TO NEO AΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ - ΑΝΑΛΎΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ-ΓΙΑ ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ-ΤΙΣ ΠΕΡΙΚΟΠΈΣ-ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ-ΤΟ ΕΚΑΣ-ΤΙΣ ΝΕΕΣ ΕΙΣΦΟΡΕΣ

του ΗΛΙΑ  ΓΕΩΡΓΑΚΗ

elgeo@dolnet.gr 

Δραματικές μειώσεις σε συντάξεις και εισοδήματα,περιορισμό επιδομάτων και τριπλασιασμό των ασφαλιστικών εισφορών, επιφέρει ο νόμος Κατρούγκαλου(ν.4387/2016) ο οποίος αλλάζει ριζικά  το τοπίο της κοινωνικής ασφάλισης στη  χώρα  μας.

Οι νέες  ανατροπές στις συντάξεις και στις εισφορές, προσθέτουν νέα δυσβάστακτα βάρη στα μέτρα εκείνα που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προώθησε μετά τις εκλογές της 20ης Σεπτέμβρη.
Θυμίζουμε:
1. Την μείωση της κατώτατης σύνταξης από τα 486 ευρώ στα 392 ευρώ (ειδικά στους συνταξιούχους κάτω από τα 67, στα 150 – 338 ευρώ ),
2. Την αύξηση της εισφοράς υγειονομικής περίθαλψης των συνταξιούχων 2% στις κύριες συντάξεις και 6% στις επικουρικές,
3. Την ουσιαστική κατάργηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
4. Την επιπλέον 10% μείωση της σύνταξης κατ έτος για όσους συνταξιοδοτούνται πρόωρα,
5. Την αύξηση στα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης έως και 17 χρόνια σε βάρος κατοχυρωμένων και θεμελιωμένων ασφαλιστικών δικαιωμάτων
Τονίζεται ότι είναι ο  ο πρώτος νόμος στον οποίο δεν υπάρχει μεταβατική διάταξη που να προστατεύει, τόσο τα κατοχυρωμένα δικαιώματα (χρόνια υπηρεσίας), όσο και τα θεμελιωμένα δικαιώματα (χρόνια υπηρεσίας και ηλικία), ακυρώνοντας έτσι τις προσδοκίες ανθρώπων που δεν πρόλαβαν να συνταξιοδοτηθούν.

Με το νέο νόμο οι νέες συντάξεις που θα εκδίδονται στο εξής(13/5/2016), θα προκύπτουν με διαφορετικό τρόπο υπολογισμού, με Εθνική Σύνταξη στα 384 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης και ανταποδοτική σύνταξη, με νέα ποσοστά αναπλήρωσης και υπολογισμό με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από το σύνολο του εργατικού βίου του δικαιούχου και όχι η καλύτερη πενταετία, της τελευταίας δεκαετίας, όπως ίσχυε έως τώρα, στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Όλα αυτά οδηγούν και μειώσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις θα φθάνουν και το 30%.Ειδικά τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος, κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 6 παρ. 4 του νόμου, θα υπαχθούν στις διατάξεις του από την 1η Ιουλίου 2016 και εφεξής.

Αναλυτικά, οι αλλαγές του νόμου 4687/2016, (νόμος Κατρόυγκαλου),  ρίχνουν το λογαριασμό σε έναν στους δύο συνταξιούχους (σε σύνολο 2,6 εκατομμυρίων) και συνολικά σε 7 στους δέκα ασφαλισμένους και συνταξιούχους.Μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται κυρίως οι αυτοαπασχολούμενοι με υψηλά εισοδήματα, οι διπλά απασχολούμενοι ανεξάρτητα από το εισόδημα τους, αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι –κυρίως στα ειδικά μισθολόγια, καθώς καλούνται να καταβάλουν έως και εξαπλάσιες ασφαλιστικές εισφορές σε σχέση με αυτές που καταβάλουν σήμερα. Πλέον όλοι οι ασφαλισμένοι θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές επί του συνολικού εισοδήματος τους, 20% για την κύρια ασφάλιση, 7% για την επικουρική ασφάλιση, 6,95% για ασθένεια κι επιπλέον 4% εφόσον έχουν παρακράτηση για εφάπαξ. Συνολική επιβάρυνση 37,95% επί του συνολικού εισοδήματος.

Αλλά και περίπου 400.000 συνταξιούχοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα χάσουν από 30 έως και 200 ευρώ το μήνα, εξαιτίας των περικοπών που προβλέπονται για τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, καθώς διασώζονται μόνον οι κύριες συντάξεις, έως 1.820 ευρώ καθαρά (ανώτατο πλαφόν στα 2.000 ευρώ). Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν σταδιακά, έως το τέλος του 2019 οι περίπου 380.000 χαμηλοσυνταξιούχοι- δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, το οποίο θα καταργηθεί σταδιακά, προκαλώντας μείωση έως και 35% στο εισόδημα τους.Παράλληλα, με το νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων, υπολογίζεται ότι θα υπάρξει περιορισμός από 10% έως και 30%. Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα επόμενα χρόνια, περίπου 250.000 συνταξιούχοι, κυρίως ΑμεΑ, δικαιούχοι σύνταξης χηρείας, εργαζόμενοι με χαμηλές αποδοχές ή μεγάλα διαστήματα ανεργίας θα έχουν απώλειες έως και 40%.

κστρατεία εξοικονόμησης περίπου 3 δισ. ευρώ από φέτος μέχρι το τέλος του 2019 με περικοπές συντάξεων και αυξήσεις εισφορών.

