ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ

του ΗΛΙΑ Π. ΓΕΩΡΓΑΚΗ
ΕΝΑΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ
ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ -ΟΛΕΣ ΟΙ ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΥΠΟΛΟΙΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Σαρωτικές ανατροπές στο συνταξιοδοτικό καθεστώς όλων των ασφαλισμένων επιφέρουν τα μέτρα-σοκ που επέβαλε η τρόικα. Μεγάλοι χαμένοι των ανατροπών στα όρια ηλικίας και στις συντάξεις είναι οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι, που μπήκαν στην αγορά εργασίας το κρίσιμο διάστημα από το 1983 έως και το 1992. Οι πλέον επώδυνες αλλαγές αφορούν τις μητέρες ανηλίκων, οι οποίες τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα βρίσκονται αντιμέτωπες με την αύξηση των ορίων ηλικίας έως και 15 χρόνια. Οι αλλαγές θα προχωρήσουν με διαδικασίες-εξπρές και είναι χαρακτηριστικό πως η αύξηση των ορίων ηλικίας ξεκινά το 2011 και θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2013.
-ΙΚΑ-ΔΕΚΟ-ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ: Με το νομοσχέδιο Λοβέρδου- το οποιο ψηφιστηκε απο τη Βουλή- αφορά τον ιδιωτικό τομέα, ΔΕΚΟΙ, τραπεζες, επιστήμονες και αυτοαπασχολουμενους) επέρχονται σαρωτικές ανατροπές στα ορια ηλικίας συνταξιοδότησης καθως και στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Τα όρια ηλικίας αυξάνονται και για την «έξοδο» από την εργασία με πλήρη σύνταξη απαιτείται είτε η κάλυψη 40 ετών ασφάλισης είτε η συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας. Όσον αφορά τις νέες συντάξεις τα εργατικά συνδικάτα επισημαίνουν οτι λόγω της αλλαγής υπολογισμου τους, θα υπάρξει μείωση εως και 50%.
Διευκρινίζεται οτι με εξαίρεση το νεο ΛΑΦΚΑ(εκτακτη εισφορά συνταξιουχων), οι ρυθμίσεις αρχίζουν απο την 1.1.2011. Θα ακολουθήσει η ψήφιση του νομοσχεδίου Παπακωνσταντινου (υπουργείου Οικονομικων) με το οποιο επέρχονται ανατροπές και στο ασφαλιστικό καθεστως των δημοσιων υπαλλήλων.
1: ΟΡΙΑ ΗΛΙΚΙΑΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΗΣ: Το 2015 ολοι θα συνταξιοδοτουνται σε ηλικια 60 ετων με 40 ετη ασφάλισης στα οποία μπορουν να συνυπολογίσουν εως 7 πλασματικά ετη ή στα 65 για πληρη και στα 60 για μειωμενη με λιγότερα απο 40 ετη ασφάλισης. Εξαιρεση αποτελουν οι απασχολουμενοι στα βαρεα και ανθυγιεινα επαγγέλματα οι οποίοι εως το 2017 τα πάνε στα 60 (απο 55).
Απαραίτητες ειναι και οι παρακάτω διευκρινήσεις:
-Δεν θίγονται οσες εχουν 5500 ημερες ασφάλισης (18,3 συντάξιμα ετη) με ανηλικο εως 31-12-2010 οι οποιες μπορουν να συνταξιοδοτηθουν στο 50ο ετος για μειωμένη και στο 55ο για πλήρη.
-Επίσης δεν θιγονται οσοι εχουν 10500 ημερες ασφάλισης εως 31-12-2011 ( παραμενει το 58ο ετος ).
- Οσοι και όσες έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31/12/2010(δημοσιο, ΔΕΚΟ κλπ) δεν θίγονται από τις νεες διατάξεις Για τα πρόσωπα αυτά, θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι ισχύουσες μέχρι τη δημοσίευση του νόμου διατάξεις που αφορούν τόσο τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης όσο και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης καθώς και τον υπολογισμό της σύνταξης.
