ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΩΤΑΠΡΙΛΙΑ -ΜΕ  ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΠΡΕΣ-  ΣΤΑ 751  ΕΥΡΩ  Ο ΚΑΤΩΤΑΤΟΣ ΜΙΣΘΟΣ 

 

 Με διαδικασίες  εξπρές(ενόψει και των εκλογών) από την 1η Απριλίου 2023 θα ισχύσει η νεα αύξηση( προς τα 751  ευρω   από 713  ευρω) του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα .Ο πρωθυπουργός μιλώντας για τα νέα μέτρα του 2023 στο Πρωτοχρονιάτικο μήνυμά του, ανακοίνωσε πως «την 1η Απριλίου, νωρίτερα από πέρυσι, θα αυξηθεί και πάλι ο κατώτατος  μισθός’’ .Ως γνωστόν ο  κυβερνητικός σχεδιασμός προέβλεπε η αύξηση κατά  5,5% να ισχύσει από την ερχόμενη Πρωτομαγιά. 

Ειδικότερα στις αρχές του  Ιανουαριου το υπουργειο Εργασιας  θα φέρει νομοθετική διάταξη στη Βουλή για το νέο χρονοδιάγραμμα αύξησης του κατώτατου μισθού εντός του 2023. με το πιθανότερο σενάριο να προβλέπει την επίμαχη διάταξη να έρχεται αμέσως μετα  τα  Φώτα.

Θα  πρέπει  να επισημανθεί ότι ο κατώτατος μισθός αυξήθηκε από τη  σημερινή  κυβέρνηση   τρείς  φορές.Εκτός από την επερχόμενη αυξηση την 1η Απριλίου 2023  της τάξης του  5,5-6%, αυξήθηκε  κατά 7,5% από την  1 Μαΐου 2022   ενώ αυξηση καταγραφηκε κατά  2% από την 1η Ιανουαρίου 2022.

 

Η διαδικασία της διαβούλευσης θα ξεκινήσει εντός Ιανουαρίου - προς τα μέσα Ιανουαρίου - ώστε η εισήγηση του  υπουργου  Εργασίας  προς το υπουργικό συμβούλιο να λάβει χώρα το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου και ο νέος μισθός να ισχύσει από 1η Απριλίου.. 

Όσον αφορά το ποσό της αύξησης θεωρείται σχεδόν βέβαιο πως ο νέος μισθός θα φτάσει στο επίπεδο των 751 ευρώ μεικτά, δηλαδή σε προμνημονιακά επίπεδα, πριν δηλαδή μειωθεί βίαια με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου του 2012 σε 586 ευρώ μεικτά και 510 για τους νέους έως 25 ετών (ο υποκατώτατος καταργήθηκε με την πρώτη αύξηση του κατώτατου στα 650 ευρώ τον Φεβρουάριο του 2019).  

Επισημαίνεται ότι η  αύξηση του κατώτατου μισθού συμπαρασύρει και το επίδομα ανεργίας, αλλά και σειρά επιδομάτων που καταβάλει ο ΟΑΕΔ. Σήμερα το ημερήσιο επίδομα είναι 16,29 ευρώ και το μηνιαίο 407,25 ευρώ. 

Από την 1η Μαΐου διαμορφώνονται αντίστοιχα στα 17,51 ευρώ το ημερήσιο και 438 ευρώ το μηνιαίο επίδομα. Έτσι από 1η Μαΐου 2023 θα φτάσει στα 462 ευρώ. 

Το ύψος του επιδόματος ανεργίας ορίζεται σε ποσοστό 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, ανεξαρτήτως από το αν ο άνεργος αμειβόταν με μηνιαίο μισθό ή ημερομίσθιο (προσαυξανόμενο κατά 10% για κάθε προστατευόμενο μέλος). 

Αντίθετα, το ειδικό επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας το οποίο ανέρχεται σε 200 ευρώ τον μήνα δεν πρόκειται να αυξηθεί, καθώς πρόκειται για σταθερό ποσό. 

Αναλυτικότερα: 

1) Το ειδικό Βοήθημα λήξης ανεργίας το οποίο ισούται με 13 ημερήσια επιδόματα ανεργίας κι από 227,65 ευρώ διαμορφώνεται στα 240 ευρώ. Ειδικό βοήθημα δικαιούνται οι ασφαλισμένοι, εφόσον παρέμειναν εγγεγραμμένοι στα μητρώα ανέργων επί ένα μήνα μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας και δεν είναι εποχικοί (οικοδόμοι, λατόμοι, ασβεστοποιοί, μουσικοί, τραγουδιστές/-ριες, εργαζόμενοι/-ες σε τουριστικά και επισιτιστικά επαγγέλματα κ.λπ.). 

2) Το ειδικό Βοήθημα μετά από τρίμηνη παραμονή στα μητρώα των ανέργων: Ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας ύψους 262,67 ευρώ διαμορφώνεται στα 277 ευρώ. 

3) Το ειδικό Βοήθημα σε όσους εξέτισαν ποινή στερητική της ελευθερίας: ισούται με 15 ημερήσια επιδόματα ανεργίας ύψους 262,67 ευρώ διαμορφώνεται στα 277 ευρώ. 

4) Το ειδικό Βοήθημα λόγω Επίσχεσης Εργασίας ή Διακοπής Εργασιών: ισούται με 20 ημερήσια επιδόματα ανεργίας ύψους 350,23 ευρώ διαμορφώνεται στα 369,5 ευρώ. 

5) Το ειδικό εποχικό βοήθημα: Το ύψος του προκειμένου για οικοδόμους ορίζεται στο 70% του 37πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη ύψους 824,63 ευρώ διαμορφώνεται στα 870 ευρώ. 

6) Ενώ για τα επαγγέλματα των μουσικών-τραγουδιστών, ηθοποιών κλπ. στο 70% του 25πλασίου του εκάστοτε ισχύοντος ημερομισθίου ανειδίκευτου εργάτη ύψους 557,22 ευρώ διαμορφώνεται στα 588 ευρώ. 

7) Το βοήθημα Ανεργίας Αυτοτελώς και Ανεξαρτήτως Απασχολουμένων – Ασφαλισμένων ύψους 437,79 ευρώ διαμορφώνεται στα 462 ευρώ. 

Προγράμματα 

Παράλληλα αύξηση στους μισθούς των προγραμμάτων θα δουν χιλιάδες άνεργοι που συμμετέχουν στα προγράμματα του ΟΑΕΔ και στα προγράμματα μαθητείας. 

Συγκεκριμένα: 

προβλέπεται αποζημίωση των μαθητών για κάθε ημέρα Μαθητείας/Πρακτικής Άσκησης –συνολικής διάρκειας 2 σχολικών ετών - ίση με το 75% του υποκατώτατου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη. Αυτό σημαίνει 25 την ημέρα. 

στα προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας καταβάλλεται στους ωφελούμενους αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό. Άρα θα λαμβάνουν από 1η Μαΐου 751 ευρώ. 

στα προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας (προεργασία) καταβάλλεται στους ωφελούμενους αποζημίωση ίση με τον κατώτατο μισθό. Άρα θα λαμβάνουν από 1η Μαΐου 751 ευρώ. 

στα προγράμματα Κοινωφελούς εργασίας οριζεται ότι οι καθαρές ημερήσιες αμοιβές των ωφελούμενων ορίζονται στο 1/25 του καθαρού ποσού του εκάστοτε ισχύοντος κατώτατου μηναίου μισθού και δεν μπορούν να υπερβαίνουν το καθαρό ποσό του κατώτατου μισθού. 

Τέλος  διευκρινίζεται ότι οι τριετίες (η αύξηση δηλαδή με βάση την προϋπηρεσία) θα παραμείνουν και πάλι παγωμένες καθώς για να "ξεπαγώσουν" θα πρέπει η ανεργία να πέσει κάτω από το 10%. Αυτό σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, δεν θα γίνει ούτε μέσα στο 2023 . 

  

 ------------------------------------------------------

ΤΑ   ΤΡΙΑ  ΣΕΝΑΡΙΑ  ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΚΑΤΩΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ ΑΠΟ 1-4-2023

1.Αυξηση κατά 5,5% ώστε ο κατωτατος να  φθάσει  στα  προμνημονιακά επιπεδα  του 751  ευρώ

2.Αύξηση  κατά  6% της τάξης  ώστε ο βασικός μισθός να οδηγηθεί στο επίπεδο των 756 ευρώ.