 Σύμφωνα με την οικονομική μελέτη την οποία δημοσίευσε  το υπουργείο Εργασίας, τα 1,3 δισ. ευρώ  θα προέλθουν από περικοπές στη συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη.

Όπως προκύπτει από τη σχετική  έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους τα 855 εκατ. ευρώ (επί συνόλου περικοπών στις συντάξεις 1,3 δισ. ευρώ) θα προκύψουν από περικοπές στις κύριες συντάξεις, ενώ τα υπόλοιπα 385 εκατ. ευρώ θα προκύψουν από περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. "Οδηγός" για τις περικοπές στις επικουρικές συντάξεις θα είναι το "όριο προστασίας" των 1300 ευρώ (άθροισμα κύριας και επικουρικής).Με βάση τις προβολές τις οποίες έκανε σε μελέτη της η Εθνική Αναλογιστική Αρχή, τα 764 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 855 εκατ. ευρώ που θα εξοικονομηθούν από τις περικοπές στις συντάξεις θα προέλθουν ανά ταμείο κύριας ασφάλισης ως εξής:

-283 εκατ. ευρώ (ή 4%) από το Δημόσιο
-263 εκατ. ευρώ (ή 2,8%) από το ΙΚΑ
-177 εκατ. ευρώ (ή 4,7% ) από τον ΟΑΕΕ

Τα υπόλοιπα περίπου 91  εκατ. ευρώ θα προκύψουν από παρεμβάσεις στις συντάξεις του ΕΤΑΑ (μηχανικοί, γιατροί, δικηγόροι) και του ΕΤΑΠ –ΜΜΕ (εργαζόμενοι στον τύπο).

Η εξοικονόμηση από τις κύριες συντάξεις θα προέλθει από:

--Τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης (που ξεκινάνε από 0,77% με 15 χρόνια ασφάλισης και φτάνουν το 2% για πάνω από 39 χρόνια ασφάλισης, με βάση τις μέσες αμοιβές ολόκληρου του ασφαλιστικού βίου του ασφαλισμένου) τα οποία θα ισχύσουν άμεσα για όσους αιτηθούν σύνταξη μετά την έναρξη ισχύος του επικείμενου ασφαλιστικού νόμου(13/5/2016).

--Την μη καταβολή αυξήσεων στις συντάξεις το 2018 (εξοικονόμηση 187 εκατ. ευρώ)

-- Τις περικοπές στις νέες συντάξεις θανάτου (εξοικονόμηση 177 εκατ. ευρώ)

-- Την επιβολή πλαφόν στις συντάξεις (2000 ευρώ για την ατομική σύνταξη, 3000 ευρώ για τις πολλαπλές συντάξεις)

--Την κατάργηση των οικογενειακών επιδομάτων από το 2017 (εξοικονόμηση 21 εκατ. ευρώ). Επίσης, σύμφωνα με το ΓΛΚ, θα προκύψει εξοικονόμηση:

- 900 εκατ. ευρώ από τη σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ την περίοδο 2016 -2020.
-  209 εκατ. ευρώ από περικοπές στα μερίσματα των συνταξιούχων του Δημοσίου βασικά από φέτος (-32,5%)
- 133 εκατ. ευρώ από περικοπές στα εφάπαξ βασικά από φέτος (μείωση 10-15%)

 Τα 708 εκατ. ευρώ που μένουν για να "κλείσει" το πακέτο των 3 δις. ευρώ για την περίοδο 2016 -2019 θα προέλθουν από το πεδίο των εισφορών και συγκεκριμένα 337 εκατ. ευρώ θα φέρει το ασφαλιστικό χαράτσι 20% επί του εισοδήματος των επαγγελματιών και των επαγγελματιών και 365 εκατ. ευρώ θα φέρει η αύξηση 1% στις εισφορές υπέρ της επικουρικής ασφάλισης.Μ΄ άλλα λόγια το 77% της εξοικονόμησης που προωθεί το ασφαλιστικό νομοσχέδιο την περίοδο 2016-2019 από περικοπές στις δαπάνες για συντάξεις –ΕΚΑΣ-μερίσματαα – εφάπαξ και το 23% από αυξήσεις στα έσοδα από εισφορές

Θα πρέπει να τονιστεί ότι ελλειμματικό θα είναι και  όλα τα επόμενα χρόνια το ασφαλιστικό σύστημα  και θα  παραμείνουν  στον αέρα’  οι συντάξεις παρά τις  σκληρές περικοπές των 2,3 δισ. ευρώ έως το 2019 που ψήφισε η κυβέρνηση . Ιδιαίτερη επιβαρυντική στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος είναι η δραματική μείωση του αριθμού των ασφαλισμένων και η μεγάλη αύξηση του αριθμού των συνταξιούχων.Αυτό προκύπτει από την επεξεργασία των αναλογιστικών μελετών του υπουργείου  Εργασίας.