-Ασφαλισμένοι πριν από το 1983: Σε όσα Ταμεία προβλέπεται συνταξιοδότηση με 35 χρόνια ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας το δικαίωμα αυτό διατηρείται αφού έχουν ήδη θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (Δημόσιο, τράπεζες, ΔΕΚΟ, εργαζόμενοι στα ΜΜΕ). Για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες ακολουθούνται τα όρια που προβλέπονται και για τους, μετά την 1.1.1983, ασφαλισμένους. Υπάρχει βέβαια και εδώ ο περιορισμός του συντελεστή αναπλήρωσης της σύνταξης για κάθε έτος ασφάλισης στο 2% από 1.1.2013.
-. ΝΕΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ: Στα ταμεία κύριας ασφάλισης αλλά και στο δημόσιο ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων αλλάζει από το 2015 και υιοθετείται ένα «μεικτό» σύστημα. Συγκεκριμένα:
-Τα χρόνια μέχρι το 2010 θα υπολογίζονται με το παλαιό καθεστώς
-Τα χρόνια από το 2011 έως και το 2014 θα υπολογίζονται με το νέο καθεστώς.
Με βάση το νέο σύστημα από την 1η Ιανουαρίου 2015 οι ασφαλισμένοι θα δικαιούνται τη βασική σύνταξη, που με τα σημερινά δεδομένα είναι 360 ευρώ και η οποία θα καταβάλλεται μόνο για 12 μήνες (με δεδομένη την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης). Το ποσό αυτό μειώνεται στις περιπτώσεις θεμελίωσης δικαιώματος σε μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος, λόγω αναπηρίας ή θανάτου. Το αναλογικό ποσό της σύνταξης υπολογίζεται με κλιμακούμενους συντελεστές ανάλογα με τα ημερομίσθια. Το ετήσιο ποσοστό αναπλήρωσης για όλο τον ασφαλιστικό βίο θα κυμαίνεται από 0.8% έως 1.5%, με το υπουργείο να διαβεβαιώνει πως ο μέσος όρος θα είναι 1.2%. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείο Εργασίας το ποσοστό αναπλήρωσης της βασικής και της αναλογικής σύνταξης θα διαμορφώνεται στο 64% για την 35ετία. Τα εργατικά συνδικάτα εκτιμουν οτι με το νεο συστημα θα υπαρξουν απώλειες στη συνταξη εως 30% ενω ο υπουργος Εργασιας κ. Α. Λοβέρδος σε δηλωσεις του υποστηριζει οτι θα προκυψει ωφελος για τις συντάξεις μέχρι 1.500 ευρώ.
- Ο χήρος ή η χήρα δεν δικαιούνται σύνταξη εφόσον ο θάνατος επήλθε πριν από τα τρία χρόνια από την τέλεση του γάμου. Εξαιρούνται οι εξής περιπτώσεις: πρώτον, ο θάνατος να οφείλεται σε εργατικό ή μη ατύχημα. Δεύτερον, κατά τη διάρκεια του γάμου να γεννήθηκε ή υιοθετήθηκε παιδί. Τρίτον, κατά τον χρόνο του θανάτου η χήρα να τελούσε σε εγκυμοσύνη. Σημειώνεται ότι οι διατάξεις αυτές ισχύουν για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους. Προβλέπεται πως όταν ο θανών κατά την τέλεση του γάμου ελάμβανε σύνταξη αναπηρίας ή γήρατος, τότε θα πρέπει να περάσουν πέντε έτη και να επέλθει ο θάνατος, ώστε η σύζυγος να δικαιούται σύνταξη χηρείας. Εξαιρούνται και εδώ οι περιπτώσεις γέννησης παιδιού ή εγκυμοσύνης. Η σύνταξη δίδεται για τρία έτη μετά την ημερομηνία θανάτου. Μετά την τριετία δίδεται το 50% της σύνταξης εφόσον ο επιζών εργάζεται ή λαμβάνει κα άλλη σύνταξη και το 70% μετά τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας. Αν ο επιζών είναι ανάπηρος κατά 67% λαμβάνει ολόκληρη τη σύνταξη, ενώ εφόσον υπάρχουν παιδιά δίδεται σε αυτά το υπόλοιπο της μειωμένης σύνταξης που λαμβάνει η σύζυγος.
-Για τις συντάξεις των αγαμων θυγατέρων το δικαίωμα σύνταξης θα έχουν εφεξής και τα αγόρια, οι άγαμοι γιοι. Δεν θίγονται όσες έχουν ήδη λάβει τη σύνταξη. Τίθενται εισοδηματικά κριτήρια για τη χορήγησή τους.
