ΗΛΙΑΣ ΠΑΝ.ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

 Η ΑΡΧΟΝΤΙΚΗ ΛΕΥΚΑΔΙΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ-Η ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

--------------------------

Η ΛΕΥΚΑΔΙΤΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ

ΤΗΣ ΙΩΑΝΝΑΣ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ

Ενα από τα ιδιαίτερα λαογραφικά στοιχεία του νησιού μας είναι χωρίς αμφιβολία, η τοπική φορεσιά μας, τόσο η γυναικεία όσο και η ανδρική. Η παραδοσιακή ενδυμασία κάθε τόπου ξεχωριστά αποτελεί ένα κομμάτι της ιστορίας του και ένα ενδιαφέρον σημείο αναζήτησης για το πώς και πότε κατέληξε στην τελική της μορφή. Όπως σε όλα τα Επτάνησα, έτσι και στην Λευκάδα οι κυριότερες επιρροές των ενδυμάτων είναι από την Δύση. Η δε λευκαδίτικη νυφιάτικη γυναικεία φορεσιά, αποπνέει έναν αέρα αρχοντιάς και μεγαλοπρέπειας εξαιτίας του χειροποίητου διακόσμου, και των υλικών που χρησιμοποιούσαν αλλά και των ιδιαίτερων κοσμημάτων. Κατά κύριο λόγο χρησιμοποιούσαν λίνα υφάσματα για τα ρούχα που φορούσαν καθημερινά καθώς και για τα εσώρουχα τους όπως τα καμιτσέτα (ένα είδος στηθόδεσμου), όμως για τα νυφικά φορέματα χρησιμοποιούσαν μεταξωτό ύφασμα ή ταφτά και έκανε την νύφη να ξεχωρίζει.

Το πλέον χαρακτηριστικό της νυφικής φορεσιάς είναι ο τσουμπές, ένα είδος πανωφοριού με φουσκωτά μανίκια (επιρροή κατά πάσα πιθανότητα από την μόδα που επικρατούσε κατά τον 15ο-16ο αιώνα στην Γαλλία) και κεντημένο στην πλάτη. Πολλές από τις κοπέλες στα χωριά δεν είχαν την οικονομική άνεση να ράψουν και να κεντήσουν τον δικό τους νυφικό τσουμπέ και για αυτό τον λόγο παντρεύονταν με δανεικό τσουμπε.

Το πιο εντυπωσιακό σημείο και συνάμα περίεργο σε σχέση με άλλες ελληνικές τοπικές ενδυμασίες είναι ότι το φόρεμα των γυναικών -είτε καθημερινής χρήσης είτε το νυφικό- άφηνε ακάλυπτο το στήθος, πάνω στο όποιο φορούσαν τα κρεπ! Κατά μία εκδοχή είναι μια επιρροή από την περιοχή της Νότιας Ιταλίας, την Καλαβρία, όπου χρησιμοποιούσαν άλλο ρούχο για να κρύψουν το στήθος τους, πράγμα το όποιο εξυπηρετούσε τις γυναίκες κατά τον θηλασμό, εφόσον δεν χρειάζονταν να βγάλουν όλο το φόρεμα τους για να ελευθερώσουν το στήθος τους.

Αυτός είναι και ο λόγος φυσικά που οι ανύπαντρες κοπέλες φορούσαν διαφορετικά ρούχα από τις νύφες και τις παντρεμένες. Τα φορέματα αυτά, τα κοπελίτικα, ήταν κλειστά μέχρι το λαιμό, εφόσον ήταν αδύνατο να είναι μητέρα κάποια ανύπαντρη. Επίσης, ένα άλλο ιταλικό κατάλοιπο πιθανότατα είναι η κούδα, το χαρακτηριστικό πιάσιμο της φούστας στο πίσω μέρος, ώστε να φαίνεται το κότολο (φούστα που φορούσαν κάτω από το φόρεμα) και κυρίως για να μην λερώνεται το φουστάνι τους από τις καθημερινές τους δουλειές.

Από χωριό σε χωριό διακρίνουμε κάποιες μικρές διαφορές στον τρόπο ντυσίματος ή κάποια επιπρόσθετα κομμάτια για πρακτικούς κυρίως λόγους. Στην Καρυά, παραδείγματος χάρη, χρησιμοποιούσαν πάνω από τα καθημερινά τους ρούχα τα κοντεσια, μάλλινα αμάνικα πανωφόρια από χοντρό ύφασμα, λόγω της χαμηλής θερμοκρασίας που επικρατούσε. Ενώ στο Μεγανήσι, οι γυναίκες συνήθιζαν να καρφώνουν το κρέπι τους μέσα από το φόρεμα και να μην φαίνονται καθόλου τα κρόσσια από αυτό.

Η λευκαδίτικη φορεσιά είναι ένα κράμα πολιτιστικών στοιχείων και αποτελεί ένα κομψοτέχνημα της λαογραφίας μας. Ας ελπίσουμε οι νεότερες γενιές να μπορέσουν να διασφαλίσουν την παράδοση και την συνέχεια της τεχνογνωσίας και κατασκευής της λευκαδίτικης παραδοσιακής στολής!

(ΚΕΊΜΕΝΟ ΙΩΑΝΝΑ ΛΙΒΙΤΣΑΝΟΥ)