Σημειώνεται ότι  μέχρι τώρα από τις μειώσεις των συντάξεων και την αύξηση των ορίων ηλικίας το ασφαλιστικό σύστημα επιδείνωσε το βιοτικό επίπεδο των συνταξιούχων, εξοικονόμησε κάποιους πόρους, αλλά οι πόροι αυτοί απορροφήθηκαν από τις απώλειες του συστήματος από την ανεργία, την εισφοροδιαφυγή, αλλά και από τον γοργό ρυθμό αύξησης των συνταξιούχων. Η έκρηξη του αριθμού των συνταξιούχων(ήδη εκκρεμούν 144.000 αιτήσεις μόνο για κύριες συντάξεις) και η δραματική μείωση των απασχολουμένων(ανεργία στο 25%) αποτελεί (περά τις νομοθετικές πρωτοβουλίες) τη μεγάλη βόμβα στα θεμέλια του ασφαλιστικού συστήματος.Είναι  χαρακτηριστικό ότι κάθε χρόνο προ κρίσης δημιουργούνταν  58,9 χιλ. νέες θέσεις εργασίας ενώ στη διάρκεια  της κρίσης χάνονταν ετησίως 170,5 χιλ. θέσεις απασχόλησης.Το ποσοστό απασχόλησης  μειώθηκε από περίπου 50%  το 2008 σε κάτω του 40% το 2015.Παράλληλα η μείωση των απασχολουμένων συνοδεύτηκε  από αύξηση του  αριθμού των συνταξιούχων , με αποτέλεσμα ο αριθμός των συνταξιουχων να συγκλίνει  σταδιακά  με τον αριθμό των απασχολουμένων.

 Επίσης όπως αναφέρεται στις αναλογιστικές μελέτες,  τα ελλείμματα στα Ταμεία κύριας ασφάλισης, παρά τη μείωση από τις περικοπές παροχών που θα φτάσουν τα 10,318 δισ. ευρώ το 2060 (65,318 δισ. ευρώ αντί των 75,677 δισ. ευρώ που θα ήταν χωρίς τη «μεταρρύθμιση») θα βαίνουν αυξανόμενα. Για τα 4 μεγαλύτερα ασφαλιστικά ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ και Δημόσιο) προβλέπεται μείωση του ελλείμματος από τα 13,548 το 2015 στα 12,069 δισ. ευρώ το 2019 (στο 6,07% του ΑΕΠ) και στα 11,436 δισ. ευρώ το 2025 (4,97% του ΑΕΠ), αλλά, νέα μεγάλη αύξηση στα 16,360 δισ. ευρώ το 2040 (4,20% του ΑΕΠ) και στα 26,851 δισ. ευρώ (3,79% του ΑΕΠ) το 2060Την περίοδο 2016 - 2019, σύμφωνα με τις μελέτες σε ΙΚΑ, Δημόσιο, ΟΑΕΕ και ΟΓΑ, οι περικοπές δαπανών θα ανέλθουν σε 1,6 δισ. ευρώ, με τους δημοσίους υπαλλήλους να καλούνται να... συνεισφέρουν με τη μείωση των συντάξεων, τη μερίδα του λέοντος, ήτοι 677 εκατ. ευρώ.

Εξάλλου σύμφωνα με τις ιδιες μελέτες:

.--Η συνταξιοδοτική δαπάνη για τις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις, μετά τις παρεμβάσεις, θα παρουσιάσει μείωση το 2019 της τάξης των 1,3 δισ. ευρώ ευρώ (ή 0,66% του ΑΕΠ) πέφτοντας στα 30,754 δισ. ευρώ από τα 32,062 δισ. ευρώ στα οποία θα ήταν χωρίς τις περικοπές.

--Οι αυξήσεις στις εισφορές και η μετάθεση του χρόνου καταβολής νέων συντάξεων θα μειώσουν προσωρινά το έλλειμμα των φορέων κύριας ασφάλισης το 2019 κατά 1 δισ. ευρώ (στα 16,726 δισ. ευρώ από 17,762 δισ. ευρώ που θα ήταν χωρίς τα νέα μέτρα) ή κατά 0,53% του ΑΕΠ.

-- Η σχέση συνταξιούχων και ασφαλισμένων, λόγω της δύσκολα αναστρέψιμης κατάστασης στην αγορά εργασίας, δεν αναμένεται να βελτιωθεί ιδιαίτερα και θα παραμείνει μη βιώσιμη και το 2019.Ηδη  η σχέση εφθασε περίπου στο 1 προς 1 ενώ η υγιής σχέση  για ένα βιώσιμο ασφαλιστικό συστημα θα επρεπε να είναι 1 συνταξιουχος προς  4 εργαζόμενους.

Οι αλλαγές αναλυτικά:

ΝΕΕΣ  ΚΥΡΙΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ(ΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ 13-5-2016)

Όσοι καταθέσουν στο  αίτηση συνταξιοδότησης(σε όλα τα ασφαλιστικά ταμεία) από 13 Μάιου 2016 εντάσσονται στο νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων.

Η μείωση έως 30% στις νέες κύριες συντάξεις(για όσους υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης από τις 13/5/2016) επέρχεται λόγω νέας μείωσης των ποσοστών αναπλήρωσης στο 40,7% στα 40 χρόνια ασφάλισης( αντί του 45% που πρότεινε αρχικά η κυβέρνηση), 60% που προβλεπόταν στους νόμους Λοβέρδου και 70% στον προηγούμενο Νόμο Ρέπα. Επίσης, λόγω υπολογισμού των συντάξιμων αποδοχών σε όλο τον εργασιακό βίο, αντί των 5 καλύτερων από την τελευταία 10ετία που ίσχυε στο ΙΚΑ, του τελευταίου μισθού που ίσχυε στις ΔΕΚΟ και τις τράπεζες και του μισθού του Οκτωβρίου του 2011 που ίσχυε για τους δημοσίους υπαλλήλους.

