή ανήλικα παιδιά ή παιδιά που σπουδάζουν, το ποσό που περικόπτεται από τη σύνταξη του επιζώντος συζύγου επιμερίζεται στα παιδιά σε ίσα μέρη. Από τους κατά τα ανωτέρω περιορισμούς εξαιρούνται όσοι εκ των επιζώντων συζύγων λαμβάνουν εξ’ ιδίου δικαιώματος σύνταξη από το Δημόσιο ή σύνταξη λόγω τρομοκρατικής ενέργειας ή βίαιου συμβάντος ή πολεμική σύνταξη καθώς και όσοι η σύνταξή τους καταβάλλεται ήδη μειωμένη κατά 70%, ή αναστέλλεται η καταβολή της, επειδή κατέχουν θέση στον ευρύτερο Δημόσιο τομέα.. Ταυτόχρονα επεκτείνεται το δικαίωμα καταβολής δύο συντάξεων από το Δημόσιο, στους επιζώντες συζύγους που λαμβάνουν σύνταξη με βάση τις διατάξεις του Κώδικα και δικαιούνται και εξ’ ιδίου δικαιώματος σύνταξη από το Δημόσιο. Στην περίπτωση αυτή η μία εκ των δύο συντάξεων, κατόπιν επιλογής τους, καταβάλλεται μειωμένη κατά 75%, όπως ισχύει και για τους λοιπούς συνταξιούχους του Δημοσίου που ανήκουν στην ίδια κατηγορία.
15-Αυξάνεται το ποσοστό αναπλήρωσης με βάση το οποίο υπολογίζεται η προσαύξηση της σύνταξης για τα έτη υπηρεσίας πέραν του 35ου και μέχρι του 40ου για όσους έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο μέχρι 31-12-1992.