3. Αυξηση κατά 7% - 8% .Σε αυτή την περίπτωση ο μισθός θα αυξηθεί κατά 50 - 57 ευρώ και θα φτάσει στα 763 - 770 ευρώ

  

ΓΡΑΦΗΜΑ 

---------------------------- 

ΟΙ ΝΕΟΙ ΚΑΤΩΤΑΤΟΙ ΜΙΣΘΟΙ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ(1/4/2023) 

Με τη νέα -κατ΄ εκτίμηση- αύξηση του 5,5% οι νέοι κατώτατοι μισθοί αναμένεται να διαμορφωθούν ως εξής:  

-Εισαγωγικός κατώτατος μισθός: από τα 713 ευρώ θα ανέβει στα 752 ευρώ (αύξηση 39 ευρώ)  

-Κατώτατος με 1 τριετία: από τα 784 ευρώ θα ανέβει στα 827 ευρώ (αύξηση 43 ευρώ)  

-Κατώτατος με 2 τριετίες: από τα 856 ευρώ θα ανέβει στα 903 ευρώ (αύξηση 47 ευρώ)  

-Κατώτατος με 3 τριετίες: από τα 927 ευρώ θα ανέβει στα 978 ευρώ (αύξηση 51 ευρώ).  

 ----------------------------------------------------------------------------------------------

ΓΡΑΦΗΜΑ  

  

O XAΡΤΗΣ  ΤΩΝ ΑΜΟΙΒΩΝ-ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ   

  

1 στους 3 εργαζόμενους σε όλο τον ιδιωτικό τομέα, 677.618 (το 28,73%) λαμβάνει μηνιαίο μέσο μισθό 330 ευρώ καθαρά (414,12 ευρώ μεικτά) σύμφωνα με τα στοιχεια του  ΕΦΚΑ  

  

-2.358.554 ήταν το σύνολο των ασφαλισμένων στον ιδιωτικό τομέα (κοινές επιχειρήσεις),  

  

-1.683.900 ήταν το σύνολο των ασφαλισμένων με πλήρη απασχόληση (71,39%),  

  

-677.618 ήταν το σύνολο των ασφαλισμένων με μερική απασχόληση (28,73%),  

  

-1.050 ευρώ καθαρά (1.209,61 ευρώ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης,  

  

-330 ευρώ καθαρά (414,12 ευρώ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης και  

  

-870 ευρώ καθαρά (982,60 ευρώ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός για το σύνολο των ασφαλισμένων.  

----------------------------------

Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ  ΚΑΤΩΤΑΤΟΥ ΜΙΣΘΟΥ

(ΙΔΙΩΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ)

7/2011 :751  ΕΥΡΩ

2012: 586 ΕΥΡΩ(ΜΕΙΩΣΗ)

2/2019:650 ΕΥΡΩ

1/2022:663  ΕΥΡΩ 

5/2022 :713  ΕΥΡΩ 

4/2023 :751  ΕΥΡΩ

 

 

 

 

 

 

 

ΑΥΞΗΣΗ  ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ:ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ   -ΥΠΕΓΡΑΦΗ Η  ΚΥΑ

  

  Την Πεμπτη 27  Ιανουαρίου  2023 σχεδιάζεται  να ξεκινησει από τον  ΕΦΚΑ η πληρωμή των συντάξεων Φεβρυαρίου  με την αυξηση του 7.75%.Η  αύξηση  θα αφορά περιπου 1,7 εκατομ. συνταξιούχους περίπου.Ηδη υπεγράφη από τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη και τον αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Θεόδωρο Σκυλακάκη η απόφαση για την αύξηση στις κύριες συντάξεις από 1η Ιανουαρίου 2023.

Σύμφωνα με την ΚΥΑ, το συνολικό ποσό των κύριων συντάξεων με έναρξη καταβολής έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022 αυξάνεται από την 01.01.2023 κατά 7,75%.

Τυχόν διαφορές που θα προκύψουν μεταξύ των στοιχείων της Εισηγητικής Έκθεσης του προϋπολογισμού έτους 2023 και των αντίστοιχων στοιχείων που δημοσιεύει η Ελληνική Στατιστική Αρχή όσον αφορά α) το ετήσιο ποσοστό μεταβολής του ΑΕΠ και β) το ποσοστό μεταβολής του μέσου ετήσιου Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή λαμβάνονται υπόψη κατά τον καθορισμό του συντελεστή αύξησης των συντάξεων στην απόφαση των συντάξεων στην απόφαση που αφορά στο αμέσως επόμενο έτος και αποδίδονται.

Την αύξηση του 7,75% θα τη δουν 1.724.713 συνταξιούχοι. Από αυτούς, το 80%-85% θα δουν ακέραια την αύξηση της τάξεως του 7,75%, ενώ η συντριπτική πλειονότητα των υπολοίπων θα δει αυξήσεις που θα ξεπερνούν το 7% αναλόγως του ύψους της προσωπικής διαφοράς που διαθέτουν.

Από την αύξηση επηρεάζονται όλες οι κύριες συντάξεις που καταβάλλονται από τον e-ΕΦΚΑ, με έναρξη καταβολής μέχρι και την 31.12.2022. Ειδικότερα, επηρεάζονται:

οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου (αίτηση πριν από 13 Μαίου του 2016) και έχουν επανυπολογιστεί (παλαιές συντάξεις).

οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου (αίτηση πριν από 13 Μαίου του 2016) και δεν έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός τους.

οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις την 31.12.2022 που έχουν απονεμηθεί πριν την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου (αίτηση πριν από 13 Μαίου του 2016) και δεν υπόκεινται σε επανυπολογισμό, δηλαδή οι συντάξεις του π. ΟΓΑ και όσων χορηγούνται από το πρώην Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (Ν.Α.Τ.) και δεν έχουν επανυπολογισθεί.

Οι καταβαλλόμενες από 13.05.2016 και έπειτα, που υπολογίζονται με βάση το νόμο Κατρούγκαλου και με έναρξη καταβολής έως και 31.12.2022. Συντάξεις που θα απονεμηθούν από 01.01.2023, αλλά η ημερομηνία έναρξης καταβολής τους, ανατρέχει με βάση τη νομοθεσία, μέχρι και 31.12.2022, καταλαμβάνονται από τις αυξήσεις, για μηνιαίες συντάξεις από 01.01.2023 και έπειτα.

 

Τονίζεται πως πέραν της αύξησης του 7,75%, τις προηγούμενες ημέρες δόθηκαν επιπλέον αυξήσεις και οικονομικές ενισχύσεις σε:

912.644 συνταξιούχους λόγω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης

1.206.624 συνταξιούχους μέσω του έκτακτου οικονομικού βοηθήματος των 250 ευρώ

231.655 συνταξιούχους μέσω της 4ης ετήσιας αύξησης του ν. Βρούτση.

Συμπερασματικά, με τον συνδυασμό των παραπάνω αυξήσεων:

Το 94,6% των συνταξιούχων θα δουν μια, δυο ή και τρεις αυξήσεις στις αποδοχές τους

Διπλές αυξήσεις θα δουν πάνω από 1,3 εκατομμύρια συνταξιούχοι

1 στους 2 συνταξιούχους θα λάβουν τουλάχιστον μια επιπλέον σύνταξη

Το 83% όσων διαθέτουν μεγάλη προσωπική διαφορά θα δουν και αυτοί αυξήσεις μέσω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης και της καταβολής της ενίσχυσης των 250 ευρώ.

Παραδείγματα αυξήσεων:

Παράδειγμα 1ο

Με μια αύξηση: Συνταξιούχος που λαμβάνει τον μήνα 850 ευρώ καθαρά. Με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75%, το μηνιαίο όφελος που θα έχει θα είναι περίπου 66 ευρώ, ενώ το ετήσιο 792 ευρώ. Θα αγγίξει δηλαδή το 93% μιας επιπλέον σύνταξης.

Παράδειγμα 2ο

Με διπλή αύξηση: Συνταξιούχος λαμβάνει σήμερα σύνταξη 900 ευρώ και δηλώνει εισοδήματα από άλλες πηγές 6.200 ευρώ συνολικά το έτος. Με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75% και το όφελος από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, το συνολικό ετήσιο όφελος ανέρχεται στα 906 ευρώ (840 ευρώ από την αύξηση 7,75% και 66 ευρώ από την κατάργηση της ειδικής εισφοράς). Το ετήσιο όφελος ξεπερνά δηλαδή ανέρχεται σε μια επιπλέον σύνταξη.