Μεγάλοι χαμένοι οι συνταξιοδοτούμενοι με 35ετίες από όλα τα Ταμεία και το Δημόσιο και κυρίως οι υψηλόμισθοι του ιδιωτικού τομέα και ΔΕΚΟ – Τραπεζών. Φέτος, αν η νέα σύνταξη υπολείπεται κατά 20% και πλέον από τον παλαιό τρόπο οι δικαιούχοι θα λαμβάνουν το μισό της διαφοράς.Όσοι φύγουν εντός του 2017 θα πάρουν το 1/3 και όσοι φύγουν το 2018 το ¼. Καταργούνται τα κατώτατα όρια.

Σημειωνεται ότι η νέα σύνταξη  θα είναι το άθροισμα της Εθνικής (384 ευρώ από 20ετία και πάνω και 345 ευρώ στην 15ετία) και της ανταποδοτικής, που υπολογίζεται με τις αποδοχές από το 2002 και τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης (40,7% για 40 χρονια). Ειδικότερα θεσμοθετείται εθνική σύνταξη στα 384 ευρώ μετά από 20 χρόνια ασφάλισης. Το ποσό μειώνεται κατά 2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών μέχρι τα 15 έτη ασφάλισης, που αποτελούν προϋπόθεση για την καταβολή της.Αυτό σημαίνει ακόμα μεγαλύτερη μείωση της χρηματοδότησης της Κοινωνικής Ασφάλισης, αφού πλέον το κράτος θα εγγυάται μόνο αυτό το κομμάτι της σύνταξης. και ουσιαστικά την κατάργηση της κατώτερης σύνταξης, που μέχρι τώρα ήταν 486 ευρώ με 15 χρόνια ασφάλισης και 4500 ένσημα.

ΚΑΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ  ΚΥΡΙΕΣ  ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Οι καταβαλλόμενες κύριες συντάξεις «παγώνουν» στο ύψος που είχαν την 31/12/2014 (αφαιρούμενης της εισφοράς υπέρ υγείας όπως νομοθετήθηκε το καλοκαίρι) μέχρι το τέλος του 2018 και επανυπολογίζονται με το νέο σύστημα (Εθνική και ανταποδοτική σύνταξη).Από το 2019 αρχίζει η εφαρμογή της «προσωπικής διαφοράς» και η απομείωσή της, όσο θα αναπροσαρμόζονται (αυξάνονται αναφέρει ο νόμος) οι νέες συντάξεις με βάση το ΑΕΠ και τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή. Αν προκύπτουν αυξήσεις θα δοθούν σταδιακά και ισόποσα εντός 5ετίας μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής. Με ειδικό νόμο θα ανακαθορίζονται οι συντάξεις για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος. Για τους αγρότες προβλέπεται μακρά μεταβατική περίοδος μέχρι το 2030.Οι αγροτικές συντάξεις θα υπολογίζονται με μεικτό σύστημα (ένα τμήμα με τον παλιό τρόπο και ένα δεύτερο που προοδευτικά θα αυξάνεται από το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής). Μειωμένη κατά 60% θα είναι η σύνταξη όσων συνταξιούχων ξεκινήσουν στο εξής να εργάζονται. Όσοι ασκούν ήδη δραστηριότητα διέπονται από τις παλιές ρυθμίσεις.

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΕΣ  ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ

Στο 18% του συντάξιμου μισθού (για 40ετία) πέφτει η επικουρική σύνταξη για όσους έχουν καταθέσει αίτηση συνταξιοδότησης από την 1/1/2015 και μετά.Οι απώλειες στο καθαρό καταβαλόμενο ποσό σε σύγκριση με το σημερινό καθεστώς εκτιμώνται στο 5% – 12%. Μεγάλοι χαμένοι: τραπεζουπάλληλοι, υπάλληλοι ναυτικών και τουριστικών πρακτορείων, εμπορουπάλληλοι, εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ, μισθωτοί ιδιωτικού τομέα.Οι ασφαλισμένοι μέχρι 31.12.2013 που καταθέτουν αίτηση από 1.1.2015 και μετά θα πάρουν ένα ποσό για το χρόνο ασφάλισης έως 31/12/2014 (με ποσοστό αναπλήρωσης 0,45% κατ έτος) και ένα δεύτερο ποσό για τον χρόνο από 1/1/2015 και μετά με το σύστημα των ατομικών μερίδων (δημογραφικά δεδομένα και πλασματικό ποσοστό επιστροφής των εισφορών). Εκκρεμείς αιτήσεις κρίνονται με τις παλιές διατάξεις και αναπροσαρμόζονται όπως οι υπόλοιπες.

Οι καταβαλόμενες επικουρικές συντάξεις ανακαθορίζονται με τον νέο τρόπο υπολογισμού και περικόπτονται, εφόσον ο συνταξιούχος εισπράττει άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ μεικτά (1.170 καθαρά). Θα εφαρμοστεί στους συνταξιούχους το νέο ποσοστό αναλήρωσης 0,45% κατ έτος.Από τις μειώσεις πλήττονται κυρίως τραπεζουπάλληλοι, ναυτικοί και τουριστικοί πράκτορες, εμπορουπάλληλοι, εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ, μισθωτοί που έφυγαν μετά το 2005, εργαζόμενοι σε ασφαλιστικά Ταμεία. Ειδικοί εκτιμούν πως οι απώλειες θα κυμανθούν στο 20-30% ενώ σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να αγγίξουν ακόμη και το 50%.

