ΒΟΥΛΗΣ ΒΡΕΤΤΟΣ-Ο ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΛΙΑΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ

Σήμερα θα σταθώ στη μνήμη ενός σημαντικού Λευκαδίτη, του Βούλη Βρεττού που
έφυγε για πάντα στις 24/10/2001. Η Λευκάδα τον αποχαιρέτησε με βροχή, με τον
τυπικό χειμωνιάτικο μελαγχολικό καιρό της. Οι φίλοι του επαιξαν-οπως ο ίδιος
είχε ζητήσει-πάνω απο την τελευταία του κατοικία το '΄βαλς του
αποχαιρετισμού'' που τόσο του άρεσε.

Ήταν σημαιοφόρος της παλιάς Λευκάδας. Με τεράστια προσφορά. Ο Βούλης
πλημμύριζε από από κέφι. Από ζωή. Και ήταν αναμφίβολα ένα μεγάλο ταλέντο
σατυρικού συγγραφέα. Αξεπέραστος στις εμφανίσεις του (αλλά και στον
οργάνωση) στο φεστιβάλ και στις παρλάτες του τις απόκριες. Για μένα που τον
έζησα (αν και μικρότερος) ήταν ενα μυθικό πρόσωπο πόυ σημάδεψε την εποχή των
παιδικών μου χρόνων. Με τις μεταμφιέσεις του, τις παρλάτες του, τα
δημοσιογραφικά του κείμενα αλλά και την μοναδική προσφορά του στα τοπικά
σωματεία.

Συγκινητικό ειναι το σημείωμα της εκλεκτής Λευκαδίτισσας( και φίλης του),
της κας Χαρά Παπαδάτου -Γιαννοπούλου (αρχιτέκτων που ζει και εργάζεται στην
Πάτρα) για τη ΄''φυγή''' του Βούλη. Το παραθέτω αυτούσιο:

'' Κατ' αρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον κ. Ηλία Γεωργάκη για την
πρόθεση του να τιμήσει την μνήμη του Βούλη αλλά και την ευγενική του πρόταση
να συμμετάσχω στο μικρό αυτό αφιέρωμα για αυτόν. Για μένα ο Βούλης ζει
πάντα. Είναι εδώ με την πληθωρική του παρουσία με το αστεί-ρευτο χιούμορ του
με την εκπληκτική του ικανότητα να διεισδύει στην ανθρώπινη προσωπικότητα
και να τονίζει τα εσώτερά της, να διεισδύει στις καταστάσεις και να τούς
δίνει το δικό του χρώμα και όλα αυτά να τα διηγείται με τον δικό του
μοναδικό τρόπο. Η ανάμνησή του συνδυάζεται με ψυχική ευφορία. Πώς να τον
ξεχάσουμε. Στιγμές αξέχαστες. Να διηγείται με οίστρο απίθανες λεπτομέρειες
για πρόσωπα και καταστάσεις, οι ακροατές να γελάνε ασταμάτητα και ο Τάκης ο
Προδρομίτης να τον κοιτάζει με δυσπιστία και να του λέει να μην βάζει τόσο
αλάτι και πιπέρι και ο Βούλης να θυμώνει με τις ιερόσυλες παρατηρήσεις του
Τάκη.

Αυτό όμως που θα ήθελα κυρίως να αναφέρω είναι ότι ο Βούλης δεν ήτανε απλώς
ένας σατυρικός ποιητής. Ένας από τούς τελευταίους ίσως στον επτανησιακό
χώρο. Μια μοναδική προσωπικότητα. Δεν ήταν μόνο ένας άνθρωπος που προσέφερε
τα μέγιστα στα πολιτιστικά πράγματα της Λευκάδας. Ήταν και κάτι άλλο.

Για τα ποιήματα που αναφερόταν στα κοινά πρέπει να πούμε ότι:

1. Έκανε μέσα από την σατυρά του μια καταλυτική κοινωνική κριτική. Με σθένος
και θάρρος. 2. Ήτανε ένα άνθρωπος που κατέγραψε με μεγάλη επιτυχία την
petite histoire της Λευκάδας. Τα κείμενά του τα οποία δημοσιευθήκανε στο
περιοδικό Ζήνων 1977, στο αφιέρωμα στην Λευκάδα είναι κείμενα με άριστη
ιστορική τεκμηρίωση και με μεγάλη ικανότητα συγκροτήσεως της ύλης.