Παράδειγμα 3ο

Με διπλή αύξηση: Συνταξιούχος λαμβάνει τον μήνα 750 ευρώ. Με την εφαρμογή της αύξηση του 7,75%, το μηνιαίο όφελος που θα έχει θα είναι περίπου 58 ευρώ, ενώ το ετήσιο 696 ευρώ. Παράλληλα, ο συνταξιούχος δικαιούται και την έκτακτη ενίσχυση 250 ευρώ καθώς οι συντάξιμες αποδοχές του δεν ξεπερνούν τις 9.600 ευρώ τον χρόνο.

Με τον συνυπολογισμό και των δυο αυξήσεων στις αποδοχές του προκύπτει πως το συνολικό ετήσιο όφελος ανέρχεται στα 946 ευρώ ξεπερνώντας κατά πολύ την μια επιπλέον σύνταξη.

Παράδειγμα 4ο

Με τριπλή αύξηση: Συνταξιούχος που υπέβαλλε αίτημα συνταξιοδότησης πριν τον Μάιο του 2016, με πάνω από 30 χρόνια ασφάλισης, λαμβάνει των 514 ευρώ τον μήνα. Με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75%, το μηνιαίο του όφελος από αυτή την αύξηση θα είναι 40 ευρώ και το ετήσιο 480 ευρώ. Παράλληλα, θα λάβει επιπλέον αύξηση 2,83% λόγω της 4ης ετήσιας αύξησης που προβλέπεται στον ν. Βρούτση με βάση τα βελτιωμένα ποσοστά αναπλήρωσης, δηλαδή επιπλέον 174 ευρώ τον χρόνο.

Λόγω χαμηλού εισοδήματος (κάτω από τις 9.600 ευρώ) έλαβε και το βοήθημα των 250 ευρώ. Επομένως με τον συνδυασμό των τριών παραπάνω αυξήσεων προκύπτει πως το συνολικό ετήσιο όφελος του ανέρχεται στα 904 ευρώ. Θα δει επομένως ακέραια μια επιπλέον σύνταξη αλλά και το 68% μιας 2ης επιπλέον σύνταξης.

Παράδειγμα 5ο

Με διπλή αύξηση: Συνταξιούχος με μηνιαίες απολαβές 1.100 ευρώ, με την εφαρμογή της αύξησης του 7,75%, θα δει μηναίο όφελος 85 ευρώ και ετήσιο όφελος 1.020 ευρώ. Λόγω της κατάργησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης βλέπει επιπλέον ετήσιο όφελος 66 ευρώ. Το συνολικό ετήσιο όφελος ανέρχεται στα 1.086 ευρώ αγγίζοντας την μια επιπλέον σύνταξη.

Παράδειγμα 6ο

Αυξήσεις και ενίσχυση εισοδήματος παρά την ύπαρξη σημαντικής προσωπικής διαφοράς. Συνταξιούχος με 70 ευρώ αρνητική προσωπική διαφορά λαμβάνει καθαρή σύνταξη τον μήνα 560 ευρώ. Η αύξηση του 7,75% μειώνει σημαντικά την προσωπική διαφορά ωστόσο δεν την υπερκαλύπτει.

Λόγω εισοδήματος κάτω των 9.600 ευρώ τον χρόνο, ο συνταξιούχος έλαβε την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των 250 ευρώ και παράλληλα θα δει να μειώνεται κατά 42 ευρώ η προσωπική του διαφορά και θα μπορέσει να δει ταχύτερα πραγματικές αυξήσεις στη τσέπη του στο μέλλον.

 

ΤΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ

---------------------------------------------------------

Η ΔΙΑΝΑ

-Μπα, μπα, μαρή, κιο παραγίν’κε το κακό τση… Αυτήν δεν είναι «διάνα», χριστιανή μ’, είναι ξεπατωμός, ο Θέος να με σ’χωρέσει…

-Έλα, μαρή τσάτσα κι η αφεντιά σ’, τώρα!… Εγέρασες και σ’ αμποδάν’ ούλα! Ε, νύχτα που ‘ναι, το ρίχτ’ και τσότσο όξ’ ο κόσμος, να ξεδώκ’ ο νους του… -Τσώπα, καημένε, π’ θα μ’ τσου διαφεντέψ’ς κιόλας, δε ντρέπονται και δε σ’καίνονται, λέου ‘γώ… Και καλά οι κονσόλ’, εκείν’ οι άλλ’ όμως, ν’κοκυραίοι ανθρώπ’; Αυτοίν’ κάν’νε τα χ’ρότερα. Μόλ’ς βγει στ’ (μ)πιάτσα η μουζ’κή, πιάνονται αλαμπρατσέτο ούλ’ αντάμα, απ’ τα’ ναι πάντα του δρόμου στ’ν άλλ’ και με το «παραπάμ-παμ-παμ, παραπάμ-παμ-παμ» τση Διάνας, αρχ’νάνε εκειούς τσου σάλτους και τα’ αμποξίδια, π’ όγοιος βρεθεί μπροστά τσου πάει, τονε γκρεμίσανε, μαγάρι να ‘ναι κι εκατό χρονώνε. Άσε πάλε εκειές τσι καλότ’χες τσι κ’τσούνες, π’ όσες μείν’νε απούλ’τες, τσι πέρν’νε οι κονσόλ’ και τσι πετάνε ταψήλου κι όγοινε χριστιανό λάβ’νε πέφτοντας στο κεφάλ’ του, τον αφ΄ήν’νε καντάδο. -Κι εσύ πάλε, χριστιανή μου, μη (μ)παγαίνεις μπροστά τσου, σα (γ)και να ‘σαι κάνα τζόβενο, να μη σε γκρεμίζ’νε.

-Τι μ’ τσαμπ’νάς αυτού, μαρή ζουρλή; Ποιος πάει μπροστά τσου; Άλλ’ πρεμούρα δεν έχω, παρά να πάου μπροστά στου βουρλσμέν’ς!… Αλλά, μπορώ δα, να μη (γ)κάμω και τ’ στραβομάρα μου; Σ’κώθ’κα η καψερή τα’ν ώρα που γύρ’ζε το ταμπουρλάκι, ντύθηκα και χαζίρεψα το καντήλ’ μου. Έπλ’να τα’ (γ)κούπα του, τα’ άλλαξα τα’ (γ)καντηλήθρα και τόστριψα καινούρια φ’τίλια και πήρα το μαστραπά μου να πάου στ’ «Διάνα» να πάρω τα’ «αμίλ’το νερό» και τη (γ)κ’τσούνα μ’ και να γυρίσω δελόγκου στ’ μαγκουφιά μ’. Σ’λογίστ’κα όμως να πάρω καλύτερα τα’ λαΐνα μου. Βάνω, λέου, στο καντήλ’ μου, ραντίζω και το σπίτ’ κι όσο περ’σέψ’ το ‘χω για τα’ν αυγή, να μη ματαβγαίνω. Όμως, όχι, λέει, δε σ’ αφήν’νε οι κονσόλ’ ν’ αγιάσ’ς… Πάου, π’ λες, στο παζάρι, εδεκεί στη «βρύσ’ τ’ Αρέθα» και τα’ν ώρα π’ διάβαιν’ η μουζ’κή, απ’θώνω τα’ λαΐνα μου να γιομόσ’. Απάν’ στ’ν ώρα μ’ πετιέται, τση μαύρ’ς, ένας κόνσολας, τα’ν αρπάζ’ αλέστα κι αρχινάει τα κοσάκια και τσου σάλτους μπροστά απ’ τ’ «διάνα». Πάου κι εγώ η κακοφούρτ’νη από κοντά του και με σένια (δεν έκανε να κρίνω βλέπ’ς, για το δόλιο τ’ αμίλ’το νερό) το (μ)παρακαλάου να μ’ τ’νε δώκ’. Ναι, κυρά μ’… στο νου το ‘χε ο παλιόμ’λος. Με τυράγν’σε ίσαμ’ απάν’ στα «Χάβρ’κα» κι εδεκεί κάν’ ότ’ θα μ’ τ’νε δώκ’. Απλώνω το χέρ’ η καψερή να (ν)τ’ (μ)πάρω. Εκειός ο αγγελοκρουσμένος όμως τσι δίν’ ναι ταψήλου και πέφτ’ και γίν’κε τρίψαλα. Oραντίς κι είδα τέτοι πράμα, μούρτε τσαβαριαμέντο τσι πολύπαθ’ς κι αν’ξα κι εγώ το στόμα μ’ και δεν ήξερα τι έλεγε. «Μπα, π’ να μη σ’ εύρει ο άλλος χρόνος, παλιόμ’λε. Π’ να σε φάει κακό μαύρο χτικιό, αχρόνιαστε… Ν’ ακούσω γλήγορα τ’ απόφωνά σου… Π’ όπως μ’ αγγούσεψες απόψε, να σε σπαβεντάρ’ η Κυρά Φανερωμένη». Μωρέ… θα (ν)τόλεγα κι άλλα, αλλά, όπως στεκόμ’να στ’ μέσ’ στο παζάρ’ κι ερχόνταν’ ούλ’ εκείν’ η τσέτα, αλαμπρατσέτα, με τα σαλτίδια τση και τα’ αμποξές τση, μ’ δίν’ ναι και με πετάει μέσ’ στ’ αυλάκι ξερή… Κι έμ’να εδεκεί, ίσαμε π’ διάβ’κε «παραπάμ-παμ-παμ, παραπάμ-παμ-παμ» η μουζ’κή κι ούουουουλο κειό το πόπολο που τα’ν ακ’λούθαγε και στα στερνά κι ο Σταύρος, σαλτέρνοντας κι η αφεντιά τα’, με τα’ (γ)κόφα του παραμάσκαλα, γκαρίζοντας: «κ’τσούνεεεες…».