-Κατάργηση, σε μόνιμη βάση, της 13ης και 14ης σύνταξης. Αυτό προκύπτει από την υποχρέωση του κράτους σε καταβολή της βασικής σύνταξης μόνο για τους 12 μήνες. Με το Μνημόνιο (νόμος 3845/10) η 13η και 14η σύνταξη μετατράπηκε σε επίδομα 800 ευρώ και μόνο για όσους έχουν μηνιαίες αποδοχές (κύρια σύνταξη) έως 2.500 ευρώ. (αυτό το ποσό κατανέμεται ως εξής: 400 ευρώ τα Χριστούγεννα και από 200 το Πάσχα και το καλοκαίρι).
-Οι συντάξεις των συνταξιούχων θα αυξάνονται από το 2014 με κοινή απόφαση των υπουργών Oικονομικών και Eργασίας και Kοινωνικής Aσφάλισης στη βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του πραγματικού AEΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Tιμών Kαταναλωτή (και δεν υπερβαίνει την ετήσια μεταβολή του Δείκτη Tιμών Kαταναλωτή).
-Mε βάση την οικονομική βιωσιμότητα κάθε Tαμείου θα διαμορφώνονται οι επικουρικές συντάξεις. Oι μελέτες πρέπει να γίνουν έως το τέλος του 2011 και στις αρχές του 2012 τα Δ.Σ. των Tαμείων θα καθορίσουν το ποσοστό της αναπλήρωσης. Aκόμη «από την 1η Iανουαρίου 2011 το κράτος δεν καλύπτει κανένα τρέχον ή και μελλοντικό έλλειμμα των επικουρικών ταμείων, κλάδων και επαγγελματικών ταμείων για την άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Oποτε προκύπτει έλλειμμα, οι συντάξεις θα προσαρμόζονται έτσι ώστε να υπάρχει εγγύηση για την ισορροπία μεταξύ των παροχών και των εισφορών».
-Oσοι απασχολούνται σε επαγγέλματα που θα εξαιρεθούν το 2011 από τη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών θα εξακολουθήσουν να υπάγονται στο καθεστώς συνταξιοδότησης των βαρέων εφόσον συμπληρώνουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης έως 31 /12/ 2015 (έως τότε, όμως, αυξάνεται στο 60ό το όριο). Στους υπόλοιπους θα χορηγείται προσαύξηση στη σύνταξη για τις ημέρες ασφάλισης στα βαρέα.
-Ποινή (αναστολή σύνταξης αν είναι κάτω των 55 ετών ή περικοπή έως 70% για μεγαλύτερη ηλικία και ανάλογα με το ύψος της σύνταξής τους θα έχουν οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι.
-Για τη διαδοχικη ασφαλιση προβλέπεται ως αρμόδιο το Ταμείο που αποτελεί τον τελευταίο οργανισμό ασφάλισης του δικαιούχου. Προϋπόθεση, να έχει διανύσει σε αυτό πέντε ολόκληρα χρόνια ασφάλισης. Σε διαφορετική περίπτωση, ακολουθεί το Ταμείο στο οποίο είχε τα περισσότερα έτη ασφάλισης. Η σύνταξη του δικαιούχου υπολογίζεται με βάση τις προϋποθέσεις που ισχύουν στο Ταμείο που αναλαμβάνει την απονομή της σύνταξης. Οι συντάξιμες αποδοχές του δικαιούχου υπολογίζονται με έναν συντελεστή που προσαυξάνεται από 1,020 έως 2,438 αναλογικά από το 1ο ως το 45ο έτος ασφάλισης. Κατά το υπουργείο Εργασίας, υπάρχει πλήρης άρση των αδικιών. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σήμερα ένας συνταξιούχος με καθεστώς διαδοχικής ασφάλισης λαμβάνει κατά 30% μικρότερη σύνταξη από αυτήν ενός συνταξιούχου που ασφαλίστηκε τα ίδια χρόνια σε ένα μόνο Ταμείο.
- Από την 1/1/2011 εντάσσονται στο IKA όλοι οι νεοπροσλαμβανόμενοι στο Δημόσιο. Aπό 1/1/2013 εντάσσεται το NAT στο IKA - ETAM. Mέσα στο 2010 εντάσσεται στο ETEAM το Tαμείο Πρόσθετης Aσφάλισης των εργαζομένων στη Γενική Tράπεζα.