3. Είναι ο αυθεντικότερος παρουσιαστής μέσα από τα ποιήματά του της ιστορίας
των Γιορτών Λόγου και Τέχνης. Είναι ο μόνος που διέσωσε το άρωμα της εποχής
εκείνης, τα πρόσωπα, τα προβλήματα, τις καταστάσεις μέσα από τη καταλυτική
σατυρική του πένα. Ιδιαίτερα το «Πανόραμα Φεστιβάλ» με την προσθήκη που
έκανε πολλά χρόνια αργότερα για να διασώσει όπως έλεγε αυτούς που
αγωνίσθηκαν, βλέποντας ότι πολλά αλλάζουν και οι νεώτεροι πολλά ξεχνούν.
Θεωρώ ότι το ποίημα αυτό θα έπρεπε να συνοδεύει όλα τα προγράμματα του
Φεστιβάλ κάθε χρόνο. Για να μην ξεχνάμε και για να συνει-δητοποιούμε πόσοι
και πόσα πολλά προσέφεραν. Τέλος μέσα από τις διηγήσεις τους για τα έθιμα
της Λευκάδας στο τοπικό ραδιόφωνο έκανε μια εκπληκτικής ιστορικής σημασίας
λαογραφική καταγραφή των εθίμων με ζωντάνια και αμεσότητα. Η παρουσίαση δε,
της κάθε γειτονιάς μέσα από τα ονόματα των γυναικών που πήγαιναν π.χ. στον
Επιτάφιο κ.λ.π. είναι κάτι μοναδικό, είναι σαν να κάνει, εκτός των ονομάτων
που διασώζει, και μια τοπογραφική αποτύπωση της χώρας. Ένα πολύβουο μωσαϊκό
που παίρνει σάρκα και οστά μέσα από την διήγησή του και μας κάνει να
ξαναζούμε καιρούς αλλοτινούς. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της λευκαδίας γης που
τον σκεπάζει. '' (Χαρά Παπαδάτου -Γιαννοπούλου -Πάτρα).

Βιογραφικο: Ο αξέχαστος Βουλης Βρεττός γεννήθηκε στην πόλη της Λευκάδας -
συνοικία Αγίας Παρασκευής, στις 7 Απριλίου 1931. Πρωτότοκος γιος του Οδυσσέα
Νικ. Βρεττού, από τα πέντε εν ζωή τέκνα του και της Κωνσταντίνας, το γένος
Χρίστου Τσακάλη, από την Πάλαιρο της Αιτωλοακαρνανίας. Τελείωσε το Δημοτικό
και Οκτατάξιο Μικτό Γυμνάσιο Λευκάδας το έτος 1949.

Αποφοίτησε από την Υγειονομική Σχολή Αθηνών, ως Επόπτης Δημόσιας Υγείας.
Υπηρέτησε στην Υγειονομική Υπηρεσία Λευκάδας επί τριακονταπενταετίαν και
διετέλεσεν ως Διευθυντής αυτής επί 11ετίαν. Συνταξιοδοτήθηκε το 1990 και με
υπουργική απόφαση δημοσιευθείσα στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως διατηρησε τον
τίτλο του επίτιμου Διευθυντού ισοβίως του Υπουργείου Υγείας. Ασχολήθηκε με
τη σάτυρα από μικρός μαθητής και χαρακτηρίζεται για το πηγαίο χιούμορ του
παντού και πάντα και στις πλέον δραματικές στιγμές.

Ασχολήθηκε από πολύ μικρός με τα κοινά της Λευκάδας. Ιδρυτής και Δ.
Σύμβουλος του Εθνικού τότε Ωδείου Λευκάδος, που έμεινε στην ιστορία της
Νήσου πλέον. Αντιπρόεδρος και Δ.Σ. στο Σωματείο Ν. Τηλυκράτης. Μέλος του
Δ.Σ. και Πρόεδρος της Νέας Χορωδίας Λευκάδας επί 9 έτη.