-Σπολλάτη, μαρή τσάτσα… Να ‘σαι και του χρόν’ καλά, να λες…

-Εεεε… Δεν είπα δα και τίποτσι…

*Παναγιώτη Τ. Ματαφιά (Νότη Μπρανέλου), Απ’ τον Αη-Μηνά ίσαμε τον Πόντε, Αθήνα 1992, σελ. 17-18.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Ας δούμε ομως τα Λευκαδίτικα έθιμα της πρωτοχρονιάς, για να ξεφύγουμε έστω για λίγο απο την κατήφεια, την κατάθλιψη και την ανασφάλεια.

Εμένα βαθειά χαραγμένα στη μνήμη μου, στα παιδικά μου χρόνια στη Λευκάδα, είναι η Διάνα και τα φαρομανητά. Και όχι μόνο. Τα μονά-ζυγά τα μαντολάτα εξω απο το κουρείο του Σπύρου Μπόρσα στην κεντρική αγορά αλλά και η στρούνα που μου εδινε κάθε χρόνο μια καταπληκτική γυναίκα, η Ελένη η Καλογιάναινα, η μητέρα του ηθοποιού Ηλία Λογοθέτη-Φρούφαλου. Ηταν ένα εικοσάρικο δραχμές.Το ιδιο ποσό θυμάμαι μου έδινε και ο παπούς μου ο Νιόνιος- ενας καλόκαρδος μεροκαματιάρης μπρανέλος- που δεν θα τον ξεχάσω ποτέ για την αγάπη και την ζεστασιά του.

-Οι κουτσούνες: Κουτσούνες λέγονται οι αγριοκρεμμύδες. Θεωρούνται σύμβολα τύχης. Παιδιά -και όχι μόνο- ξεριζώνουν κουτσούνες απ’ τις εξοχές της Χώρας και των χωριών και τις πηγαίνουν στα σπίτια τους ή τις πουλάνε. Στα χωριά τις έβαζαν στο κατώι, πάνω σε μια καπάσα ή ένα βαένι με λάδι ή τις κρεμούσαν σ’ ένα πατωμάτερο. Στη χώρα τις τοποθετούσαν στην κουζίνα.

-Η βασιλόπιτα: Το καθιερωμένο γλύκισμα των ημερών και το παραδοσιακό λευκαδίτικο γλυκό, το ταιριαστό σε κάθε περίσταση: η λαδόπιτα, ή κουσμερή, που την Πρωτοχρονιά λέγεται «βασιλόπιτα». Οι λαδόπιτες ήταν μελόπιτες (με μέλι), ζαχαρόπιτες (με ζάχαρη) ή πετιμεζόπιτες (με πετιμέζι, δηλ. σιρόπι βρασμένου μούστου). Την έκοβε ο αρχηγός της οικογένειας το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Έκοβε πρώτα ένα κομμάτι για τον Χριστό, ύστερα της Παναγίας, του Αγ. Βασιλείου και για κάθε μέλος της οικογένειας. Όποιος πετύχει στο κομμάτι του το κρυμμένο φλουρί, θα’ ναι ο καλότυχος της χρονιάς.

-Τα κάλαντα; «Το πρωί της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα κάλαντα. Οι νοικοκυρές τους έδιναν, για το καλό, χρήματα, πίτα κ.ά. φιλέματα. Στη χώρα έβγαιναν την παραμονή, μα όχι μόνο παιδιά. Γύριζαν και οι μεγάλοι. Έτσι, οι ψαράδες των παραλιακών συνοικιών έφκιαναν μια μικρή βάρκα, τη φώτιζαν, την στόλιζαν όμορφα και κρατώντας την στα χέρια, έψαλαν τα κάλαντα. Μπροστά πήγαινε ο αρχηγός των καλαντάρηδων μ’ ένα πορτοκάλι στα χέρια, που συνήθως το τοποθετούσαν μέσα σε πιατέλο στρωμένο με κεντητό πετσετάκι. Μαζί τους είχαν κι ένα φωνόγραφο «για να τα λέει μελωδικά!». Χτυπούσαν τις πόρτες κι έλεγαν: «Να τα πούμε;»-«Πέστε τα, ψυχούλα μου», ακουόταν η απάντηση από μέσα.

Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία,

Βαστάει πένα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι.

Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί ομίλει:

-Βασίλη μ’, πούθεν έρχεσαι και πούθε κατεβαίνεις;

-Από το σπίτι μ’ έρχομαι και στο σκολειό πηγαίνω.

-Βασίλη, αν ξέρεις γράμματα, πες μας την Άλφα-Βήτα

Και στο ραβδί του ακούμπησε να πει την Άλφα-Βήτα.

Μα το ραβδί του ήταν ξερό και εβλάστησε κλωνάρια

Και στα κλωνάρια εκάθονταν πουλιά και κελαηδούσαν

Και τα εβλόγαε ο Χριστός, Χριστός και Παναγιά.

Και του χρόνου νάσαστε όλοι καλά!.

-Η Διάνα:Η «Διάνα» είναι πρωτοχρονιάτικο έθιμο της χώρας. Πρόκειται μάλλον για κατάλοιπο της Ενετοκρατίας. Ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς, γύρω στις 4.π.μ., έβγαινε η μπάντα της Φιλαρμονικής και γύριζε μέσα στην πόλη παίζοντας το «εωθινό» και τα κάλαντα, μέχρι να ξημερώσει. Τα παλιότερα χρόνια τη «Διάνα» ακολούθαγαν σχεδόν όλοι οι Λευκαδίτες, με πρωταγωνιστές τους ντορατζήδες, που με τις εύθυμες φάρσες τους προκαλούσαν μεγάλο φαρομανητό.

Ο Παν. Ματαφιάς εικάζει ότι το όνομα της «Διάνας» προέρχεται απ’ την ιταλική λέξη Diana, που σημαίνει Αυγερινός και εγερτήριο, το χρονικό διάστημα μεταξύ 4 και 8 π.μ. μια και οι ώρες αυτές συμπίπτουν με τις ώρες που τελείται η πρωτοχρονιάτικη Διάνα. Να σημειωθεί εδώ ότι ενώ η Φιλαρμονική σήμερα βγαίνει αργότερα, διάφορες παρέες, αναβιώνουν τη «Διάνα», προκαλούν στο πέρασμα τους βιβλική καταστροφή, ακόμη και σε περίπτερα κ.ά. καταστήματα του Παζαριού. Νομίζω πάντως ότι ανάμεσα στις καλοστημένες φάρσες και τους βανδαλισμούς υπάρχει μεγάλη διαφορά.