- Eως 7 χρόνια θα μπορούν να αναγνωριστούν, είτε ως πλασματικά (χωρίς καταβολή χρημάτων) είτε με εξαγορά. Προβλέπεται ότι οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να συνυπολογίζουν ως χρόνο ασφάλισης τη στρατιωτική θητεία, τη γονική άδεια ανατροφής παιδιών, το χρόνο επιδότησης λόγω ασθενείας και μέχρι 300 ημέρες (αντί 200), το χρόνο επιδότησης της τακτικής ανεργίας και μέχρι 300 ημέρες (από 200), το χρόνο εκπαιδευτικής άδειας άνευ αποδοχών και μέχρι 2 έτη, το χρόνο σπουδών για την απόκτηση ενός πτυχίου ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης της ημεδαπής ή της αλλοδαπής καθώς και το χρόνο σπουδών σε μέσες επαγγελματικές σχολές, το χρόνο ανεργίας μετά την υπαγωγή στην ασφάλιση σε οποιουδήποτε ταμείο ή στο Δημόσιο, το χρόνο απουσίας που προβλέπει η Eθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση Eργασίας(ΕΓΣΣΕ) για κύηση και λοχεία, ο χρόνος απεργίας και ο πλασματικός χρόνος του ν. Πετραλιά. Με τροπολογτια στο παρα πέντε για τ6ο θέμα αυτο προβλεπεται οτι ο πλασματικός χρόνος ασφάλισης για τις μητέρες παρέχεται ανεξαρτήτως της ημερομηνίας γέννησης των παιδιών. Αυτό σημαίνει ότι τη δυνατότητα αυτή θα έχουν οι μητέρες που απέκτησαν παιδιά προ της θέσπισης του συγκεκριμένου νόμου προκειμένου να συμπληρώσουν τα απαραίτητα χρόνια για τη συνταξιοδότησή τους. Οπως είναι γνωστό, με τον νόμο Πετραλιά παρέχεται στις μητέρες πλασματικός χρόνος ασφάλισης ενός έτους για το πρώτο παιδί και δύο ετών για κάθε επόμενο παιδί ως τα τρία παιδιά (συνολικά πέντε έτη). Το κόστος της αναγνώρισης επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία.
Oσον αφορά την εξαγορά της στρατιωτικης θητειας με το ισχύον καθεστώς, η αναγνώριση της στρατιωτικής θητείας κοστίζει ποσό ίσο με το 20% του μισθού κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης. Με το νέο καθεστώς, το κόστος θα αντιστοιχεί και πάλι στο 20% του μισθού, αλλά:
-Για όποιους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 1/1/2011 έως 31/12/2014 θα γίνεται έκπτωση 30%.
-Για όποιους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης μετά την 1η Ιανουαρίου 2015 θα γίνεται έκπτωση 50%
O χρόνος που θα μπορεί να συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος καθορίζεται κατ’ ανώτατο όριο:
-Σε 4 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2011
-Σε 5 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2012
-Σε 6 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα το 2013
-Σε 7 έτη για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από το 2014 και μετά.
H συγκεκριμένη ρύθμιση αρχίζει από την 1η Iανουαρίου 2011 ενώ η πληρωμή για τις αναγνωρίσεις θα μπορεί να γίνεται είτε εφάπαξ (εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης) με έκπτωση 15% είτε σε διμηνιαίες δόσεις. Eιδικά για το χρόνο φοίτησης και της ανεργίας για θεμελίωση δικαιώματος και προσαύξηση της σύνταξης θα γίνεται με την καταβολή κάθε μήνα ποσοστού 20% για τα ταμεία κύριας ασφάλισης και ποσοστού 6% για τα επικουρικά επί του 25πλασίου του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη όπως θα ισχύει κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης. Επίσης παρέχεται η δυνατότητα στους αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους στον ΟΑΕΕ να αναγνωρίσουν πέντε χρόνια πλασματικής ασφάλισης για έτη που εργάστηκαν ανασφάλιστοι πριν από την έναρξη ασκήσεως επαγγέλματος και κατ΄ επέκταση ασφάλισης στα μητρώα του Ταμείου (ΟΑΕΕ). Αυτό ισχύει υπό την προϋπόθεση ότι για το διάστημα αυτό δεν έχουν καταβληθεί ασφαλιστικές εισφορές.
