ΗΛΙΑΣ ΠΑΝ.ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ

ΟΛΟ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΟ  ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ-ΓΙΓΑΣ ΑΠΟ ΓΣΕΕ-ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ

Στη δημιουργία,  εντός  του 2020,  ενός εθνικού πολυ-επαγγελματικού ταμείου, με στόχο την παροχή συμπληρωματικής ασφάλισης σε  εργαζομένους, μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα,  προχωρούν η ΓΣΕΕ και οι εργοδοτικοί φορείς. Η  προώθηση της δημιουργίας Εθνικού Επαγγελματικού Ταμείου   προβλέπεται και στο κείμενο της ΕΓΣΣΕ 2018, της οποίας η ισχύς παρατάθηκε  εως τις 31/12/2020.

Βάσει του σχεδίου που επεξεργάζονται οι κοινωνικοί φορείς, , η ασφάλιση στον Β΄ Πυλώνα θα είναι υποχρεωτική και συμπληρωματική των παροχών που χορηγούνται από τους φορείς υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης (Α΄ Πυλώνας). Θα λειτουργεί με κεφαλαιοποιητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών και η τελική παροχή θα εξαρτάται από τις αποδόσεις που θα επιτυγχάνονται. Θα χορηγείται δε, κατ’ επιλογήν του εργαζομένου, είτε εφάπαξ είτε μηνιαίως, με τη μορφή σύνταξης. Σύμφωνα με τους κοινωνικούς εταίρους, ακόμη και με μια εισφορά της τάξης του 2% (1%+1% για κάθε μέρος) θα συγκεντρωθούν κατά τη φάση ωρίμανσης του ταμείου ιδιαίτερα σημαντικά κεφάλαια, που θα ενισχύσουν τις παραγωγικές επενδύσεις και την αναπτυξιακή δυναμική.

 Το νέο Εθνικό Επαγγελματικό Ταμείο (ΕΘΕΤ) θα είναι «πολυεπαγγελματικό» (θα μπορεί να καλύψει πολλές επαγγελματικές τάξεις) και θα στηρίζεται στο νομικό πλαίσιο που υπάρχει από το 2002 (Ν. 3029/2002). Η νομική του μορφή θα είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου. Η ασφάλιση που θα παρέχει θα είναι συμπληρωματική των παροχών που χορηγούνται από τους φορείς υποχρεωτικής κοινωνικής ασφάλισης, και συγκεκριμένα του δεύτερου πυλώνα, όπως ορίζεται στην ΕΕ.Θα ασφαλίζονται οι μισθωτοί των επιχειρήσεων, ενώ υπάρχει πρόταση για την ένταξη σε αυτό και των αυτοαπασχολουμένων και των ελευθέρων επαγγελματιών με το σύστημα της αυτασφάλισης.Το ΕΘΕΤ θα χορηγεί κατ’ επιλογή του εργαζομένου είτε εφάπαξ παροχή είτε μηνιαία περιοδική παροχή για τους κινδύνους γήρατος, αναπηρίας και θανάτου. Η παροχή θα δίδεται με τη συμπλήρωση των προβλεπόμενων προϋποθέσεων. Παραδείγματος χάριν, με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας. Οι προϋποθέσεις χορήγησης της παροχής δεν θα σχετίζονται με τις προϋποθέσεις της κύριας σύνταξης (πρώτος πυλώνας) της κοινωνικής ασφάλισης, κάτι που συμβαίνει με την επικουρική σύνταξη. Επίσης το δικαίωμα παροχής που προέρχεται από το νέο Ταμείο θα κληρονομείται.

Η τελική παροχή εξαρτάται από τις αποδόσεις και ως εκ τούτου απαιτούνται αυξημένοι κανόνες διαχείρισης και δημοσιότητας – διαφάνειας αλλά και εποπτείας, οι οποίοι έχουν ήδη εισαχθεί με ευρωπαϊκούς κανόνες.

Το νέο Ταμείο προτείνεται να διοικείται από δύο όργανα: το Συμβούλιο Ιδρυτών, το οποίο θα αποτελείται από τέσσερις εργοδοτικούς και τέσσερις εκπροσώπους της ΓΣΕΕ,με τετραετή θητεία και εναλασσόμενη – κατ’ έτος προεδρία. Οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με πλειοψηφία των 3/4 των μελών και οι αρμοδιότητές του θα είναι η επιλογή μελών ΔΣ και ελεγκτών, όπως και η  αλλαγή του καταστατικού. Το άλλο όργανο είναι το πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο που θα συγκροτείται από επαγγελματίες με αποδεδειγμένες γνώσεις στο αντικείμενο, οι οποίοι δεν θα έχουν καμία συνδικαλιστική ιδιότητα.