-Το αμίλητο νερό:Την ώρα που γινόταν η Διάνα, οι νοικοκυρές έπρεπε να σηκωθούν και να πάρουν απ’ τις διάφορες βρύσες της χώρας το «αμίλητο νερό». Αυτή που θα το’ παιρνε, έπρεπε να μην μιλήσει καθόλου από τη στιγμή που θα’ βγαινε απ’ το σπίτι ώσπου να επιστρέψει. Με το νερό αυτό, οι νοικοκυρές γέμιζαν το ανανεωμένο καντήλι στο εικονοστάσι, ραντίζοντας τις τέσσερις γωνιές του σπιτιού, ψιθυρίζοντας ευχές για να τους πάει καλά ο καινούριος χρόνος. Για να τις πειράξουν οι «κονσόλοι», πολλές φορές έσπαγαν τα αγγειά των γυναικών για να τις προκαλέσουν να μιλήσουν. Όσες άντεχαν στον πειρασμό, γύριζαν αμίλητες στο σπίτι για να πάρουν καινούριο δοχείο. Με την λειτουργία, γίνονται επισκέψεις στα συγγενικά σπίτια ή στους αναδεχτούς και οι νοικοκυραίοι κάνουν την στρούνα (μπουναμά), για το καλό.Παλιότερα πρόσεχαν πολύ το ποδαρικό, δηλ. ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι τους. Πολλές φορές καλούν παιδιά ή όποιους θεωρούν καλοΐσκιωτους για να τους κάνουν ποδαρικό, με το σχετικό φιλοδώρημα. Εννοείται ότι αποφεύγουν αυτούς που θεωρούν γρουσούζηδες. Τέλος, χαρακτηριστικό των ημερών είναι το χαρτοπαίγνιο, για το καλό κι αυτό (!!!), που μπορεί να αφορά μικροποσά, μπορεί όμως να πρόκειται και για αρκετά χρήματα.

 

 ΑΥΞΗΣΗ  ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ:ΤΟ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ ΠΛΗΡΩΜΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ   

  

  Την Πεμπτη 27  Ιανουαρίου  2023 σχεδιάζεται  να ξεκινησει από τον  ΕΦΚΑ η πληρωμή των συντάξεων Φεβρυαρίου  με την αυξηση του 7.75%.Η  αύξηση  θα αφορά περιπου 1,7 εκατομ. συνταξιούχους.Στις  αρχές Ιανουαρίου   από το υποιυργείο  Εργασίας  θα εκδοθεί  σχετική υποιυργική απόφαση. 

Ειδικότερα:  

Οριζόντια αύξηση κύριων συντάξεων  από 1-1-2023   κατά 7,75%. Θα πληρωθεί  από τις   26  Ιανουαριου  2023(με τις συνταξεις  Φεβρουαρίου 2023).  

Επισημαίνεται ότι  η προσωπική διαφορά  κρίνει τις αυξήσεις των παλιών συντάξεων(πριν το  2016).Όσοι έχουν μεγάλες  προσωπικές διαφορές, οι αυξήσεις που θα λάβουν θα είναι μόνο λογιστικές και όχι πραγματικές.Ετσι οι παλαιοί συνταξιούχοι που έχουν θετική προσωπική διαφορά μεγαλύτερη των 60 με 70 ευρώ εκτιμάται ότι δεν θα δουν καμία καθαρή αύξηση από τη  χορηγούμενη 7.75%  το 2023.άξεις του Φεβρουαρίου) .Η αύξηση θα πιστωθεί χωριστά στην εθνική και την ανταποδοτική σύνταξη .  

Την αύξηση θα λάβουν και οι συνταξιούχοι ειδικών κατηγοριών που λαμβάνουν αναπηρικές, αγροτικές, συντάξεις ανασφάλιστων υπερηλίκων και συντάξεις χηρείας. Ετσι:  

 -Το βασικό ποσό της εθνικής σύνταξης με 20 έτη ασφάλισης αυξάνεται από 1/1/2023 στα 413,76 ευρώ, ενώ για 15 έτη αυξάνεται στα 372,38 ευρώ.  

-Βελτίωση θα υπάρξει και στο ποσό της ανταποδοτικής σύνταξης με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του 2022. Έτσι όποιος συνταξιοδοτηθεί από την 1/1/2023, θα δει το τμήμα που αφορά στην ανταποδοτική σύνταξη προσαυξημένο κατά περίπου 8%.  

-Αυξάνεται από το νέο έτος η ανώτατη σύνταξη και διαμορφώνεται πλέον στις 4.965,12 ευρώ.  

-Το κατώτατο όριο σύνταξης λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής νόσου το οποίο ως 31/12/2022 ανέρχεται σε 768 ευρώ, αυξάνεται από το νέο έτος σε 827,52 ευρώ.  

-Το κατώτατο όριο της σύνταξης χηρείας αυξάνεται στα 413,76 ευρώ.  

- Αύξηση θα δουν και οι συνταξιούχοι που εργάζονται καθώς η περικοπή 30% λόγω απασχόλησης θα γίνεται επί της αυξημένης κατά 7,75% σύνταξής τους.  

-Η κατώτατη σύνταξη ανασφάλιστων υπερηλίκων που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ για όσους έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους και δεν λαμβάνουν άλλη σύνταξη, θα ανέλθει στα 387,9 ευρώ από 360 ευρώ που είναι σήμερα.  

-Από 1ης Ιανουαρίου 2023 αναπροσαρμόζονται και τα ποσά της προκαταβολής και της προσωρινής σύνταξης και θα αυξηθούν κατά 7,75% για τους νέους συνταξιούχους με αίτηση ή με έναρξη καταβολής σύνταξης από την Πρωτοχρονιά.  

-Για όσους συνταξιούχους λαμβάνουν σύνταξη με προσυνταξιοδοτικό καθεστώς, η αύξηση θα αφορά μόνον στο τμήμα της κύριας σύνταξης και όχι στο κομμάτι της προσυνταξιοδοτικής τους παροχής.  

-Το επίδομα απολύτου αναπηρίας του ΕΦΚΑ (ισούται με το 50% της καταβαλλόμενης σύνταξης) θα αυξηθεί κατά 7,75%, ενώ το πλαφόν του θα ανέλθει στα 700 ευρώ.  

Θα  πρέπει να επισημανθεί ότι η αύξηση των συνταξεων  που έρχεται από τον ερχόμενο Ιανουάριο για όλους τους σημερινούς  συνταξιούχους του ΕΦΚΑ,  θα επηρεάσει και όσους ασφαλισμένους βγουν στη σύνταξη εντός του 2023. Κι αυτό καθώς τόσο το ποσό της εθνικης  συνταξης  όσο και το ποσό της ανταποδοτικής επηρεάζονται από τον πληθωρισμό και αναπροσαρμόζονται ανάλογα.     

Ειδικότερα, από την 1/1/2023 θα αυξηθεί η Εθνική Σύνταξη με βάση το μέσο όρο αύξησης του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους.    

Η εν λόγω αύξηση  θα είναι της τάξης του 7,75% με το ποσό της Εθνικής Σύνταξης να διαμορφώνεται στα 413,76 €. Έτσι όποιος συνταξιοδοτηθεί από την 1/1/2023 πρόκειται να δει το τμήμα της σύνταξης που αφορά την Εθνική Σύνταξη να αντιστοιχεί σε 413,76 €, από 384 ευρώ σήμερα. Συνεπώς από το τμήμα της Εθνικής σύνταξης το όφελος είναι 29 ευρώ.     

 

 

 

 

ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΠΡΙΝ ΤΑ 62  ΕΝΤΟΣ  ΤΟΥ 2023

 

Συνταξιοδοτηση  πριν τα 62-  και μάλιστα με αυξημένη συνταξη -εχουν τη δυνατότητα   χιλιάδες  ασφαλισμένοι  για το  2023.Από 1ης/1/2023 τίθενται σε εφαρμογή αλλαγές στις ηλικίες συνταξιοδότησης και αρκετές από τις ευνοϊκές προϋποθέσεις τερματίζονται. Ωστόσο, όσοι θα τις έχουν κατοχυρώσει ή ακόμη καλύτερα όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα εξόδου, ως το τέλος του 2022 με όρια ηλικίας ως το 62ο έτος, θα έχουν το δικαίωμα να αποχωρήσουν χωρίς να επηρεαστούν από τις αλλαγές.Οι διατάξεις για σύνταξη πριν από τα 62 ή και στα 62 ισχύουν για τους παλαιούς -πριν το 1992 ασφαλισμένους- σε όλα τα Ταμεία μισθωτών, δηλαδή του Δημοσίου, του ΙΚΑ, των ΔΕΚΟ, των Τραπεζών και άλλων πρώην ειδικών ταμείων. Την ίδια δυνατότητα έχουν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν διαδοχική ασφάλιση από ΟΑΕΕ σε ΙΚΑ ή Δημόσιο, αρκεί η τελευταία τους ασφάλιση να είναι με καθεστώς μισθωτών.