-Nεος ΛAΦKA από την 1/8/2010: Mηνιαία εισφορά υπέρ των Tαμείων ύψους 42 ευρώ - 350 ευρώ (ανάλογα με το ποσό της μηνιαίας σύνταξης) θα κληθούν να καταβάλλουν από την 1η Aυγούστου όσοι συνταξιούχοι εισπράττουν σύνταξη 1.400 ευρώ και πάνω. H εισφορά θα είναι κλιμακωτή, ως εξής:
•Για συντάξεις από 1.400 έως 1.700 ευρώ ποσοστό 3% (το τελικό ποσό δεν μπορεί να υπολείπεται των 1.400 ευρώ).
•Για συντάξεις από 1.700,01 έως 2.000 ευρώ ποσοστό 4%.
•Για συντάξεις από 2.000,01 έως 2.300 ευρώ ποσοστό 5%.
•Για συντάξεις από 2.300,01 έως 2.600 ευρώ ποσοστό 6%.
•Για συντάξεις από 2.600,01 έως 2.900 ευρώ ποσοστό 7%.
•Για συντάξεις από 2.900,01 έως 3.200 ευρώ ποσοστό 8%.
•Για συντάξεις από 3.200,01 έως 3.500 ευρώ ποσοστό 9%.
•Για συντάξεις πάνω από 3.500,01 ευρώ ποσοστό 10%.
-. Ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικων(αξιας 29.5 δισ. ευρω συν τα κεφάλαια του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών) χωρις να θίγονται τα περιουσιακά δικαιώματα των φορέων κοινωνικής ασφάλισης.
- Καθορισμός ενιαίων μηχανισμών ελέγχου: της Γεν. Γραμματείας Κοινωνικών ασφαλίσεων, του ΣΕΠΕ(επιθεωρητές εργασίας και των ασφαλιστικών ταμειων).
-. Συνδιαχειριση των πόρων των κλάδων υγείας των φορέων κοινωνικής ασφάλισης(μια και ενιαία διαπραγμάτευση για όλες τις προμήθειες του συστήματος).
- Σύσταση Κέντρων Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένων(ΚΕΑ),
-Θεσμοθέτηση παράλληλης ασφάλισης για όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων, που εχουν ασφαλιστεί απο το 1993(η προταση ειναι να συμπεριλάβει το μετρο αυτό και τους δημοσιους υπαλληλους).
-Ενιαιο καθεστως ασφάλισης συνταξιουχων που εργάζονται σε αλλες θέσεις εργασιας.
- Κεντρική επανεξέταση των αναπηρικων συντάξεων και εκσυγχρονισμός του καταλόγου βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.
- Νεες διαδικασίες ασφάλισης για οικόσιτο προσωπικό και αγρεργάτες.
-. Θεπιση κινήτρων παραμονής στην αγορά εργασίας(κινητρα παραμονής μετά την 35ετία και αντιστοιχα για οσους παραμένουν μετα το 65ο ετος).
-Απο 1/7/2011 διεκπεραιωση απο το τραπεζικό συστημα ολων των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση εισφορων).
- Ενιαιο κεντρο πληρωμής συντάξεων προκειμένου να επιτευχθεί ο ενιαιος ελεγχος της τήρησης της νομοθεσίας περι διπλοσυνταξιουχων).
. - Διαχωρισμός των κλάδων – υπηρεσιών υγείας από το συνταξιοδοτικό σύστημα(απο το 2018). Οι φορείς της πρωτοβάθμιας υγείας (που αποτελούν το κυρίως μέρος των διαθεσίμων υπηρεσιών του ασφαλιστικού συστήματος σήμερα) θα υπαχθούν στην εποπτεία του υπουργείου Υγείας και θα ενσωματωθούν στο Σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (και τα νοσοκομεία στη δευτεροβάθμια).
-


ΔΗΜΟΣΙΟΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΙ: Το ασφαλιστικό νομοσχέδιο του υπουργειου Οικονομικων θα χηφιστει την Πεμπτη.