Αντιπρόεδρος και μέλος του Δ.Σ. επί 18 συναπτά έτη στην Ιστορική Φιλαρμονική
Λευκάδας. Μέλος της θεατρικής ομάδας Λευκάδας και μέλος ομοίας του «Ορφέα»,
μέλος της Εξ. Επιτροπής του «Ορφέα» στην επιτροπή του Φεστιβάλ και συνέχεια
μέλος του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας από την ίδρυσή του μέχρι
και σήμερα. Πρόσκοπος από το 1946 και έφτασε στο βαθμό του Περιφερειακού
Εφόρου. Συνεργάτης της εφημερίδας «Λευκάς», «Ηχώ της Λευκάδος», «Ηχώ
Λευκάδας», «Πρωινά - Νέα» Ιωαννίνων, Έρευνα Λευκάδας και συνέβαλεν ως
γνωστόν στην έκδοση του Καλλιτεχνικού Αφιερώματος «Τιμές στη Λευκάδα», του
Φυσιολατρικού Ομίλου Πειραιά «ΖΗΝΩΝ» το 1979. Στο περιοδικό αυτό έγραψε για
πολλά Λευκαδίτικα θέματα και συγκέντρωσε την ύλη στη Λευκάδα για το
περιοδικό και την όλη εκδήλωση. Δημοσίευσε πολλά σατυρικά στις εφημερίδες
«ΛΕΥΚΑΣ» - Πρωινά Νέα Ιωαννίνων, στην ποιητική συλλογή Γιάννη Βουκελάτου -
Λάκη Μαμαλούκα, στην εφημερίδα «Έρευνα», «Άποψη» Κ. Μαμαλούκα, κ.λπ.
Συμμετείχε σε όλες τις καλλιτεχνικές - πνευματικές - κοσμικές κ.λπ.
εκδηλώσεις. «Έγραψε» τα Δώρα της Πρωτοχρονιάς για πολλά χρόνια, τα «Εξ
Αμάξης» σε κάθε καρναβάλι, κ.λπ.

Τιμήθηκε:

-Από την Υπηρεσία.

- Εύφημο μνεία του Υπουργού Υγείας.

-Τέσσερις εύφημες μνείες Νομαρχών και Δημάρχων. Έλαβε το μετάλλιο εξαιρέτων
πράξεων από τον τότε Βασιλέα Παύλο το 1949 για τις υπηρεσίες του στους
σεισμούς του 1948 και σχετικές διακρίσεις από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων.

-Τιμητική πλακέτα από τη Φιλαρμονική Εταιρεία Λευκάδος - σε ειδική τελετή το
1998 για την 18άχρονη προσφορά του.

-Τελος το 1998 του απενεμηθηκε το Χρυσούν Μετάλλιον της πόλεως Λευκάδος από
το πρωην Δήμαρχο κ. Κώστα Σταματέλο και με ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ. του
Πνευματικού Κέντρου.

Εις μνήμην του αντιγράφω χαρακτηριστικα απόσπασματα από την σατυρική του
ποίηση:

Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΜOΥ

(απόσπασμα):

Ειμ΄ ο Θρασύβουλος Βρεττός

Μπούλ-Μπρέτ κοινώς ή Βούλης

μίμος φαρσέρ, σατυρικός

κομψός, γυναικοτσούλης

φυσιολάτρης, χορευτής,

θεατρίνος, ποκαδόρος

π' ολόκληρος ο βίος μου

υπήρξεν ένας ντόρος.

Απ' τ' Οδυσσέα του σοφού

βγαλμένος το κεφάλι

και της Κωστάντως την κοιλιά

το γένος των Τσακάλη.

Γεννήθηκα Απρίλιον

έτους τριάντα ενα,

και παρ' ολίγο να χαθώ

απάνω εις την γέννα.

Βαφτίστηκα αυτοστιγμή

από το Σταματέλο

και το σχολάρχη Αντζουλή

σε τσίγκινο μαστέλο

και αντί να βγώ τηλέμαχος

- Ομήρου επιθυμία -

φωνάχτηκα Θρασύβουλος

για την κληρονομία.

Έτσι υπέστην ο Οδυσσεύς

την τρομερή θυσία.