Διευκρινίζεται ότι η αύξηση των συνταξεων  που έρχεται   από 1-1- 2023 για όλους τους σημερινούς  συνταξιούχους του ΕΦΚΑ,  θα επηρεάσει και όσους ασφαλισμένους βγουν στη σύνταξη εντός του 2023. Κι αυτό καθώς τόσο το ποσό της εθνικης  συνταξης  όσο και το ποσό της ανταποδοτικής επηρεάζονται από τον πληθωρισμό και αναπροσαρμόζονται ανάλογα.   

Ειδικότερα, από την 1/1/2023 θα αυξηθεί η Εθνική Σύνταξη με βάση το μέσο όρο αύξησης του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους.  

Η εν λόγω αύξηση  θα είναι της τάξης του 7,75% με το ποσό της Εθνικής Σύνταξης να διαμορφώνεται στα 413,76 €. Έτσι όποιος συνταξιοδοτηθεί από την 1/1/2023 πρόκειται να δει το τμήμα της σύνταξης που αφορά την Εθνική Σύνταξη να αντιστοιχεί σε 413,76 €, από 384 ευρώ σήμερα. Συνεπώς από το τμήμα της Εθνικής σύνταξης το όφελος είναι 29 ευρώ.   

Είναι αυτονόητο ότι τυχόν περικοπές στην Εθνική Σύνταξη που αφορούν τα έτη παραμονής στην Ελλάδα (ως 40), τα έτη ασφάλισης (λιγότερα από 20) ή την περικοπή λόγω πρόωρης σύνταξης   

Από την 1/1/2023 θα αυξηθεί το ποσό των συντάξιμων αποδοχών που χρησιμοποιούνται για να υπολογιστεί η Ανταποδοτική Σύνταξη με βάση τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του 2022. Η εν λόγω αύξηση αφορά την ένταξη του 2022 στα έτη που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών και στη χρήση του μέσου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή για τον υπολογισμό της βάση εξαγωγής της Ανταποδοτικής Σύνταξης.  

Για το  2023  τα ισχύοντα για τη συνταξιοδοτηση πριν τα  62  εχουν ως εξης:

1.ΔΗΜΟΣΙΟ :Μειωμένη σύνταξη στο 62ο έτος της ηλικίας θα παίρνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που θα συμπληρώσουν τις ηλικίες των 55, 56, 58 και 60 ετών από 1ης/1/2023 και είχαν την 25ετία στα έτη 2010, 2011 και 2012.Αντίθετα, όσοι έχουν ήδη συμπληρώσει ή συμπληρώνουν τις ηλικίες αυτές (55-60 ετών) ως τις 31/12/2022 με 25ετία ως το 2012, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν οποτεδήποτε και πριν από το 62ο έτος.

2.IKA:Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα ως το 2012 με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης και που επεδίωκαν να αποχωρήσουν με 35ετία στο αντίστοιχο όριο ηλικίας η δυνατότητα εξόδου δίνεται αν έχει συμπληρωθεί κι εδώ το αντίστοιχο όριο που ανάλογα με την περίπτωση φτάνει μέχρι τα 61 και 6 μήνες. 

-Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 60ο τους έτος για μειωμένη σύνταξη και το 62ο για πλήρη. Η μείωση στην επιλογή της μειωμένης στα 60 είναι 46 € σε σύγκριση με την αντίστοιχη πλήρη. 

-Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 62ο τους έτος για πλήρη σύνταξη. 

-Για τις γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται με βάση το έτος θεμελίωσης: 

Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 με πλήρη σύνταξη. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2023, 2024, 2025 κοκ). 

Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 με πλήρη σύνταξη. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2023, 2024, 2025 κοκ). 

Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 με πλήρη σύνταξη. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2023, 2024, 2025 κοκ). 

Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα από την 1/1/2013 κι έπειτα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 52 με πλήρη σύνταξη. 

 -------------------------------------------------------------

ΓΡΑΦΗΜΑ

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΑΠΟ ΤΟ  ΔΗΜΟΣΙΟ

 

Οι προϋποθέσεις για τη μειωμένη σύνταξη από το Δημόσιο μετά τη νέα ρυθμιση διαμορφώνονται ως εξής:

Άνδρες με 25ετία ως το 2010 και ηλικία 60 ετών ως το 2022 έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη και βγαίνουν οποτεδήποτε το επιθυμούν. Όσοι έχουν την 25ετία ως το 2010 αλλά κλείνουν το 60ό έτος από 1ης/1/2023 θα έχουν αύξηση ορίου ηλικίας για μειωμένη κατά 2 έτη και θα βγουν στα 62.

Γυναίκες με 25ετία ως το 2010 και ηλικία 55 ετών ως το 2022 έχουν θεμελιωμένο δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη και βγαίνουν οποτεδήποτε το επιθυμούν. Όσες κλείνουν τα 55 από 1ης/1/2023 θα έχουν αύξηση ορίου ηλικίας για μειωμένη κατά 7 έτη και θα βγουν στα 62.

Άνδρες και γυναίκες που συμπληρώνουν 25ετία το 2011 και ηλικία 56 ετών ως το 2022 παίρνουν μειωμένη σύνταξη οποτεδήποτε το επιθυμούν, ενώ αν κλείνουν τα 56 μετά την 1η/1/2023 θα έχουν αύξηση ορίου ηλικίας για μειωμένη κατά 6 έτη και θα βγουν στα 62.

 ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ  ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ 

 

ΤΟΥ ΗΛΙΑ  ΓΕΩΡΓΑΚΗ 

 

Καλήν εσπέρα  άρχοντες 

κι αν είναι ορισμός σας 

τα χρέη και η ακρίβεια 

δονούν τ΄αρχοντικό σας. 

 

Χριστού τη θεία γέννηση 

δεν βλέπω να γιορτάζω 

άδειες οι τσέπες όλων μας 

βογγώ κι  αναστενάζω. 

 

Χριστός  γεννάται σήμερον  

εν Βηθλεέμ την πόλη 

τους μάγους τους  ληστέψανε 

τους έπεσαν κι οι φόροι. 

 

Να  δούμε που θα φτάσουμε 

να  δούμε  άσπρη μέρα 

τα όνειρά μας  έγιναν 

πορτοφολιού  φοβέρα. 

 

Καλήν εσπέρα  άρχοντες 

γεράσανε τα χρόνια 

τώρα  μπατηρήσαμε 

ούτε  ευρώ  για  ψώνια. 

 

Χρόνια πολλά  σας  εύχομαι 

Χριστούγεννα με  πάθη 

δυστυχώς τού Αδωνι 

τρύπιο το καλάθι. 

 

Χρόνια πολλά 

καλές γιορτές 

αγάπη και ειρήνη 

ελπιζουμε στις  τσέπες μας   

Κάνα ευρώ να μείνει! 

 

ΤΑ ΕΘΙΜΑ  ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ  ΣΤΗ  ΛΕΥΚΑΔΑ

 

 

Από πολλές μέρες οι Λευκαδίτισσες νοικοκυρές συγύριζαν τα σπίτια τους για νάναι έτοιμα και παστρικά τις «καλές μέρες», που έρχονταν.«Πάντα ο ρόλος του πρωταγωνιστή ανήκε αναμφισβήτητα στο γυναικείο προσωπικό του σπιτιού με προεξάρχουσα ιέρεια τη νοικοκυρά: Έπλεναν τα στρωσίδια, ασβέτωναν τα πεζούλια και τις λιθιές της αυλής, καθάριζαν το κατώγι- έβγαζαν και τις αράχνες ακόμα από τα πατωμάτερα, σφουγγάριζαν, ταχτοποιούσαν τα πάντα».