Η βασική ρύθμιση του νομοσχεδίου συνίσταται στο οτι γυναίκες με ανήλικα παιδιά, οι οποίες μέχρι 31/12/2010 θα εχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 50ο, εξισώνονται σταδιακά απο 1/1/2011, εντός μεταβατικής περιόδου 3 ετών, με τους ανδρες που εχουν όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 65ο. Σημειωνεται οτι στο νομοσχέδιο ορίζεται ρητώς οτι όσοι και όσες εχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης μεχρι 31/12/2010, δεν θίγονται απο τις διατάξεις του νεου νόμου. Για τα πρόσωπα αυτα θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται οι ίσχυσες μέχρι τη δημοσίευση του νέου νόμου διατάξεις που αφορούν τόσο τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης οσο και τα ορια ηλικίας συνταξιοδότησης
Ειδικότερα, το σχέδιο νόμου προβλέπει τα εξής νέα όρια ηλικίας:
- Το 65ο έτος της ηλικίας για άνδρες και γυναίκες που έχουν ανήλικο παιδί κατά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας. Η αύξηση στο 65ο και για τις γυναίκες θα γίνει εντός της προσεχούς τριετίας. Δηλαδή όσες συμπληρώνουν την 25ετία από 1/1/2011, το όριο ηλικίας των 50 ετών που ισχύει σήμερα (για έξοδο από την υπηρεσία) αυξάνεται στο 52ο έτος. Για όσες συμπληρώσουν την 25ετία το έτος 2012, το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 55ο και για όσες συμπληρώνουν την 25ετία το έτος 2013 και μετά, το όριο ηλικίας αυξάνεται στο 65ο έτος.
- Το 50ό έτος για γυναίκες που έχουν ανίκανα παιδιά ή σύζυγο με αναπηρία και θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης (25ετία). Σε αυτήν την περίπτωση μειώνεται, για λόγους εξίσωσης, και το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης των ανδρών αυτής της κατηγορίας ασφαλισμένων..
- Το 65ο έτος για άνδρες και γυναίκες είναι το όριο που θεσπίζεται και στην περίπτωση που δεν υπάρχουν ανήλικα παιδιά, επομένως δεν ανήκουν στις ανωτέρω κατηγορίες και θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης από 1/1/1998 και μετά ή έχουν διοριστεί από 1/1/1983 και μετά. Και σε αυτήν την περίπτωση η αύξηση του ορίου ηλικίας για τις γυναίκες (χωρίς ανήλικα) θα γίνει σταδιακά σε βάθος τριετίας. Δηλαδή, για όσες θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2011, το όριο ηλικίας ορίζεται στο 61ο έτος, για όσες θεμελιώνουν δικαίωμα το έτος 2012, το όριο ηλικίας ορίζεται στο 63ο έτος και για όσες θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης το έτος 2013, το όριο ηλικίας ορίζεται στο 65ο έτος.
- Εξισώνονται και τα όρια ηλικίας για τη χορήγηση μειωμένης σύνταξης. Το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών υπαλλήλων του Δημοσίου που μπορούν να αποχωρήσουν από την υπηρεσία πριν από τη συμπλήρωση του ισχύοντος ορίου ηλικίας ορίζεται στο 56ο έτος το 2011, στο 58ο το 2012 και στο 60ό έτος το 2013.
- Καταργούνται οι διατάξεις που προβλέπουν ότι όσοι υπάλληλοι έχουν τρία και άνω παιδιά συνταξιοδοτούνται ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και θεσπίζεται η 25ετία. Γι' αυτήν την κατηγορία η συμπλήρωση 20ετούς πλήρους υπηρεσίας που ισχύει μέχρι 31.12.2010 αυξάνεται κατά 1 έτος για όλους όσοι συμπληρώσουν 20ετία εντός του 2011. Από το 2012 και μετά προστίθενται 2 έτη κάθε χρόνο, έως ότου συμπληρωθεί ο όρος της 25ετούς προϋπηρεσίας στο Δημόσιο για να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης. Η ρύθμιση αυτή ισχύει και για τους στρατιωτικούς με τουλάχιστον τρία παιδιά.