- να σχίσει την Οδύσσεια

για την περιουσία! -

Απο πατέρα εγγονός

του Νίκου Καραστάθη

εν Βαυκερής, π' ως τα στερνά

Βενζελικός εστάθη

και Κατερίνας Ζώγκαινας

με την πλατιά φουστάνα

εκ Μανασού και Νικολής,

πούχε γεννούσα μάνα

κι έβγαλε τσούπρες δεκατρείς,

έκανε κανανάρη

ο δε πατήρ τις πρόβαλλε

στο νυφικό παζάρι

κι όταν κλαρίνο έπαιζε

σε γάμους, σε γιορτάδες,

στήναν κι οι δεκατρείς χορό

που κράταγε βδομάδες!

ΑΠΟΚΡΙΑΤΙΚΑ ΣΑΤΥΡΙΚΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ

(Βούλης Βρεττός).

Τι τουαλέτες, τι μπιζού,

τι φλέρτ και υποκλίσεις,

αβρά χειροφιλήματα

ονείρου εμφανίσεις

Μεσ΄του Κομπίτση, Μπελεμέ

Ντόβα και ΚΤΕΛ ακόμα,

Λευκάδα και περίχωρα

γλέντι ως τ΄αλλο γιόμα....

Στα κέντρα αυτα, κι αλλα πολλά

και 'Πάνθεον' κεντρομάνα,

εχαν' η μανα το παιδί

και το παιδί τη μάνα!

Ορχήστρες, τραγουδίστριες,

τύποι εντός τής πίστας

κι ο 'Γούρμος' κι ο Μουτρούκαλης',

λησταί επί της λίστας!

Κι όλα τα σωματεία μας

θα του χρωστάνε χάρη

μ΄ακομα μεγαλύτερη

στου 'Πάνθεον' το... Χάρη

Των σωματείων τσακωμοί

ποιο θα πρωτοτυπήσει

ποιου μαιτρ η χειρ, καλλίτερο

διάκοσμο θα ποιήσει!...

Ορχήστρα που ξεσήκωνε

ως και τους πεθαμένους

και μεσ΄στην πίστα έφερνε

τους σκνίπα μεθυσμένους!

Βάρα τη τρόμπα σου γλυκά

σολίστα Καμινάρη

ελευθέρα, μη ντρέπεσαι

κι ας είσαι στο πατάρι!

Χτύπά τα, Λίζα, χτύπα τα

τα κλαμπατσίμπανά σου

κι όλα τα εξαρτήματα

πούχεις αυτού μπροστά σου!

Μπαμπάρο, όλα λάλατα

τενόρο και ατίρο

τέντωνε τη φυσούνα σου

ολη, Κονία Σπύρο....

Εμπρός μαέστρο, φύσατο

δωστου να καταλάβει

σε λίγο πιά δεν θα μπορείς

επίκειται η... βλάβη!

Αλλαλαγμός, ξεφάντωμα,

διαρκής πανζουρλισμός

σωστός ανεμοστρόβιλος

καρναβαλιού σεισμός!

Κι ο Ζαχαρής μέγας φαρσέρ

πατούσε και βροντούσε

και πάντοτε τη 'ρεζεντά''

στα κέντρα τραγουδούσε!

Βερδίκης ο αμίμητος

άσσος στις παντομίμες

ως ταυρομάχος έμεινε

σε ολονων τις μνήμες.

Ο γραφικός Ζακχαίος μας

σε ντέφι, καστανιέτες

πρώτος στ΄ανατολίτικα

σπανιόλικα, κλακέτες.

Όμοιος με 'φόξ' χόρευε φόξ

κι όλοι κάναν στην πάντα

-Ο Ντίνος ο Τζετζέκος γάρ-

με παρτενέρ, το.. Σάντα.

Και ο Ηλίας Φρούφαλος

-η πιό κεφάτη νότα-

άρπαζε το μικρόφωνο

και τ΄αλλαζε τα... φώτα!

Κέφι πολύ σκορπάγανε

κι οι τύποι 'εκτός σάλας'

και πρώτος σόλο δεσποινίς

-Ο Σπύρος ο Κεφάλας!

------------------------------------------------

(Για τον Κωστα Ντε Βαλαμόντε)

''Ζηλευω το ταλέντο σου

των στίχων σου το βάθος

κι ιατροφιλοσοφικής

το τρομερό σου πάθος.

Ζηλεύω τις φτερούγες σου,

τη φήμη σου, τη δόξα

κι οι σαμποτέρ ας διαλαλούν

πως έχεις τρέλα, λόξα!''

(Βούλης Βρεττός)