Τα Χριστόψωμα:Η σπουδαιότερη όμως έγνοια τους ήταν το ζύμωμα του «καλού ψωμιού».Και το λέμε καλό ψωμί, γιατί συγκριτικά με το καθημερινό τους ήταν πολύ καλύτερο. Πράγματι, τα Χριστόψωμα ή Χριστοκούλουρα τα ζύμωναν με καλύτερο-καθάριο- αλεύρι από σιτάρι και κοσκινισμένο με ψιλή σήτα. Η μάνα λοιπόν, ή η μεγαλύτερη αδερφή, σκυμμένη στο ζυμωτάρικο σκαφίδι την προπαραμονή των Χριστουγέννων ζύμωνε με γροθιασμένα χέρια το ευλογημένο ψωμί. Κι όταν ερχόταν η ώρα για το πλάσιμο, την τριγύριζαν τα παιδόπουλα του σπιτιού με ορθάνοιχτα μάτια, θέλοντας να ιδούν τις βλάχες τους, τα κορίτσια και τους σταυρούς τους, τα αγόρια.
Τα Χριστόψωμα ήταν μια σειρά, μια οικογένεια ψωμιών που γίνονταν με ειδική φροντίδα και σε ειδικό σχήμα το καθένα:Πρώτα έπλαθαν τη λειτουργιά που τη σφράγιζαν με τη σπιτική σφραγίδα, που δεν έλειπε ποτέ από κανένα χωριατόσπιτο και που την είχαν ολοχρονίς κρεμασμένη στα εικονίσματα. Κατόπιν έφκιαναν τα Χριστόψωμα που ήταν: 1) Ο σταυρός σε μικρό ταψί, 2) Το Χριστόψωμο για τη μέρα των Χριστουγέννων, σε μεγάλο ταψί,3)Δεύτερο μεγάλο μεγάλο Χριστόψωμο που θα τόκοβαν στο Πρωτοχρονιάτικο τραπέζι και τέλος οι βλάχες (μπαλούμπες) και οι σταυροί για τα παιδιά τα δικά τους, για παιδιά συγγενών, κουμπάρων ή άλλα φτωχά και ορφανά. Στη μέση του μεγάλου Χριστόψωμου των Χριστουγέννων έπλαθαν με ζυμάρι το θείο βρέφος . Τέλος όλα τα ψωμιά αφού τα σφράγιζαν σιμά-σιμά για να σάξουν, τα στόλιζαν με καρύδια, αμύγδαλα και σουσάμι. Ακόμη, ένα μικρό σταυρό στη μέση του μεγάλου Χριστόψωμου των Χριστουγέννων έπλαθαν με ζυμάρι το θείο βρέφος. Τέλος, όλα τα ψωμιά, αφού τα σφράγιζαν σιμά-σιμά για να σάξουν, τα στόλιζαν με καρύδια, αμύγδαλα και σουσάμι. Ακόμη, έναν μικρό σταυρό «κρεμάνε στα εικονίσματα του σπιτιού και μένει εκεί όλο το χρόνο «για το καλό» και ποτέ δεν μουχλιάζει. Σταυρούς κάνουν ακόμα για το σιτάρι, για το λάδι και για τα ζώα τους».

-Το κόψιμο του Σταυρού:Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων έκοβαν το Σταυρό. Συγκεντρώνονταν όλοι στο σπίτι, χωρίς να λείπει κανένας. Στη μέση του τραπεζιού έβαζαν ένα μπουκάλι κρασί κι ένα μπουκάλι λάδι. Το φαγητό ήταν σαρακοστιανό. Πριν αρχίσουν, ο προγιαστός έπαιρνε το σταυρό, κι αφού σταυροκοπιόταν με ιεροπρέπεια, τον χάραζε σε τέσσερα κομμάτια και τον έβαζε πάνω στο μπουκάλι με το κρασί. Τότε άπλωναν το δεξί τους χέρι κι έπιαναν όλοι το σταυρό. Έκοβε κατόπιν ένα κομμάτι του Χριστού και έδιναν ευχές ο ένας στον άλλον. Πολλές οικογένειες κόβουν και σήμερα το σταυρό, με τον ίδιο τρόπο.

-Το πάντρεμα της φωτιάς:Κάθε χωριάτικο σπίτι είχε «γωνιά». Το βράδυ της παραμονής, μετά το κόψιμο του σταυρού, ο νοικοκύρης τοποθετεί στη γωνία δυο ξύλα (ένα μεγάλο, ίσιο, αρσενικό και ένα με παραφυάδες, θηλυκό) και χύνει επάνω τους λίγο λάδι και λίγο κρασί, απ’ το μπουκάλι όπου έκοψαν το σταυρό. Ενώ η φωτιά λαμπαδιάζει για λίγο, ο νοικοκύρης μουρμουρίζει ευχές για το σπιτικό του.
Η φωτιά πίστευαν ότι διώχνει τα παγανά ( τους καλικάντζαρους), που θεωρούσαν ότι κυκλοφορούσαν στον πάνω κόσμο ελεύθεροι και πείραζαν τους ανθρώπους, μέχρι ν’ αγιαστούν τα νερά με τη Βάφτιση του Χριστού. Γι’ αυτό κι η φωτιά έμενε αναμμένη όλο το Δωδεκαήμερο.
Το πάντρεμα της φωτιάς σε άλλα χωριά γινόταν επίσης την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς, ενώ σε άλλα την παραμονή των Φώτων.

-Τα κάλαντα:Τα ξημερώματα των Χριστουγέννων «τα παιδιά μαζεύονταν σε παρέες και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι να πουν τα κάλαντα. Χτυπούσαν απαιτητικά την πόρτα και άρχιζαν να λένε:

Χριστούγεννα πρωτούγεννα, πρώτη γιορτή του χρόνου.
Βγήτε να μάθετε όλοι σας πως ο Χριστός γεννήθη.
Γεννήθη και ανατράφηκε με μέλι και με γάλα.
Κι ανοίξτε τις κασέλες σας τις καλοκλειδωμένες.
Όπου τις κλείδωσε ο Χριστός με το δεξί του χέρι.
Και δώστε μας τον κόπο μας απ’ το κομπόδεμά σας.
Αν είστε αφέντες και άρχοντες, δώστε μας τα φλουριά σας.
Αν είστε απ’ τους φτωχούληδες, καλά τα αυγά κι οι κότες.
Και του χρόνου να’ στενε καλά!

-Την παραμονή των Χριστουγέννων διαβάζονται στην Μητρόπολη οι Μεγάλες Ώρες, ο Εσπερινός των Χριστουγέννων και η θ. Λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου. Γίνεται τότε μονοεκκλησιά, δηλ. λειτουργεί μόνο αυτή η εκκλησία και συνάζονται όλοι οι ιερείς.Όταν όμως τύχει τα Χριστούγεννα να είναι Κυριακή ή Δευτέρα, οι Μεγάλες Ώρες διαβάζονται την προηγούμενη Παρασκευή. Ο εσπερινός τελείται κανονικά το απόγευμα της Παραμονής και η λειτουργία του Μεγ. Βασιλείου ανήμερα των Χριστουγέννων.
Επίσης την παραμονή Χριστουγέννων το πρωί, ψάλλονται τα κάλαντα από ομάδες παιδιών και το βράδυ στην αγορά της πόλης τα ψάλλει η «Αγιομαυρίτικη παρέα» με συνοδεία μαντολίνων και κιθάρων.

-«Οι κουτσούνες: Κουτσούνες λέγονται οι αγριοκρεμμύδες. Θεωρούνται σύμβολα τύχης. Παιδιά –και όχι μόνο– ξεριζώνουν κουτσούνες απ’ τις εξοχές της Χώρας και των χωριών και τις πηγαίνουν στα σπίτια τους ή τις πουλάνε. Στα χωριά τις έβαζαν στο κατώι, πάνω σε μια καπάσα ή ένα βαένι με λάδι ή τις κρεμούσαν σ’ ένα πατωμάτερο. Στη Χώρα τις τοποθετούσαν στην κουζίνα.