- Η 35ετία για όσους συμπληρώνουν το 58ο έτος εντός του 2010, καθώς και η 37ετία (χωρίς όριο ηλικίας) καταργούνται από την 1.1.2011. Η 35ετία ή 3 ετία μετατρέπονται σε 40ετία με όριο ηλικίας το 60ό, όπως προβλέπεται και στον ιδιωτικό τομέα. Η αύξηση θα γίνεται με την προσθήκη 2 χρόνων το 2011. Στη συνέχεια και για κάθε έτος θα προστίθενται 9 μήνες έως ότου συμπληρωθούν 40 έτη πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας.
- Τα νέα όρια ηλικίας που ισχύουν από το 2011 για το τακτικό προσωπικό του Δημοσίου θα τεθούν σε εφαρμογή και για τους δικαστικούς, καθώς και για το προσωπικό του Νομικού Συμβουλίου Κράτους από την 1.1.2013.
- Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων στο Δημόσιο θα ανακαθορίζονται κατά τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Η πρώτη αναπροσαρμογή θα ξεκινήσει το έτος 2021, αφού ληφθεί υπόψη η μεταβολή στη δεκαετία 2010 έως και 2020. Από την 1.1.2024 τα όρια αυτά θα ανακαθορίζονται ανά τριετία. Η αναπροσαρμογή των ορίων θα γίνεται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Eξάλλου με αλλες διατάξεις, επεκτείνονται και στο Δημόσιο τα οριζόμενα στο ασφαλιστικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας (το οποίο ψηφιστηκε την περασμένη εβδομάδα). Ειδικότερα:
- Καθιερώνεται από 1/1/2015 και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου βασική και αναλογική σύνταξη, οι οποίες χορηγούνται με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ισχύουν για τους ασφαλισμένους στους άλλους φορείς κοινωνικής ασφάλισης.
- Βελτιώνεται και για τους ασφαλισμένους του δημοσίου ο υπολογισμός της σύνταξής τους με βάση τις διατάξεις περί διαδοχικής ασφάλισης.
- Στο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), θα υπάγονται από 1/1/2011 και οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου και ταυτόχρονα καταργούνται όλες οι Επιτροπές πιστοποίησης αναπηρίας που λειτουργούν σήμερα στις νομαρχίες και το Δημόσιο, με εξαίρεση τις Ανώτατες Υγειονομικές Επιτροπές, Στρατού (Α.Σ.Υ.Ε.), Ναυτικού (Α.Ν.Υ.Ε.), Αεροπορίας (Α.Α.Υ.Ε.), καθώς και την Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Το δικαίωμα σύνταξης επιζώντος συζύγου αποβιώσαντος συνταξιούχου πλέον υπολογίζεται ως συνάρτηση του χρόνου διάρκειας του έγγαμου βίου και της διαφοράς ηλικίας μεταξύ των συζύγων.
- Επεκτείνονται τόσο στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους όσο και στους επιζώντες συζύγους που λαμβάνουν σύνταξη από το Δημόσιο και εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα ή αυτοαπασχολούνται, οι περιορισμοί που ισχύουν, για όσους από αυτούς λαμβάνουν σύνταξη από τους άλλους ασφαλιστικούς φορείς. Για όσους από αυτούς εργάζονται στον Δημόσιο Τομέα, ισχύουν ήδη αυστηρότερες διατάξεις για τον περιορισμό της σύνταξης.
- Καταργείται το δικαίωμα συνταξιοδότησης των άγαμων ενήλικων θυγατέρων με εξαίρεση τις ανίκανες και όσες σπουδάζουν, καθώς και το δικαίωμα συνταξιοδότησης των διαζευγμένων θυγατέρων και αυστηροποιούνται οι ήδη ισχύουσες διατάξεις που προβλέπουν περιορισμό του ποσού της σύνταξης λόγω αυξημένων εισοδημάτων.
- Από 1/8/2010 θεσπίζεται και στο Δημόσιο Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων(νεος ΛΑΦΚΑ) η οποία παρακρατείται από τις συντάξεις που υπερβαίνουν το ποσό των 1.400 ευρώ, με κλιμακούμενο συντελεστή από 3% έως 10% ανάλογα με το ποσό της σύνταξης.
Τονίζεται τέλος ότι στο ενιαίο καθεστώς ασφάλισης (ΙΚΑ) θα ενταχθούν οι διοριζόμενοι από 1/1/2011 (υπάλληλοι και λειτουργοί του Δημοσίου, οι υπάλληλοι της Βουλής, των ΟΤΑ α' και β' βαθμού καθώς και οι ιερείς).