ΕΚΑΣ

Τον Ιούνιο, με την πληρωμή των συντάξεων Ιουλίου περίπου 90.000-100.000 χαμηλοσυνταξιούχοι - βάσει των νέων εισοδηματικών κριτηρίων -θα χάσουν το ΕΚΑΣ, χωρίς όμως να αναγκαστούν να επιστρέψουν αναδρομικά, ποσά που ήδη καταβλήθηκαν από τις αρχές του έτους. Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα νέα εισοδηματικά κριτήρια που θέτει ο νόμος, θα υπάρξουν συνταξιούχοι που θα χάσουν το σύνολο του επιδόματος, αλλά και άλλοι οι οποίοι θα "πέσουν" κατηγορία και θα λάβουν μικρότερο επίδομα από αυτό που δικαιούνταν με βάση τα κριτήρια του 2015. Και αυτό γιατί ο νόμος προβλέπει ότι ΕΚΑΣ δικαιούνται πλέον όσοι έχουν εισόδημα από συντάξεις έως 7.972 ευρώ, έναντι 8.472 ευρώ που προέβλεπε η απόφαση του 2015 (ίσχυε χωρίς αλλαγές από το 2011).

Αντίστοιχα, το ατομικό φορολογητέο εισόδημα πέφτει από 9.884,11 ευρώ σε 8.884 ευρώ, ενώ και το οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα μειώνεται από 15.380,90 ευρώ σε 11.000 ευρώ.

Τα νέα εισοδηματικά κριτήρια για το 2016 που περιορίζουν τους δικαιούχους είναι:

1.Ποσά από συντάξεις: έως 7.972 ευρώ
2.Ατομικό φορολογητέο εισόδημα: έως 8.884 ευρώ
3.Οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα: έως 11.000 ευρώ

Αντίστοιχα, αλλάζουν και τα εσωτερικά κλιμάκια για ποσά επιδόματος από 230 ευρώ έως και 54,70 ευρώ, ενώ με το νέο νόμο καταργείται η κλίμακα ΕΚΑΣ 30 ευρώ για εισοδήματα από συντάξεις από 8.472,10 ευρώ έως 9.200 ευρώ.

Το 2016, για ποσά εισοδήματος από συντάξεις:

-Από 0,01 μέχρι 7.216 ευρώ, το ΕΚΑΣ είναι 230,00 ευρώ
-Από 7.217 μέχρι 7.518 ευρώ, το ΕΚΑΣ είναι 172,50 ευρώ
-Από 7.518,01 μέχρι 7.720 ευρώ, το ΕΚΑΣ είναι 115,00 ευρώ
-Από 7.720,01 μέχρι 7.972 ευρώ, το ΕΚΑΣ είναι 57,50 ευρώ

Τονίζεται ότι, σύμφωνα με το νόμο, από τις 13 Μαΐου 2016 και εφεξής, κανένας νέος συνταξιούχος δεν θα λάβει ΕΚΑΣ.

ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΕΙΣΦΟΡΩΝ

Επιβαρύνσεις  θα υποστουν  απο 1/1/2017 δικηγόροι, γιατροί, μηχανικοί με εισοδήματα άνω των 24.000 ευρώ, έμποροι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ με εισόδημα άνω των 19.000 ευρώ και δημόσιοι υπάλληλοι.Οι απώλειες αυξάνονται από 1/1/2021 όταν ολοκληρώνεται η μεταβατική περίοδος των εκπτώσεων (5% για εισοδήματα 57.000 – 58.000 μέχρι και 50% για εισοδήματα 7.033 – 13.000).Τα βάρη αυξάνονται προοδευτικά όσο αυξάνεται το φορολογητέο εισόδημα. Η ανώτατη καταβλητέα εισφορά για σύνταξη θα είναι 1.172 ευρώ το μήνα και η κατώτατη 117.Για τους αγρότες η επιβάρυνση ειναι αναδρομική από 1/7/2015 και κλιμακούμενη μέχρι το 2022. Μειώσεις στις καθαρές αποδοχές τους που θα φτάνουν μέχρι τα 80 ευρώ θα δουν από 1/1/2017 οι δημόσιοι υπάλληλοι καθώς αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών τους.Μεγάλες ανατροπές έρχονται για τα «μπλοκάκια», αφού για παράλληλη απασχόληση (μισθωτή και αυτοαπασχολούμενη) ο εργαζόμενος θα πληρώνει διπλές εισφορές.Για τους ήδη συνταξιούχους, η εισφορά 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ θα επιβάλλεται στο άθροισμα των συντάξεων, ενώ μέχρι σήμερα υπολογίζεται στη μια σύνταξη.Οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα επιβαρύνονται άμεσα εφόσον έχουν επικουρική ασφάλιση. Εξάλλου σταδιακό τριπλασιασμό από 1-7-2015 μέχρι το 2022 των ασφαλιστικών εισφορών για όλους τους αγρότες (από 7% στο 20% του φορολογητέου εισοδήματός τους), οδηγώντας στο ξεκλήρισμά τους ,προβλέπει ο νεος νόμος-λαιμητόμος .Για τους ασφαλισμένους στον ΟΓΑ (αγρότες και ιδιοκτήτες καταλυμάτων) αυξάνονται αναδρομικά από την 1/7/2015 έως τις 31/12/2016 οι εισφορές στον κλάδο της σύνταξης κατά 42,8% (θα καταβάλλουν το 10% αντί του 7% επί των ασφαλιστικών κατηγοριών) και για ασθένεια το 3,61% από φέτος. Σταδιακά οι εισφορές για τη σύνταξη και την ασθένεια θα αυξάνονται έτσι ώστε, μετά τη σύνδεση με το φορολογητέο εισόδημα (από 1/1/207) και με ελάχιστο ασφαλιστέο «μισθό» τα 410,20 ευρώ επί του οποίου θα υπολογίζεται η ελάχιστη εισφορά, να διαμορφωθούν στο 20% το 2022 και στο 6,95%, για σύνταξη και ασθένεια, αντίστοιχα.