Το σημαντικότερο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι κοινωνικοί εταίροι είναι η χρηματοδότηση του νέου Ταμείου μέσω των εισφορών. Οι εργοδότες διατυπώνουν τη θέση ότι δεν υπάρχει περιθώριο πρόσθετης επιβάρυνσης του μη μισθολογικού κόστους. Για τον λόγο αυτόν ζητούν να συνδυαστεί με την ύπαρξη φορολογικών ελαφρύνσεων και άλλων μέτρων μείωσης του κόστους. Μια πρώτη προσέγγιση προβλέπει εισφορά 1% επί των μεικτών αποδοχών, που θα κατανέμεται ισόποσα σε εργαζόμενο και εργοδότη, εν προκειμένω από 0,5% σε κάθε πλευρά.Το Καταστατικό θα προβλέπει τη δυνατότητα έκτακτων εισφορών από εργοδότες και εργαζομένους, ενώ αν κάποια εταιρεία το επιθυμεί θα μπορεί να καταβάλλει και υψηλότερα ποσοστά ασφάλισης για τους εργαζομένους της. Το Ταμείο θα λειτουργεί με κεφαλαιοποιητικό σύστημα καθορισμένων εισφορών, δηλαδή θα έχει «αποταμιευτικό» χαρακτήρα. Οι εισφορές και οι αποδόσεις που αφορούν κάθε ασφαλισμένο θα δημιουργούν τον «προσωπικό του κουμπαρά». Το συγκεκριμένο σύστημα αποτελεί την κρατούσα τάση στην Ευρώπη για τα νέα Ταμεία. Η ΓΣΕΕ προτείνει η εισφορά να τίθεται – αρχικώς για όλους – επί του κατώτατου μισθού (586 ευρώ) και στη συνέχεια σε κλαδικό επίπεδο για το υπόλοιπο μέρος των αμοιβών. Σημειωτέον ότι στο Εθνικό Ταμείο θα μπορούν να ενταχθούν και να λειτουργούν και ήδη υπάρχοντα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης.

Τονίζεται ότι σημερα στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν 23 Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης στην Ελλάδα . Η  αξία των περιουσιακών στοιχείων τους αγγίζει το 1,6 δισ. ευρώ.Πρόκειται για 19 Ταμεία Προαιρετικής ασφάλισης και 4 Υποχρεωτικής ασφάλισης με συνολικά μέλη 155.484.Επισημαίνεται ότι κατά την τελευταία 5ετία τα αποθεματικά των επαγγελματικών ταμείων αυξήθηκαν κατά 40% και από 135 εκ. ευρώ άγγιξαν το 1,6 δις ευρώ.Ποσοστό άνω του 50% των επενδύσεων κατευθύνεται σε ομόλογα και το υπόλοιπο ποσοστό σε επενδύσεις αυξημένου ρίσκου όπως μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια.Ορισμένα ταμεία, όπως για παράδειγμα των εργαζόμενων στο υπουργείο Οικονομικών καταγράφουν ρεκόρ αποδόσεων της τάξης του 84%, πολύ υψηλότερες από τον μέσο όρο που ανέρχεται σε 4%.Το μεγαλύτερο Ταμείο είναι των υπαλλήλων του υπουργείου Οικονομικών με 12.115 μέλη και ενεργητικό ύψους 1,7 εκατ. ευρώ και ακολουθούν εκείνο των ΕΛΤΑ με 5.195 μέλη και 75 εκατ. ευρώ ενεργητικό και της Διεθνούς Ένωσης Πυροσβεστών- Αστυνομικών-Λιμενικών με 4.630 μέλη και 18,4 εκατ. ευρώ ενεργητικό.

Την ίδια στιγμή, στον ευρωπαϊκό οικονομικό χώρο ο αριθμός των επαγγελματικών ταμείων αγγίζει τις 155.441 και τα συνολικά υπό διαχείριση κεφάλαιά τους ξεπερνούν τα 3,8 τρισ. ευρώ, αποτελώντας το 24% του ΑΕΠ των χωρών αυτών. Σε ορισμένες χώρες μάλιστα, όπως η Ιρλανδία, η Μεγάλη Βρετανία και η Ολλανδία, τα υπό διαχείριση κεφάλαια των επαγγελματικών ταμείων αντιπροσωπεύουν πολύ υψηλά ποσοστά του ΑΕΠ, που κυμαίνονται από 34%, 68% έως και 184% αντίστοιχα.