-Η βασιλόπιτα: Το καθιερωμένο γλύκισμα των ημερών και το παραδοσιακό λευκαδίτικο γλυκό, το ταιριαστό σε κάθε περίσταση: η λαδόπιτα ή κουσμερή, που την Πρωτοχρονιά λέγεται «βασιλόπιτα». Οι λαδόπιτες ήταν μελόπιτες (με μέλι), ζαχαρόπιτες (με ζάχαρη) ή πετιμεζόπιτες (με πετιμέζι, δηλ. σιρόπι βρασμένου μούστου). Την έκοβε ο αρχηγός της οικογένειας το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Έκοβε πρώτα ένα κομμάτι για τον Χριστό, ύστερα της Παναγίας, του Αγίου Βασιλείου και για κάθε μέλος της οικογένειας. Όποιος πετύχει στο κομμάτι του το κρυμμένο φλουρί, θα ’ναι ο καλότυχος της χρονιάς.

-Τα κάλαντα: Το πρωί της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα κάλαντα. Οι νοικοκυρές τους έδιναν, για το καλό, χρήματα, πίτα κ.ά. φιλέματα. Στη χώρα έβγαιναν την παραμονή, μα όχι μόνο παιδιά. Γύριζαν και οι μεγάλοι. Έτσι, οι ψαράδες των παραλιακών συνοικιών έφκιαναν μια μικρή βάρκα, τη φώτιζαν, την στόλιζαν όμορφα και κρατώντας την στα χέρια, έψαλαν τα κάλαντα. Μπροστά πήγαινε ο αρχηγός των καλαντάρηδων μ’ ένα πορτοκάλι στα χέρια, που συνήθως το τοποθετούσαν μέσα σε πιατέλο στρωμένο με κεντητό πετσετάκι. Μαζί τους είχαν κι ένα φωνόγραφο «για να τα λέει μελωδικά!». Χτυπούσαν τις πόρτες κι έλεγαν:

«Να τα πούμε;»
«Πέστε τα, ψυχούλα μου», ακουόταν η απάντηση από μέσα.

Άγιος Βασίλης έρχεται από την Καισαρεία,
Βαστάει πένα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι.
Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί ομίλει:
«Βασίλη μ’, πούθεν έρχεσαι και πούθε κατεβαίνεις;».
«Από το σπίτι μ’ έρχομαι και στο σκολειό πηγαίνω.».
«Βασίλη, αν ξέρεις γράμματα, πες μας την Άλφα-Βήτα
Και στο ραβδί του ακούμπησε να πει την Άλφα-Βήτα.
Μα το ραβδί του ήταν ξερό και εβλάστησε κλωνάρια
Και στα κλωνάρια εκάθονταν πουλιά και κελαηδούσαν
Και τα εβλόγαε ο Χριστός, Χριστός και Παναγιά.
Και του χρόνου να ’σαστε όλοι καλά!»

-Η Διάνα: Η Διάνα είναι πρωτοχρονιάτικο έθιμο της χώρας. Πρόκειται μάλλον για κατάλοιπο της Ενετοκρατίας. Ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς, γύρω στις 4 π.μ., έβγαινε η μπάντα της «Φιλαρμονικής» και γύριζε μέσα στην πόλη παίζοντας το «εωθινό» και τα κάλαντα μέχρι να ξημερώσει. Τα παλιότερα χρόνια τη «Διάνα» ακολούθαγαν σχεδόν όλοι οι Λευκαδίτες, με πρωταγωνιστές τους ντορατζήδες, που με τις εύθυμες φάρσες τους προκαλούσαν μεγάλο φαρομανητό. Ο Παν. Ματαφιάς εικάζει ότι το όνομα της «Διάνας» προέρχεται απ’ την ιταλική λέξη Diana, που σημαίνει Αυγερινός και εγερτήριο, το χρονικό διάστημα μεταξύ 4 και 8 π.μ., μια και οι ώρες αυτές συμπίπτουν με τις ώρες που τελείται η πρωτοχρονιάτικη Διάνα. Να σημειωθεί εδώ ότι ενώ η «Φιλαρμονική» σήμερα βγαίνει αργότερα, διάφορες παρέες αναβιώνουν τη «Διάνα», προκαλούν στο πέρασμά τους βιβλική καταστροφή, ακόμη και σε περίπτερα και άλλα καταστήματα του Παζαριού. Νομίζω πάντως ότι ανάμεσα στις καλοστημένες φάρσες και τους βανδαλισμούς υπάρχει μεγάλη διαφορά.

-Το αμίλητο νερό: Την ώρα που γινόταν η Διάνα, οι νοικοκυρές έπρεπε να σηκωθούν και να πάρουν απ’ τις διάφορες βρύσες της Χώρας το «αμίλητο νερό». Αυτή που θα το ’παιρνε, έπρεπε να μη μιλήσει καθόλου από τη στιγμή που θα ’βγαινε απ’ το σπίτι ώσπου να επιστρέψει. Με το νερό αυτό οι νοικοκυρές γέμιζαν το ανανεωμένο καντήλι στο εικονοστάσι, ραντίζοντας τις τέσσερις γωνιές του σπιτιού, ψιθυρίζοντας ευχές για να τους πάει καλά ο καινούριος χρόνος. Για να τις πειράξουν οι «κονσόλοι», πολλές φορές έσπαγαν τα αγγειά των γυναικών για να τις προκαλέσουν να μιλήσουν. Όσες άντεχαν στον πειρασμό, γύριζαν αμίλητες στο σπίτι για να πάρουν καινούριο δοχείο. Με τη λειτουργία, γίνονται επισκέψεις στα συγγενικά σπίτια ή στους αναδεχτούς και οι νοικοκυραίοι κάνουν τη στρούνα (μπουναμά) για το καλό. Παλιότερα πρόσεχαν πολύ το ποδαρικό, δηλ. ποιος θα μπει πρώτος στο σπίτι τους. Πολλές φορές καλούν παιδιά ή όποιους θεωρούν καλοΐσκιωτους για να τους κάνουν ποδαρικό, με το σχετικό φιλοδώρημα. Εννοείται ότι αποφεύγουν αυτούς που θεωρούν γρουσούζηδες. Τέλος, χαρακτηριστικό των ημερών είναι το χαρτοπαίγνιο, για το καλό κι αυτό (!!!), που μπορεί να αφορά μικροποσά, μπορεί όμως να πρόκειται και για αρκετά χρήματα.

 ’Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑ’’ ΓΟΗΤΕΥΣΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Στην καρδιά της Χριστουγεννιάτικης Αθήνας χτύπησε χτες το βράδυ η καρδιά της Λευκάδας με την- εξαιρετική και άψογα οργανωμένη -εκδήλωση παρουσιάσης του βιβλίου ‘Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΛΕΥΚΑΔΑ’(εκδόσεις fagottobooks),

του δημοσιογράφου-συγγραφέα ΗΛΙΑ ΓΕΩΡΓΑΚΗ.

Στην κατάμεστη αίθουσα της ΕΣΗΕΑ(Σύνταγμα) Λευκαδίτες και φίλοι της Λευκάδας απόλαυσαν μια όμορφη εκδήλωση με στίχους, ήχους, βίντεο και φωτογραφίες της Λευκάδας.

Στην εκδήλωση μιλησαν οι :

-ΣΥΛΒΑΝΑ ΡΑΠΤΗ, δημοσιογράφος, πρ. Ευρωβουλευτής .

-ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΓΡΑΨΑ, διδάκτωρ Ιστορίας, πρόεδρος του Κέντρου Νησιωτικού.

και Μεσογειακού Πολιτισμού «ΜΕΣΟΝΗΣΟΣ».

-ΚΩΣΤΑΣ ΒΛΑΧΟΣ, σκιτσογράφος.

-ΜΙΜΗΣ ΚΟΥΡΤΗΣ, ποιητής.

Την εκδήλωση συντονισε ο Λευκαδίτης δημοσιογράφος ΣΠΥΡΟΣ ΦΡΕΜΕΝΤΙΤΗΣ

Tραγούδια για τη Λευκάδα τραγούδήσαν η ΠΑΤΤΥ ΚΑΛΟΥ συνοδευόμενη από τον Λευκαδίτη μουσικό ΠΕΤΡΟ ΜΗΤΣΟΥ.

Χαιρετισμό απηύθυνε η ΝΙΚΗ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ (Πρόεδρος Δ.Σ Ο.Π.Α.Ν.Δ.Α)

Κείμενα του βιβλίου διάβασε ο Ηλίας Λογοθέτης.

Μετά το τέλος της εκδήλωσης προσφέρθηκαν Λευκαδίτικα καλούδια(σαλάμια ΝΤΕΛΗΜΆΡΗ, λαδόπιτες, τυρόπιτες, σπανακόπιτες κα.