Τα 4 μέτρα –φωτιά που επιβάλονται στους  αγρότες είναι τα εξης:

1. Καταργειται  ο  ΟΓΑ.

2. Αλλάζει την βάση των ασφαλιστικών εισφορών και τις συνδέει με το φορολογητέο εισόδημα αλλά βάζει και κατώτατη ασφαλιστική εισφορά με κατώτατο εισόδημα τα 410,8 ευρω το μήνα.

3. Αυξάνει τις ασφαλιστικές εισφορές από 7% του εισοδήματος το 2015 στο 20% το 2022 στα οποία πρέπει να προστεθούν επί πλέον 6,95% για τον κλάδο υγείας και 0,25% για την αγροτική εστία.

4. Καταργεί την αυτοτελή φορολόγηση των αγροτών με 13% στη νέα φορολογική κλίμακα με φορολόγηση από 22% έως 45%.

Ειδικά, οσον αφορά  τις εισφορές των αγροτων, επιβάλλεται σωρευτική αύξηση από φέτος μέχρι και το 2022 αγγίζει το 39% για έναν αγρότη που είναι σήμερα ενταγμένος στην τρίτη ασφαλιστική κλάση και θα δηλώνει ετήσιο εισόδημα μέχρι 4.923 ευρώ (κατώτατη ασφαλιστική κατηγορία). Βάσει των στοιχείων του ΟΓΑ, σήμερα, περισσότεροι από τους μισούς ασφαλισμένους του (περίπου 350.000 αγρότες) βρίσκονται στην τρίτη ασφαλιστική κλάση, ενώ εννέα στους δέκα αγρότες δήλωσαν το 2014 εισόδημα έως 5.000 ευρώ.

Ο πρώτος αυξημένος λογαριασμός στους ασφαλισμένους στον ΟΓΑ αγρότες έρχεται με τις εισφορές του β' εξαμήνου του 2015, αφού σύμφωνα με τον νόμο, αυξάνεται σε 10% το ποσοστό εισφοράς για σύνταξη, από 7% που ήταν μέχρι σήμερα.Ο υπολογισμός θα γίνει με βάση τις ασφαλιστικές κλάσεις που ισχύουν και όχι με βάση το πραγματικό δηλωθέν εισόδημα. Έτσι, η πλειοψηφία των ασφαλισμένων στην 3η ασφαλιστική κλάση θα πληρώσει για κύρια σύνταξη 436 ευρώ το β' εξάμηνο του 2015 και 871 ευρώ ολόκληρο το 2016. Αντίστοιχα οι ασφαλισμένοι στην 2η κλάση θα πληρώσουν μόνο για σύνταξη 362 ευρώ το β' εξάμηνο του 2015 και 724 ευρώ το 2016.Σε αυτά τα ποσά πρέπει να προστεθούν οι εισφορές για υγειονομική περίθαλψη, που αυξάνεται από 1.1.2016 έως 31.12.2016 σε ποσοστό 3,61% (αντί του 2,75%) επί των υφιστάμενων ασφαλιστικών κατηγοριών.Από το 2017 οι εισφορές των 620.000 ασφαλισμένων στον ΟΓΑ αγροτών συνδέονται με το εισόδημα και αυξάνονται σταδιακά, μέχρι το 2022. Αναλυτικά, το 2017 οι αγρότες θα πληρώσουν το 18,73% του εισοδήματός τους σε εισφορές (14% για σύνταξη και 4,73% για υγεία), το 2018 θα καταβάλουν το 21,84% (16% για σύνταξη και 5,84% για υγεία), το 2019 θα πληρώσουν το 24,95% (18% για σύνταξη και 6,95% για υγεία), το 2020 το 25,95% (19% για σύνταξη και 6,95% για υγεία) και το 2021 το 26,45% (19,5% για σύνταξη και 6,95% για υγεία). Από το 2022 και μετά, οι αγρότες θα πληρώνουν όπως όλοι οι υπόλοιποι ασφαλισμένοι, ανεξάρτητα από την επαγγελματική τους δραστηριότητα, 26,95% του εισοδήματός τους (20% για κύρια ασφάλιση και 6,95% για υγεία).Σε αυτά πρέπει να προστεθεί και μια επιβάρυνση 0,25% για τον Λογαριασμό Αγροτικής Εστίας (ΛΑΕ) του ΟΓΑ, ο οποίος θα παραμείνει εν λειτουργία για τις παροχές αυτές.

 Παραδείγματα:

1. Παραγωγός με 12.000 ευρω εισόδημα θα πληρώνει το 3.200 ευρω φόρους και ασφαλιστικές εισφορές το 2022 και εάν είναι ασφαλισμένη ως αγρότισσα και η γυναίκα του θα πληρώσει 5.400 ευρω ήτοι το 45% του εισοδήματος

2. Παραγωγός με 20.000 εισόδημα ενώ πλήρωσε πέρυσι 3.400 ευρω ασφαλιστικές εισφορές και φόρο το 2017 θα πληρώσει 7.400  ευρω  δηλαδή άμεσα θα αυξηθούν οι εισφορές και φόροι κατά 118% !!! Και μέχρι το 2022 θα φθάσει τα 7.800 ευρω  αύξηση 130%.

ΕΦΑΠΑΞ

«Ψαλίδι» 12-15% έρχεται για το εφάπαξ σε δημόσιο και ιδιωτικο τομέα επιπλέον των μνημονιακών περικοπών (38,14% στους παλαιούς).Σε ορισμένους κλάδους οι μειώσεις είναι μεγαλύτερες, π.χ. στους δημοτικούς υπαλλήλους εκτιμάται πως ξεπερνούν το 50%.Οι 62.000 εκρεμμείς αιτήσεις στα 37 Ταμεία, Τομείς και Κλάδους Πρόνοιας που είναι στο ναέρα από τον Σεπτέμβρη του 2013 κουρεύονται και απεγκλωβίζονται. Διασώζονται οι ένστολοι, χάνουν δημόσιοι υπαλληλοι, ξενοδοχουπάλληλοι, εργαζόμενοι στα λιπάσματα, λιμενεργάτες κ.α. .

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ  ΧΗΡΕΙΑΣ

Για τις συντάξεις χηρείας εισάγονται αυστηρότερες προϋποθέσεις για τη χορήγησή τους. Συγκεκριμένα, τίθεται όριο ηλικίας τα 55 έτη. Δηλαδή αν ο επιζών σύζυγος  έχει συμπληρώσει το 52ο έτος της ηλικίας του δικαιούται σύνταξη για διάστημα τριών (3) ετών, μετά την πάροδο των οποίων η καταβολή σύνταξης αναστέλλεται μέχρι τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του. Εφόσον δεν έχει συμπληρώσει το 52ο έτος της ηλικίας του κατά τον ως άνω χρόνο, δικαιούται σύνταξη  μόνο για διάστημα τριών (3) ετών. Οι συντάξεις χηρείας καταβάλλονται κανονικά αν  ο επιζών σύζυγος έχει ανήλικα η ανάπηρα παιδιά η παιδιά που σπουδάζουν έως 24 ετών ή είναι ανίκανος για την άσκηση βιοποριστικού επαγγέλματος κατά ποσοστό 67% και άνω.Για πρώτη φορά  περιορίζεται  και το ποσοστό  της σύνταξης αν υπάρχει μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ των συζύγων. Αν η διαφορά ηλικίας μεταξύ του αποβιώσαντος και της συζύγου του, αφαιρουμένου του διαστήματος του γάμου τους, είναι μεγαλύτερη από δέκα έτη, η σύνταξη του επιζώντος συζύγου, υφίσταται, για κάθε πλήρες έτος διαφοράς, μείωση που καθορίζεται σε:

1% για τα έτη από το 10ο και το 20ό έτος.

2% για τα έτη από το 21ο έως το 25ο έτος.

3% για τα έτη από το 26ο έως το 30ό έτος.

4% για τα έτη από το 31ο έως το 35ο έτος.

5% για τα έτη από το 36ο και άνω.

ΠΡΟΩΡΕΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Δραματικές μειώσεις θα υποστούν όσοι  τολμήσουν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα, πριν από το όριο πλήρους συνταξιοδότησης.Ο νεός νόμος προβλέπει ότι η  μείωση της εθνικής σύνταξης προκειμένου για τους ασφαλισμένους που παίρνουν μειωμένη σύνταξη λόγω γήρατος ανέρχεται σε 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Επιπλέον, το αναλογικό ποσό θα μειωθεί κατά 10% λόγω του πέναλτυ.

ΜΕΡΙΣΜΑΤΑ  ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

Περικοπές, μεσοσταθμικά στο 32% που θα αγγίξουν ακόμη και το 50% για τους «παλιούς», έρχονται με τον επανυπολογισμό του μερίσματος για 280.000 συνταξιούχους δημοσίους υπαλλήλους.Μεγάλοι χαμένοι όσοι έφυγαν πριν τις 19/4/2005. Λιγότερα χάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν από 20/4/2005 μέχρι και 31/10/2011 κι ακόμη λιγότερα οι μετά το 2011. Το «μαχαίρι» υπολογίζεται αναδρομικά από τον Γενάρη και οι πρώτες μειώσεις ερχονται τον Ιούνιο. Στους χαμένους και οι ένστολοι, αφού για τις παροχές των Μετοχικών Ταμείων Στρατού, Αεροπορίας και Ναυτικού «αποκλείεται οποιαδήποτε μεταφορά πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό».

ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΤΡΑΠΕΖΟΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

Μειώσεις 20%-30% έρχονται για τους 10.000 συνταξιούχους τραπεζουπάλληλους από την Εμπορική, την πρώην Πίστεως (νυν Alpha) και την Αττική Τράπεζα, που βρίσκονται στο προσυνταξιοδοτικό καθεστώς του ΕΤΑΤ.Οι 10.000 καταβαλόμενες συντάξεις του προσυνταξιοδοτικού καθεστώτος που χορηγούν το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ επανυπολογίζονται με νέο ποσοστό αναπλήρωσης (1,75% από 3,3% που είναι σήμερα) και καταβάλλονται χωρίς «προσωπική διαφορά».Οι συγκεκριμένοι συνταξιούχοι έχουν ανοίξει την πόρτα της εξόδου με τις ευνοικές διατάξεις του ΕΤΑΤ και περιμένουν να θεμελιώσουν με βάση τις διατάξεις του ΙΚΑ. Τις μεγαλύτερες απώλειες ποσοστιαία θα υποστούν όσοι έφυγαν με μικρότερες συντάξεις, καθώς οι υψηλοσυνταξιούχοι έχουν ήδη υποστεί βαριές περικοπές από τις προηγούμενες μνημονιακές ρυθμίσεις.Μικρότερες απώλειες θα δουν όσοι συνταξιούχοι της Εμπορικής έχουν ήδη λάβει κύρια σύνταξη από το ΙΚΑ και εισπράττουν «προσωπική διαφορά» από το ΕΤΑΤ.Όσοι απο τους 1.500 ασφαλισμένους του ΕΤΑΤ δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα για την προσυνταξιοδοτική παροχή, την χάνουν και οδηγούνται σε απλή προσαύξηση της επικουρικής τους.

ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ  ΕΤΗ

Τα πλασματικά έτη στο εξής θα υπολογίζονται με βάσει τα εισοδήματα του προηγούμενου μήνα (ή τα τεκμαρτά, με βάσει τα κέρδη του προηγούμενου χρόνου για τους ελευθέρους επαγγελματίες, τους αγρότες ή τους διπλοασφαλισμένους-πολυεπαγγελματίες). Έτσι, για την αναγνώριση των πλασματικών από τις σπουδές ή τα τέκνα, που έως τώρα οι ασφαλισμένοι πλήρωναν 165 ευρώ για κάθε μήνα, θα καταβάλλουν 20% επί των μεικτών αποδοχών τους, συν 7% για επικούριση και 4% για το εφάπαξ (όταν υπάρχει).

ΕΠΙΔΟΜΑ ΥΠΕΡΗΛΙΚΩΝ

Στους ανασφάλιστους υπερήλικες (άνω των 67) και σε όσους δεν μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα για σύνταξη χορηγείται Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφάλιστων Υπερήλικων 360 ευρώ το μήνα με τα εξής κριτήρια :

4.320 ετήσιο ατομικό φορολογητέο εισόδημα

8.640 ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο εισόδημα για έγγαμους

90.000 φορολογητέα αξία ακίνητης περιουσίας

6.000 τεκμήριο αντικειμενικής δαπάνης κινητής περιουσίας (αυτοκίνητα, μηχανές κλπ).

Οι δικαιούχοι δεν πρέπει να λαμβάνουν σύνταξη από το εξωτερικό ή προνοιακή – ασφαλιστική παροχή από Ελλάδα μεγαλύτερη από 360 ευρώ, ενώ η/ο σύζυγος δεν πρέπει να εισπράττει σύνταξη μεγαλύτερη από 360 ευρώ.

ENA ΤΑΜΕΙΟ-ΓΙΓΑΣ

Η αρχιτεκτονική του συστήματος αλλάζει άρδην με τη δημιουργία ενός γιγαντιαίου οργανισμού (ΕΦΚΑ) στον οποίο εντάσσονται όλοι οι εργαζόμενοι – μισθωτοί δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι, και οι αγρότες, με κοινούς κανόνες, ανεξαρτήτως του ύψους των εισφορών και της ύπαρξης ή μη εργοδοτικών εισφορών που έχει προσφέρει κάθε ομάδα.
Στον ΕΦΚΑ μεταφέρονται και οι παροχές σε χρήμα (που δεν συγχωνεύτηκαν στον ΕΟΠΥΥ) με το πρόσχημα της χρηστής δήθεν διαχείρισης των αποθεματικών των ταμείων αυτών, καταργώντας στην ουσία τις παροχές που έπαιρναν οι δικαιούχοι – ασφαλισμένοι.Ειδικότερα ολα τα Ταμεία κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΕΤΑΠ – ΜΜΕ) συγχωνεύονται στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ). ΟΓΑ και ΝΑΤ διατηρούνται μόνο ως προς τις μη συνταξιοδοτικές (τις προνοιακές δηλαδή) παροχές τους. Τα 37 Ταμεία, Κλάδοι και Λογαριασμοί Πρόνοιας που χορηγούν εφάπαξ ενοποιούνται στο ΕΤΕΑ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης) που μετονομάζεται σε ΕΤΕΑΕΠ (Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών). Το ΤΣΜΕΔΕ μετονομάζεται σε ΤΜΕΔΕ και μετατρέπεται σε ΝΠΙΔ με αντικείμενο την εγγυοδοσία και πιστοδοσία των μηχανικών. Η λειτουργία του ξεκινά από 1/1/2017.

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

Στις περιπτώσεις απασχόλησης συνταξιούχων η κύρια και η επικουρική σύνταξη περικόπτεται κατά 60%, χωρίς καμιά πρόβλεψη για μικρότερο ποσοστό στις περιπτώσεις χαμηλοσυνταξιούχων.

ΝΕΑ ΠΛΑΦΟΝ

Στα 2.000 ευρώ μεικτά (1.820 ευρώ καθαρά) τέθηκε το νέο πλαφόν για την κάθε κύρια σύνταξη. Το υπερβάλλον ποσό κάθε ατομικής μηνιαίας σύνταξης ψαλιδίζεται μέχρι 31/12/2018.Οι κύριες συντάξεις που υπερβαίνουν τα 2.000 ευρώ μεικτά δεν ξεπερνούν σε πλήθος τις 4.000. Το πλαφόν για το άθροισμα συντάξεων τέθηκε στα 3.000 ευρώ καθαρό ποσό (2.500 συνταξιούχοι έχουν εισόδημα από συντάξεις άνω των 3.000 ευρώ).Το υπερβάλλον ποσό στο άθροισμα ψαλιδίζεται μέχρι 31/12/2018.